SAM24

Wl*t pK SIS-IMS

raatidcgOL Doszło wtedy do radykalnej zmiany nieustępliwego dotąd stanowiska NRD. Mogło to mieć związek z ogólną sytuacją polityczną w ttdm wschodnim. stosunkami niemiecko-radzieckimi oraz sytuacją wewnątrzną w PRL i NRD.

W styczniu 1989 r. Berlin zaczął wręcz naciskać na szybkie zawarć* umowy kończącej spór. Podczas negocjacji Niemcy zgodzili się napo-zostawione po stronie polskiej lub na morzu otwartym całego totu wodnego oraz kotwianńsk. Kompromisowa umowa o rozgraniczeni rtszarów morskich w Zatoce Pomorskiej została podpisana 22 maja l#Br.wBetfinie.

Konflikt ten poza wymiarem lokalnym miał niebagatelne znaczenie dla stosunków bilateralnych. Pokazał także przemiany wewnętrzne blokuwKhotoegouKhylkubtomemdziesiątych XX w. , a zwłaszcza osUstut poczucia wspólnoty oraz spadek prestiżu ZSRR. Był to bądź

co bądź pierwszy otwarty konflikt terytorialny pomiędzy dwoma państwami Układu Warszawskiego i zadawał kłam tezie o bezkonfliktowym charakterze stosunków między państwami bloku sowieckiego.

Po odzyskaniu niepodległości w 1989 r. polska dyplomacja aktywnie włączyła się w proces zjednoczeniowy, dokładając wszelkich starań, aby zjednoczone Niemcy ostatecznie potwierdziły granice na Odrze i Nysie Łużyckiej. Nastąpiło to na mocy polsko-niemieckiego traktatu z 14 listopada 1990 r., który stanowił: „Umawiające się strony oświadczają, że istniejąca między nimi granica jest nienaruszalna teraz i w przyszłości, oraz zobowiązują się wzajemnie do bezwzględnego poszanowania ich suwerenności i integralności terytorialnej". Potwierdzeniem rozpoczęcia nowej ery we wząjemnych stosunkach było zawarcie 17 czerwca 1991 r. traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Ostatecznie do ratyfikacji układu granicznego pomiędzy Polską a Niemcami doszło dopiero blisko pól wieku po zakończeniu wojny, dwa lata po upadku muru berlińskiego i rok po zjednoczeniu Niemiec, podczas posiedzenia Bundestagu 16 grudnia 1991 roku. Decyzja niemieckiego parlamentu uprawomocniła się I weszła w życie miesiąc później -16 stycznia 1992 roku.

Wjmwą

I2.02.198X raku.

ftemlar Wojciech

JamzebM wygłasza

expos£ podczas ptenamego posiedzenia Sejmu PRL

141 ■