PRAWO PRACY

PRAWO PRACY

Prof. WSAP dr Tomasz Mordel

Prof. WSAP dr Tomasz Mordel

Wyższa Szkoła Administracji Publicznej

Wyższa Szkoła Administracji Publicznej

w Łodzi

w Łodzi

- Studia niestacjonarne -

- Studia niestacjonarne -

rok akademicki 2008/2009

rok akademicki 2008/2009

Prawo pracy

Prawo pracy

: zbiór norm

: zbiór norm

prawnych regulujących stosunki

prawnych regulujących stosunki

związane z pracą:

związane z pracą:

-

-

Będącą działalnością człowieka

Będącą działalnością człowieka

-

-

Samą czynnością a nie jej efektem

Samą czynnością a nie jej efektem

-

Odpłatną

Odpłatną

-

-

Dobrowolną

Dobrowolną

-

-

Podporządkowaną

Podporządkowaną

-

-

Osobistą

Osobistą

Przedmiotem prawa pracy są

Przedmiotem prawa pracy są

wszelkie stosunki społeczne

wszelkie stosunki społeczne

związane z pracą

związane z pracą

podporządkowaną, nazywane

podporządkowaną, nazywane

stosunkami prawa pracy:

stosunkami prawa pracy:

-

-

Stosunki pracy

Stosunki pracy

-

-

Stosunki procesowe

Stosunki procesowe

- Zbiorowe stosunki pracy

- Zbiorowe stosunki pracy

- Administracyjne stosunki prawa

- Administracyjne stosunki prawa

pracy

pracy

Hierarchia źródeł prawa pracy:

Hierarchia źródeł prawa pracy:

Konstytucja

Konstytucja

Umowy międzynarodowe ratyfikowane za

Umowy międzynarodowe ratyfikowane za

upoważnieniem ustawowym

upoważnieniem ustawowym

Prawo ustawowe (k.p., ustawy, przepisy

Prawo ustawowe (k.p., ustawy, przepisy

wykonawcze)

wykonawcze)

Inne ratyfikowane umowy międzynarodowe

Inne ratyfikowane umowy międzynarodowe

..............................................................................

..............................................................................

...........

...........

Ponadzakładowe porozumienia zbiorowe

Ponadzakładowe porozumienia zbiorowe

Zakładowe porozumienia zbiorowe

Zakładowe porozumienia zbiorowe

Regulaminy, statuty

Regulaminy, statuty

Układy zbiorowe pracy to porozumienia normatywne

Układy zbiorowe pracy to porozumienia normatywne

zawierane między związkami zawodowymi a pracodawcami

zawierane między związkami zawodowymi a pracodawcami

(podmioty u.z.p.)

(podmioty u.z.p.)

O treści układu decydują strony (autonomia socjalna), a jest

O treści układu decydują strony (autonomia socjalna), a jest

ona wiążąca dla wszystkich pracowników objętych zakresem

ona wiążąca dla wszystkich pracowników objętych zakresem

układu.

układu.

Postanowienia umów o pracę nie mogą być mniej korzystne

Postanowienia umów o pracę nie mogą być mniej korzystne

od postanowień u.z.p.

od postanowień u.z.p.

Z zakresu podmiotowego u.z.p. wyłączeni zostali z mocy

Z zakresu podmiotowego u.z.p. wyłączeni zostali z mocy

ustawy:

ustawy:

Na treść u.z.p. składają się

Na treść u.z.p. składają się

postanowienia normatywne

postanowienia normatywne

(warunki pracy i płacy) oraz

(warunki pracy i płacy) oraz

postanowienia obligacyjne

postanowienia obligacyjne

(wzajemne zobowiązania stron – podmiotów u.z.p.)

(wzajemne zobowiązania stron – podmiotów u.z.p.)

•

Członkowie korpusu służby

Członkowie korpusu służby

cywilnej

cywilnej

•

Mianowani i powołani pracownicy urzędów

Mianowani i powołani pracownicy urzędów

państwowych

państwowych

•

Wybrani, mianowani i powołani pracownicy urzędów i

Wybrani, mianowani i powołani pracownicy urzędów i

biur

biur

samorządowych

samorządowych

•

Sędziowie i prokuratorzy

Sędziowie i prokuratorzy

U.z.p. zawiera się w formie pisemnej na czas
nie określony lub na czas określony.

U.z.p. wchodzi w życie z chwilą podpisania, nie

U.z.p. wchodzi w życie z chwilą podpisania, nie

wcześniej jednak niż z dniem rejestracji

wcześniej jednak niż z dniem rejestracji

Układ podlega wpisowi do rejestru prowadzonego

Układ podlega wpisowi do rejestru prowadzonego

dla:

dla:

1)

1)

układów ponadzakładowych przez ministra

układów ponadzakładowych przez ministra

właściwego do spraw pracy,

właściwego do spraw pracy,

2)

2)

układów zakładowych przez właściwego

układów zakładowych przez właściwego

okręgowego inspektora pracy.

okręgowego inspektora pracy.

Układ rozwiązuje się:

Układ rozwiązuje się:

1)

1)

na podstawie zgodnego oświadczenia stron,

na podstawie zgodnego oświadczenia stron,

2)

2)

z upływem okresu, na który został zawarty,

z upływem okresu, na który został zawarty,

3)

3)

z upływem okresu wypowiedzenia

z upływem okresu wypowiedzenia

dokonanego

dokonanego

przez jedną ze stron (zas. za 3 miesięcznym

przez jedną ze stron (zas. za 3 miesięcznym

okresem wypowiedzenia.)

okresem wypowiedzenia.)

Regulaminy pracy to akty wewnątrzzakładowe

Regulaminy pracy to akty wewnątrzzakładowe

ustalające organizację i porządek pracy w procesie

ustalające organizację i porządek pracy w procesie

pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki

pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki

pracodawcy i pracowników (art. 104

pracodawcy i pracowników (art. 104

§

§

1 k.p.)

1 k.p.)

Wprowadzenie regulaminu jest obowiązkowe, gdy

Wprowadzenie regulaminu jest obowiązkowe, gdy

pracodawca zatrudnia co najmniej

pracodawca zatrudnia co najmniej

20

20

pracowników

pracowników

(chyba, że obowiązuje u.z.p.)

(chyba, że obowiązuje u.z.p.)

Regulamin wchodzi w życie po upływie 2 tyg. od

Regulamin wchodzi w życie po upływie 2 tyg. od

podania go do wiadomości pracownikom

podania go do wiadomości pracownikom

Podstawowe zasady prawa

Podstawowe zasady prawa

pracy:

pracy:

1. Zasada wolności pracy (art. 10 i 11 k.p.)

1. Zasada wolności pracy (art. 10 i 11 k.p.)

2. Zakaz dyskryminacji pracowników (art. 11

2. Zakaz dyskryminacji pracowników (art. 11

1

1

- 11

- 11

3

3

i 18

i 18

3a

3a

–

–

18

18

3e

3e

k.p.)

k.p.)

3. Prawo do godziwego wynagrodzenia (art. 13 k.p.)

3. Prawo do godziwego wynagrodzenia (art. 13 k.p.)

4. Prawo do wypoczynku (art.. 14 k.p.)

4. Prawo do wypoczynku (art.. 14 k.p.)

5. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art.

5. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art.

15 k.p.)

15 k.p.)

6. Prawo do zaspokajania potrzeb bytowych, socjalnych i

6. Prawo do zaspokajania potrzeb bytowych, socjalnych i

kulturalnych (art. 16 k.p.)

kulturalnych (art. 16 k.p.)

7. Prawo do pomocy pracodawcy w podnoszeniu kwalifikacji

7. Prawo do pomocy pracodawcy w podnoszeniu kwalifikacji

zawodowych (art. 17 k.p.)

zawodowych (art. 17 k.p.)

8. Zasady: uprzywilejowania pracownika i automatyzmu (art.

8. Zasady: uprzywilejowania pracownika i automatyzmu (art.

18 k.p.)

18 k.p.)

9. Zasady: wolności zrzeszania się i partycypacji

9. Zasady: wolności zrzeszania się i partycypacji

pracowniczej (art. 18

pracowniczej (art. 18

1

1

i 18

i 18

2

2

k.p.)

k.p.)