klsti208

234

K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN

205. Słomiany kosz na ziarno i mąkę. Polesie wołyńskie. Wg G. Kyr-lego, MAGW t. 45, r. 1918, str. 134, fig. 19.

231. Siano umieszczają wszyscy Słowianie nietylko w stogach palowych i wbrogach, lecz również w zwykłych stogach naziemnych. Ich formy okrągławo-kopulaste (fig. 203 A) powtarzają się na południu i północy. Zwykle stoży się siano w stogi (naziemne i palowe) dokoła żerdzi lub koła wbitego w ziemię. Sposób ten, jak na to wskazuje pierwotne znaczenie i powszechność wyrazu stóg, musi być od bardzo dawna dobrze Słowianom znany. Być może, kontynuuje on stożenie dokoła pni drzewnych, jakie widujemy np. u Baszkirów.

Na północnym wschodzie Słowiańszczyzny, gdzie siano składają nie dokoła jednego koła, wzgl. żerdzi, lecz na ściance utworzonej z rzadko rozstawionych ostrwi i t. p. (porówn. tu § 203; ostatnie zdanie), pospolity kształt stogu ulega odmianie, zmieniając się w podłużny, ściankowaty. Podłużne stogi widzimy zresztą m. i. i na południu np. w Bułgarji. Dołem stogi bywają tu i owdzie ogradzane płotem, dla ochrony od zwierząt tra-wożernych.

206. Skrzynia na ziarno. Achre-mowce, SE od m. Brasław, Białoruś (Polska). Rys. autor.

232. Kończąc ten rozdział, musimy poświęcić nieco uwagi sposobom przechowywania mniejszych ilości zapasów. Do tego celu służą zwykłe jyprki, rozmaitego rodzaju kazuby i pudła z kory, niecki, kosze i skrzynie drewniane. Na szczególną uwagę zasługują tu kadłuby, sporządzane z wypróchniałych drzew, spotykane dość jeszcze często w Polsce, na Białorusi etc. (tabl. XI, 2); dalej kosze słomiane plecione techniką s~pb ralną i mające kształt urn (fig. 205). Ostatnie są bardzo rozpowszechnione na znacznych przestrzeniach Mało- i Białorusi; były też używane w rdzennej Polsce, gdzie miewały wielkie rozmiary. Takie same lub bardzo podobne kosze używane są w wielu poza-słowiańskich krajach Europy i Azji.—

Przenośne skrzynie drewniane zbite z desek, zaopatrzone w 4 nogi (fig. 206) służyły do przechowywania ziarna np. w Małopolsce, na północno-wschodniej Białorusi etc.; zupełnie podobne widzimy nietylko w innych stronach Europy, ale również na pograniczach naszej części świata z Azją (np. w Gruzji na Kaukazie) h Zamożniejsi włościanie polscy, ruscy, południowo-słowiańscy trzymają ziarno w rozmaicie urządzonych z a-

^L Bliżej o skrzyniach patrz § !