AnalizaFinansowaTeoriaPrakty56

Teoria i praktyka (walizy finansowej w przedsiębiorstwie

Analiza progowa (Break Even Analysis) jest stałym elementem oceny zysku w przedsiębiorstwie działającym w gospodarce rynkowej, .lej konstrukcja teoretyczna przy stałym wykorzystaniu analizy pozwala na spełnienie wymogu elastyczności przedsiębiorstwa wobec procesów zachodzących na rynku. Dlatego zysk rozpatrywany jest dynamicznie w zależności od zmieniającej się ceny, kosztów i wielkości sprzedaży. Taki tok rozumowania wymaga stosowania rachunku kosztów zmiennych, pełnej samodzielności w zakresie ccnotwórstwa oraz prowadzenia aktywnego marketingu.

Punktem wyjścia analizy progu rentowności jest wyodrębnienie grupy kosztów zmiennych wzrastających wraz z przyrostem produkcji oraz kosztów stałych, które są w krótkim czasie niezależne od zmian poziomu produkcji. Ta druga wartość powiększona o pożądaną wielkość zysku tworzy kategorię marży brutto. Tym samym zawiera ona: zysk, stałe koszty wytwarzania, koszty ogólne zarządu i koszty sprzedaży. W planowaniu poziomu i struktury produkcji przedsiębiorstwo powinno kierować się kryterium maksymalizacji marży brutto. Jest to warunkiem uzyskania maksymalnego zysku, ponieważ nawet nierentowne wyroby w programie produkcji mają swój udział w pokryciu kosztów stałych.¹⁷⁰

Omówione założenia pozwalają przedstawić zysk w postaci równania:

Z = S - vx-F lub Z — (p — v)xx-F

gdzie:

Z - zysk,

S - przychody ze sprzedaży, v - jednostkowe koszty zmienne, a - ilość sprzedaży/produkcji,

F - koszty stałe danego okresu, p - cena jednostkowa.

Po przekształceniu przedstawionych równań można otrzymać podstawową dla analizy progowej zależność:

Z + F

^xk =--

p-v

Wartość x_k określana jest mianem „krytycznej wielkości sprzedaży”. Licznik wzoru wyraża marżę brutto jako sumę zysku i kosztów

¹⁷⁰ Por. C.C. Freidank, Kostenrechnung, Oldenbourg, Miinchen - Wicu 1986, s. 264-265.

356