AnalizaFinansowaTeoriaPrakty!6

Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie

Analiza struktury rodzajowej kosztów nie pozwala na wyprowadzenie bezpośrednich wniosków o kształtowaniu się poziomu bezpośrednich kosztów operacyjnych. Pewne ogólne informacje dotyczące poziomu kosztów operacyjnych można natomiast uzyskać, porównując - przy poszczególnych pozycjach - wskaźniki wykonania planu kosztów lub ich dynamikę ze wskaźnikiem wykonania planu produkcji lub wielkością charakteryzującą dynamikę produkcji. Jeśliby przy porównaniach tego typu założyć, że nie ma zmian w strukturze asortymentowej produkcji (czynnik zakłócający porównywalność), wówczas wskaźniki zmian poszczególnych pozycji kosztów nic powinny być większe niż łączny wskaźnik zmian wielkości produkcji.

Technika analizy kosztów rodzajowych polega na zestawieniu kosztów rodzajowych planowanych, wielkości z okresu ubiegłego, danych rzeczywistych, ustaleniu odpowiednich wskaźników względnych (procentowych), różnic absolutnych i struktury procentowej kosztów oraz ogólnej interpretacji tego rodzaju danych.

Poziom kosztów rodzajowych, dynamikę i strukturę w Spółce Akcyjnej „Alfa” przedstawiono w tabeli 21.

Jak wynika z ustalonych wielkości wskaźników struktury, największy udział w kosztach mają koszty zużytych materiałów i energii. Ich udział w ostatnim z badanych lat wyniósł 61,3%. Można więc stwierdzić, że produkcja ta jest materiałochłonna. Efektywność prowadzonej działalności uzależniona jest od sytuacji na lynkach surowcowych oraz od pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa wobec dostawców. W badanej Spółce, jak już stwierdzono, wszystkie surowce są dostępne, a dywersyfikacja źródeł dostaw powoduje ograniczenie ryzyka operacyjnego Spółki. Wzrost kosztów zużytych materiałów i energii w ostatnim roku spowodowany jest wzrostem cen gazu ziemnego.

Do pozostałych znaczących pozycji w układzie rodzajowym kosztów zaliczyć można usługi obce oraz wynagrodzenia. O ile zmiany w kosztach usług obcych są skorelowane z ogólną sytuacją przedsiębiorstwa w badanym okresie, o tyle zupełnie inaczej kształtują się wynagrodzenia. Wynagrodzenia wykazują wzrost w całym analizowanym okresie. Ich wielkość zwiększa się mimo znaczącego spadku wielkości produkcji w roku 200c i rośnie - chociaż w mniejszym stopniu - w roku 200d, gdy przyrost przychodów jest bardzo dynamiczny. Taka sytuacja jest efektem obowiązującego czasowo-premiowego sposobu wynagradzania pracowników. Poziom wynagrodzeń w tym systemie nie jest związany z osiąganymi wynikami produkcyjnymi.

216