atlas hub07 jpeg

wysyt li.) i kurczy się, traci na masie, mięknie, ustępuje pod naciskiem, kruszy się na włókniste fragmenty. Stosunkowo jasne zabarwienie produktu zgnilizny jest wynikiem większej procentowej zawartości celulozy (51%) w porównaniu z ligniną (23%). W sytuacji równomiernego rozkładu obu składników, w jego końcowej fazie zostaje więcej jasnej celulozy, niż ciemno zabarwionej ligniny. Dodatkowo w procesie rozkładu powstają pigmenty zabarwiające rozkładane drewno (Fot. 17).

Fot. 17. Zgnilizna biała drewna dębowego (P. Łakomy)

- Zgnilizna pleśniowa (szara) - wywoływana jest przez grzyby należące do gromady Ascomycota (workowe) i grupy grzybów mitosporowych. Występuje w warunkach podwyższonej wilgotności środowiska, na drewnie podlegającym działaniu czynników atmosferycznych na otwartych przestrzeniach.

3. Ze względu na umiejscowienie na przekroju pnia wyróżniamy:

Zgniliznę zewnętrzną - obejmującą strefę najmłodszych słojów rocznych, tuż pod korą.

Zgniliznę wewnętrzną - obejmującą strefę przyrdzeniową.

/tjniliznę rozrzuconą (rozproszoną) - występującą w wielu obszarach.

4. Inne rodzaje zgnilizn:

-    zgnilizna leśna

-    zgnilizna składowa

-    zgnilizna domowa

Czynnikami ekologicznymi wyodrębniającymi trzy ostatnie rodzaje zgnilizn są przede wszystkim wilgotność i temperatura. Drewno drzew żywych posiada znacznie większą wilgotność niż drewno na składnicach. Jeszcze mniejszą wilgotność ma drewno konstrukcji budowlanych. Odmienne wymagania pod względem wilgotności podłoża i temperatury otoczenia powodują zróżnicowanie w spektrum gatunków wywołujących zgniliznę leśną, składową i domową.

PRZEGLĄD GATUNKÓW

Białak - Postia Fr.

Systematyka - gromada: Basidiomycota, klasa: Agaricomycetes, pod klasa: Agaricomycetidae, rząd: Polyporales, rodzina: Fomitopsidaceae.

Cechy rodzaju - grzyby nadrzewne, saprotrofy i pasożyty słabości.Tworzą owocniki jednorocz ne, konsolowate, rozpostarto-odgięte lub rozpostarte, do podłoża słabo przyrośnięte bokiem lub podstawą. Powierzchnia owocnika początkowo omszona, aksamitna lub delikatnie filcowata, z wiekiem naga, biała, biaława, z niebieskim, żółtym lub brązowoczerwonym odcieniem. Miąższ początkowo mięsisty i soczysty, z wiekiem twardniejący i kruchy. Hymenofor rurkowaty. Rurki, w jednej, rzadziej w dwóch, trzech warstwach. Zarodniki cylindryczne, elipsoidalne do prawie kulistych, gładkie, bezbarwne, nieamyloidalne. Obejmuje około 20 gatunków.

Białak gorzki -

Postia stiptica (Pers.) Julich

Synonimy polskie - drobnoporek gorzki, huba biaława, huba ściągająca, żagiew żółtawa.

Synonimy łacińskie (33) - m.in.: Agaricus albidus (Schaeff.) E.H.L. Krause, Bjerkandera stiptico (Pers.) P. Karst., Boletus stipticus Pers., Daedaleo albida Schwein., Fomes albidus (Schaeff.) Bigeard et. H. Guill., Leptoporus fodinarum (Velen.) Piłat, Microporus albidus (Schaeff.) Kuntze, Oligoporus stipticus (Pers.) Gilb. et. Ryvarden, Polyporus candidissimus Velen., Polyporus fragilis Velen., Polystictus albidus (Schaeff.) Cooke, Polystictus stipticus (Pers.) Bigeard et. H. Guill., Spongiporusstipticus (Pers.) A. David, Trametes albida (Schaeff.) Fr., Tyromyces stipticus (Pers.) Kotl. et. Pouzar.

Środowisko i występowanie - w lasach, kolonizuje drewno gatunków iglastych, głównie świerku (Picea sp.), sosny (Pinus sp.), jodły [Abies sp.), rzadko gatunków liściastych (brzozy - Betula sp., grabu - Carpinus sp.). Niekiedy występuje na żywych drzewach. Spotykany głównie na pniakach, rzadziej na okorowanym drewnie drzew żywych. Obecny również na drewnie gatunków drzew ozdobnych oraz na drewnie użytkowym poza lasem, np. na kopalniakach świerkowych i sosnowych, belkach, płotach. Spotykany od lata do jesieni (najczęściej od sierpnia do października). Rozpowszechniony. Pospolity.

Owocniki - jednoroczne, pojedyncze, częściej jednak w nielicznych skupieniach (po dwa, trzy), półkoliste, muszlowate, nerko-wate, konsolowate, na przekroju trójkątne, przyrośnięte szerokim bokiem lub wyraźnie zwężoną nasadą, zrośnięte podstawami, ułożone dachówkowato, rzadko rozpostarto-odgięte. Pojedynczy kapelusz średniej wielkości, 30-80 (-120) mm szerokości do 40 mm grubości. Powierzchnia płaska lub u nasady wgłębiona, nierówna, silnie brodawkowa na i pagórkowata, sfałdowana, początkowo omszona, owłosiona, z wiekiem naga, najpierw biała, nieznacznie pręgowa na, z wiekiem kremowa, ochrowokremowa, żółta z odcieniem pomarańczowym. Brzeg ostry, cały lub nieznacznie powcinany, po

13