IMG 28 (6)

134

wiele różniły od wymiarów pożądanych, dokładność sposobu będzie zbliżona jaką uzyska się przy stosowaniu innych sposobów określania miąższości

Gdy miąższość drzewostanu będziemy określali z iloczynu picrśnicowego p przekroju drzewostanu i średniej wartości wysokości kształtu określonej na pofcj. wie drzew próbnych, a więc wzorem (3.61), to błąd średni takich sposobów określ, ma miąższości {p) można określić wzorem:

P-'Jpc+Phf    O-ty

gdzie:

p_c - błąd średni pierśnicowego pola przekroju drzewostanu.

Py - błąd średni wysokości kształtu.

Zakładając, że p_G = 0. wówczas błąd sposobów określania miąższości drzewostanu będzie równy błędowi ustalania średniej wartości wysokości kształtu. Wielkość tego błędu będzie zależała od współczynnika zmienności wysokości kształtu sposobu pobierania drzew próbnych oraz od liczby drzew próbnych. Współczynnik zmienności wysokości kształtu drzew drzewostanu może przekraczać około 10$ (Meuner l965;Talarczyk 1968). Dlatego przy losowym pobieraniu drzew próbnych sposoby określania miąższości drzewostanu oparte na wzorze (3.61) będą cechowały się większą dokładnością od sposobów opartych na wzorze (3.60). Dokładność sposobów opartych na wzorach (3.60) i (3.61) będzie w przybliżeniu taka sama. jeżeli zastosujemy wybór drzew próbnych, a cechami pomocniczymi będzie pierśnica i wysokość Błąd średni sposobów określania miąższości drzewostanu opartych na wzorze (3.62) jest równy .

P = 'Jpc+Pa+P/    (^{3 65)}

gdzie

p_k - procentowy błąd średni przeciętnej wysokości drzewostanu.

P_f - procentowy błąd średni liczby kształtu drzewostanu.

Jeśli przyjmiemy p_c = 0. otrzymamy .

P-fĄ+t}    (3.66)

Przy losowym pobieraniu drzew próbnych dokładność sposobów określania miąższości drzewostanu opartych na wzorze (3.62) będzie większa od dokładności sposobów, w których stosuje się wzory (3.60) i (3.61). Stosując wybór drzew próbnych. przy którym cechami pomocniczymi byłaby pierśnica i wysokość, dokładność sposobów określania miąższości drzewostanu niezależnie od stosowanego wzoru będzie w przybliżeniu taka sama

W drzewostanach sosnowych średnich i starych klas wieku pierśnicowa liczba kształtu w niewielkim stopniu/ale zy od picrśnicy i wysokości. W takich drzewostanach można przy stosowaniu wzoni (3.62) pominąć te cechy przy wyborze drzew

próbnych, co spowoduje, że przy zbliżonej dokładności, pracochłonność sposobów opartych na stosowaniu wzoru (3.62) będzie najniższa. Zbliżoną dokładność sposobów uzyska się bowiem wówczas, kiedy przy stosowaniu wzoru (3.60) będzie się uwzględniało przy wyborze drzew próbnych picrśmcę i wysokość, przy stosowaniu wzom (3.61) - wysokość, a przy stosowaniu wzoru (3.62) będzie się pobierało dowolne drzewa próbne. Różnica w pracochłonności sposobów będzie wynikała z różnego nakładu pracy przy wyborze drzew próbnych.

Zarówno dokładność określania średniej wysokości, jak i liczby kształtu drzewostanu była przedmiotem wcześniej przeprowadzonej analizy. Dlatego dokładność metod drzew próbnych określimy jedynie dla sposobu 4 na przykładzie ilustrującym ten sposób.

• Przykład W 94-|ctmm drzewostanie sosnowym i Borów Tucholskich (BT1) zmierzono pterśmce wszystkich drzew. Na podstawie /i„ = 10 drzew o picrfmcach zbliżonych do przeciętnej określono UcdM4 wysokość drzewostanu i otrzymano wynik h_t = 17.2 m. Dalej na podstawie n₍ ■ 20 drzew określono średnią wartość procentu grubości kory drzewostanu i cecha ta była podstawą wyboru n_f = i drzew próbnych, na podstawie których określono pierśnkową liczbę kształtu drzewostanu Miąższość drzewostanu określono z iloczynu pierśrucowego pola przekroju drzewostanu, średniej wysokości i pierśmcowej liczby kształtu.

Błąd średni przedstawionego sposobu określania miąższości drzewostanu wyznaczyć można wzorem

(3.67)

Określamy ze wzoru (3.33) współczynnik zmienności wysokości drzew z wyłączonym wpływem p«rv mcy W_k j m 7.3* Ponieważ współczynnik zmienności pierśmcowej liczby kształtu drzew drzewostanu wynosi Wj a 6.7*. a współczynnik zmienności pierśmcowej liczby kształtu z wyłączonym wpływem procentu grubości kory VV_f( = 5.8*. stąd ze wzoru (3.67) otrzymamy błąd średm sposobu określania miąższości drzewostanu p • 3.8*.

Ważną zaletą sposobów określania miąższości drzewostanu za pomocą drzew próbnych jest to. że nic dają one błędów o charakterze systematycznym Natomiast wielkość błędów przypadkowych można ustalać z góry i dla pożądanej dokładności wybierać i opracować sposób określania miąższości drzewostanu

2. Tablice miąższości i wzory empiryczne

Miąższość drzewostanu można określić za pomocą tablic liczb kształtu, wysokości kształtu lub tablic miąższości. W praktyce najczęściej stosowane są tablice miąższości, dlatego dalsze omówienie będzie dotyczyło zastosowania takich tablic

Dotychczas poznaliśmy tablice, z których można określić miąższość pojedynczego drzewa. Najprostszymi z nich są tablice typu bawarskiego, oparte na pierśnicy i wysokości drzewa. Oprócz tablic miąższości dla drzew opracowano także tablice miąższości dla drzewostanów. Poznajmy sposoby określania miąższości drzewostanu oparte na dwóch rodzajach tablic