56 (241)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

AFRYKA - RÓŻNORODNOŚCI JEDNOŚĆ

stwo form kultu: brak wizerunków, świątyń, kapłanów i codziennych obrzędów. Taka sytuacja, choć o charakterze uniwersalnym, szczególnie widoczna jest na obszarze Czarnej Afryki. Mówi się tu, że Bóg jest zbyt daleki lub zbyt dobry, żeby istniała potrzeba odwoływania się do niego w modłach i przez ofiary. „Dlaczego mielibyśmy składać mu ofiary? - tłumaczy jeden z tubylców. - My się go nie boimy, gdyż w przeciwieństwie do naszych zmarłych (ovakuru) nie uczynił nam nic złego”²². Bóg jest zbyt daleko, by był dostępny na codzicń, można się do niego zwracać jedynie w najpoważniejszych sytuacjach, w razie klęski żywiołowej, długotrwałej suszy, zarazy bądź zagrożenia życia.

Taką postać boga, który się oddalił od wyznawców lub którego majestat czyni go zbyt odległym Tliadc nazywa deus otiosus. Oddalenie Boga wyjaśnione jest mitycznie motywem zerwania kontaktu z niebiosami. Ten zespół wierzeń wyrastać może z mitów kosmogonicz-nych²’, zgodnie z którymi Bóg po okresie Złotego Wieku (zamani), bezpośredniego współżycia z ludźmi, oddala się od człowieka, by żyć własnym życiem. Powodem tego jest zazwyczaj niesubordynacja lub inny występek pierwszych ludzi albo też błąd w przekazie rozpowszechniony przez zwierzęcego pośrednika. W myśl tego motyw^ru zcrw^rania kontaktu z niebem mitologia odw^rołujc się do sytuacji symbolicznych. Mówi się o skalaniu Boga, zachlapaniu jego oblicza czy sza-" M. Eliadc. Traktat u historii religii. Warszawa 1966. s. 53.

G. J Kaczyński. Czarny Chrystianizm; Ze studiów nad ruchami ąfrochrześci-jańskimi. Warszawa 1994. s. 32.