MOJE wyklady z prawa pracy, PRAWO PRACY


PRAWO PRACY

WYKŁAD I, 24.10.2010R.

Prawo pracy jest bardzo rozległą i złożoną gałęzią prawa… W tym prawie występuje rozległość i ma wiele powiązań z innymi gałęziami pracy.

Na regulacje prawa pracy składają się (STOSUNKI PRACY):

  1. indywidualne stosunki pracy ( ich źródłem głównie są umowy o pracę, spółdzielcze umowy o pracę, akty mianowania, powołanie) - czyli relacja pracodawca - pracownik,

  2. stosunki pracy związane z indywidualnymi stosunkami pracy - np. pośrednictwo pracy, pośrednictwo lub poradnictwo zawodowe,

  3. stosunki wynikające z nawiązania stosunku pracy - chodzi o zbiorowe stosunki pracy, np. spory w zakładzie pracy między związkami zawodowymi a pracodawcą (związek występuje tu jako strona popierając jednostkę indywidualną), partycypacja (udział pracowników w zarządzie czyli m.in. głos w decydowaniu o inwestycjach itp.)

Prawo pracy jest regulacją o dużej zmienności stosunków prawnych (przedmiotów regulacji). Związane jest to (specyfika prawa pracy) z ustrojem społecznym, politycznym czy gospodarczym. Chodzi tu m.in. o następujące czynniki:

    1. rozwój społeczno-gospodarczy - np. związki zawodowe (nie występujące w wojsku bądź policji), grupowanie się pracodawców (organizacje pracodawców), rozwiązywanie sporów zbiorowych,

    2. koniunktura gospodarcza - np. rozwiązywanie z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,

    3. rozwój nauki i techniki - np. pojawienie się telepracy,

    4. przystąpienie Polski do UE - np. zmienić musieliśmy oznaczenia monitorów czy rozmieszczenie sprzętu w przedsiębiorstwie.

FUNKCJE ORAZ PRZEDMIOT PRAWA PRACY.

Mogą być różne aspekty analizy prawa pracy. Najczęściej funkcje prawa pracy wskazuje się w znaczeniu:

  1. prawno-teleologicznym (teleos - cel; inaczej prawno-celościowym) - są to funkcje wyznaczone prawu przez pracodawcę; cele pracodawcy; dogmatycy prawa badają głównie te funkcje,

  2. socjologicznym - przykład: gdy istnieje przedsiębiorstwo na które w danym okresie jest moda i wokół niego tworzą się mniejsze przedsiębiorstwa; gdy przedsiębiorstwo-matka padł, inne też padają i co za tym idzie zmienia się socjologia regionu.

W prawie pracy wyróżniamy następujące funkcje:

    1. ochronna - polega na ustanowieniu mechanizmów służących zabezpieczeniu interesów pracowników (jako słabszego ekonomicznie partnera w stosunkach pracy):

      • minimalne standardy uprawnień pracowniczych (art. 18 § 1 i 2),

      • maksymalne standardy obowiązków pracowniczych (nie wolno od nich odstąpić nawet na mocy porozumienia stron),

      • powszechna ochrona trwałości stosunków pracy,

      • szczególna ochrona niektórych kategorii pracowników np. członkowie zarządu, związków zawodowych, kobiet ciężarnych, pracowników przebywających na zwolnieniach zdrowotnych,

      • normy czasu pracy (maksymalnie 8 h)

      • wymiar urlopów,

      • zakresy odpowiedzialności materialnej - pracownik nie ponosi żadnych kosztów finansowych w pracę, np. uprawnienia związane z rodzicielstwem, prawo do nieobecności związanej z badaniami, urlopem macierzyńskim.

  1. organizatorska - ma na celu zapewnienie prawidłowej organizacji pracy. W praktyce wszystkie przepisy prawa pracy mają tą funkcję wypełniać. W głównej mierze leży to po stronie pracodawcy, np. ułożenie planów urlopu, ważna z punktu widzenia obu stron. Jest to też dopuszczalność zawieszenia mocy obowiązującej układów zbiorowych pracy (art. 91). Z funkcji tej mają wynikać wszystkie przepisy, które mają obowiązki pracownicze.

  2. wychowawcza,

  3. rozdzielcza.

Ideałem byłoby znalezienie „złotego środka” łączącego funkcję 1 i 2.

Prawo pracy jest zespołem norm prawnych regulujący stosunki między pracownikiem a pracodawcą w związku z nawiązaniem więzi prawnych w ramach których pracownik dobrowolnie świadczy pracę za wynagrodzeniem opłacanym przez pracodawcę.

Przedmiot prawa pracy.

Są dwa zbiory regulacji prawnych prawa pracy:

  1. indywidualne prawo pracy - wszystko to, co dotyczy pojedynczego pracownika,

cechy: