296 [1024x768]

305

RÓWNOWAGI FAZOWE W UKŁADACH WIELOSKŁADNIKOWYCH

nikowym w przypadku ograniczonej rozpuszczalności w ciele stałym. Istotna różnica, która pojawia się w stosunku do diagramu na rys. 4.16a to dwa nowe obszary odpowiadające egzystencji granicznych roztworów stałych a i fi. Podczas krystalizacji pojawiają się kryształy nie czystych składników, lecz

a)    b)

Rys. 4.16. Diagram fazowy topnienia dla układów dwuskładnikowych, gdy: a) składniki nie rozpuszczają się w stanie stałym; b) składniki wykazują ograniczoną rozpuszczalność w stanie stałym

roztworu stałego a lub fi zależnie od tego, czy skład stopu leży po lewej czy po prawej stronie punktu eutektycznego E. Poniżej temperatury topnienia mieszaniny eutektycznej w obrębie składów c i d mamy w równowadze dwie fazy stałe a i fi.

Diagramy fazowe układów' trójskładnikowych

Aby przedstawić równowagi fazowe dla układów trójskładnikowych na diagramach na płaszczyźnie (dwuwymiarowych) konieczne jest przyjęcie dwóch parametrów za stałe. Zwykle rozpatruje się wpływ składu na równowagi przy zachowaniu stałej temperatury i stałego ciśnienia. Krzywe równowag są izotermami — izobarami.

Skład układu trójskładnikowego wyrażony w ułamkach Wagowych lub molowych poszczególnych składników może być przedstawiony za pomocą układu trójkątnego, jak na rys. 4.17. Wierzchołki trójkąta równobocznego A, B, C odpowiadają czystym pojedynczym składnikom. Punkty leżące na bokach trójkąta reprezentują odpowiednie układy dwuskładnikowe. Skład układów zawierających wszystkie trzy składniki określony jest przez punkty leżące wewnątrz trójkąta. Na diagramie fazowym procent wagony danego składnika w układzie jest określony przez odległość danego punktu od boku

Chemia fizyczni przyrodników