CCF20110308016

32 1. Jak jest? Bezpieczeństwo wewnętrzne w aktualnych zapisach formalnoprawnych

we Wstępie tej publikacji zagadnieniach definicyjnych oraz propozycjach generalnego uporządkowania siatki pojęciowej⁵*.

W podstawowym w tym zakresie fragmencie pracy autorstwa M. Brzezińskiego (Rodzaje bezpieczeństwa państwa) nic znajdujemy niestety autorskiej definicji bezpieczeństwa wewnętrznego. Obok konstatacji wybranych stanowisk (jak się definiuje bezpieczeństwo wewnętrzne) autor wnosi jedynie sugestie, tezy związane ze sposobami postrzegania, rozumienia tego terminu, jego wybranych składników i ogólnych relacji z bezpieczeństwem narodowym oraz bezpieczeństwem państwa. Przyjrzyjmy się głównym tezom autora:

— „bezpieczeństwo narodowe należy umiejscowić między bezpieczeństwem wewnętrznym a międzynarodowym i traktować jako rodzaj bezpieczeństwa państwa”. Graficznie odwzorowanie postulowanej struktury wygląda następująco:

Nie wdając się w dyskusję nad zwężonym, państwoccntrycznym postrzeganiem bezpieczeństwa w ogóle (co jednak słusznie, krytycznie w kontekście aktualnych i prognozowanych warunków bezpieczeństwa czynią inni współautorzy) oraz nad kłopotami z rozróżnieniem kwestii narodowych i państwowych, zwracamy uwagę na wprowadzoną przez autora rozdzielność elementów oraz ich jednopoziomo-wość. Nic podzielamy poglądu, w którym bezpieczeństwo wewnętrzne jest obok bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego, jako odrębny i równorzędny element nadsystemu. Słusznie natomiast tenże autor wskazuje na zacieranie się granic między zewnętrznymi i wewnętrznymi aspektami współczesnego już bezpieczeństwa, choć nie prowadzi to do ich wyodrębniania, zdaniem autora, „głównie z powodów dydaktycznych i teorctyczno-naukowych”⁵⁹. Ich wyodrębnianie ma i będzie miało nadal duże znaczenie praktyczne, organizatorskie. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że dostrzeżenie owego zacierania się granic, synergicznego współistnienia i współzależności zewnętrznej i wewnętrznej sfery bezpieczeństwa, nie jest bynajmniej - jak twierdzą autorzy - zasługą B. Buzana ani tzw. szkoły

” S. Sulowski, M. Brzeziński (red.). Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa.... op.cit., s. 8. ^M Taittóe, s. 42.

kopenhaskiej. Polak, hetman Rzewuski, pisa! o tym zjawisku dużo wcześniej (zob. motto niniejszej pracy).

Inną niż cytowani autorzy, postulowaną przez nas interpretację struktury (elementów i relacji) w zakresie analizowanych rodzajów bezpieczeństwa przedstawia w konwencji zbiorów poniższy rysunek.

bezpieczeństwo MIĘDZYNARODOWE

/    ---— inne państwa    ^ ^ss

/    / bezpieczeństwo \    / bezpieczeństwo ^N. \

/    /    ............... \    / NARODOWE \    \

l l np. rasowe, wspólnot ' j    \    \

/    / religijnych, inne j i    \ t

I I    ----------!—----_---- I '

¹ l    i j

i I ^ ^    bezpieczeństwo PAŃSTWA    i

1 ! 4    -------------------) i I

\ j **    bezpieczeństwo    "y / j I

\ l    WEWNĘTRZNE PAŃSTWA    !    !

' \ ---------₌ = = = / /

\ \    —r    ⁷ /

W /    \

\\ / \

\ \ / \ //

^sO*.    „— -----

n *—" / podmioty n ---

^N">_s ^niepaństwowe J

„bezpieczeństwo narodowe [...] pozostaje pojęciem analizującym bezpieczeństwo konkretnego państwa w stosunkach międzynarodowych”⁴⁰. W naszej interpretacji przedmiotem bezpieczeństwa narodowego pozostaje bezpieczeństwo każdego narodu oraz konkretnego narodu w stosunkach międzynarodowych, ale też - międzypaństwowych oraz wewnątrzpaństwowych. Naród jest formą niczorganizowaną, wspólnotą. Politykę bezpieczeństwa narodowego realizują współcześnie głównie państwa. Oprócz kwestii międzynarodowych jej treścią są również problemy wewnąlrznarodowe i wewnątrzpaństwowe⁴¹;

„wśród pojęć cząstkowych bezpieczeństwa wewnętrznego wyróżnia się m.in.: bezpieczeństwo i porządek publiczny, bezpieczeństwo powszechne i bezpic-

* Tamże, s. 39.

⁴¹ Interpretacja pojęć „bezpieczeństwo narodowe” oraz „bezpieczeństwo państwa" przesądza m.in. o treści i tytułach dokumentów' normatywnych regulujących politykę bezpieczeństwa podmiotu, np. narodowa strategia bezpieczeństwa lub strategia bezpieczeństwa państwa. Wydaje się, że rozwiązaniem optymalnym byłaby strategia narodowa, której immanentną częścią byłaby strategia bezpieczeństwa państwa. W każdym wariancie rozwiązania powinny jednak znaleźć się zarówno aspekty narodowe, jak i państwowe, co w pewnym (niewielkim i niewystarczającym) stopniu znajdujemy już w aktualnej polskiej strategii bezpieczeństwa.