klszesz297

1192 K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUI

1=100

^Nr91

Sno-Sti sam o —di — ło, Stan-ći-Me, Sta-no-ma

O ile te dwie drogi nie doprowadziły do rozwiniętych utworów (choć pieśni z wewnętrznym refrenem można by może uważać za jeden z prototypów okresu kolistego), o tyle niewątpliwie sprzyjała ich powstawaniu droga trzecia, polegająca na odmienianiu okresu przy powtarzaniu go w ten sposób, że budowa całej pieśni dawała schemat a -(~ et' -j- ct ~j- a' -j- et -(- a'. Odmienianie takie dotyka bądź wyłącznie iloczasu, bądź tylko melodii, bądź zarówno iloczasu oraz melodii a także dynamiki. Na przykład w bardzo zresztą prymitywnej weselnej pieśni bułgarskiej nr 92 a' różni się od a wyłącznie drobną zmianą iloczasu (zamiast j' w czwartym takcie). W innych, również bułgarskich J = uo

^Nr 92 ^

Za-gla-vi sa, va-raj, Mil-kja, za-gla-vi sa, va-raj, Mil-kja. i również prymitywnych pieśniach z regionu Średniej Góry (Sredna Góra) człon a dzieli od członu a' wyłącznie niewielka różnica melodyczna (ob. niżej): w pierwszej pieśni słyszymy w kadencji aa zamiast hg, zaś w drugiej na początku drugiej połowy melodii — gf zamiast dcl.

J=152

Pu-sto — to tur-Ce A—li — a,

J=>

ga —le—na Ma-ri — o.

^»=M=T-=3==l=|:=i

Tran-ći — ce le baj -

a, tran-ka sip-ka bla-gin-ka.

W pieśni polskiej „Z tamtej strony zielonego błotka^{1 2} (ob. dodatek nut. nr 74) zmiana dotyczy melodii, dynamiki oraz iloczasu:

zamiast

jak było w 4 takcie. Itd.

1

¹    Ib. s. 78 (Prodonovci, Samokovsko).

²    SbNU t. 39, r. 1934, V. Stoin, s. 89 nr 189 (Rodopy).

2

IN EMS 1. c. s. 75 (Pirdop, Sredna Góra).

⁴ Ib. s. 76 (Poibrene, Panasiursko).