CCF20140127037

Księga druga. Przyczyny społeczne i typy społeczne

dżiny, chroni przed samobójstwem, wystarczy porównać U; liczbę z liczba samobójstw wśród kawalerów średnio w tym samym wirku. Ha porównanie, lo pozwala tabela XXI I nie Jesl lo na] mniejsza przysługa, Jaki) nam ona odda. ćirednl wiek Żonatych — mężczyzn wynosił wówczas, jak obecnie, 46 lat i 8 miesięcy.¹ Na i milion kawalerów w tym wieku przypada okoto 975 samobójstw. Otóż 644 ma się do 975 jak 100 do 150, czyli współczynnik zabezpieczenia bezdzietnych mężów wynosi tylko 1,5, co znaczy, że popełniają oni jedynie o Jedną trzecią samobójstw mulę] niż kawalerowie w tym samym wieku. Sytuacja zmienia się całkowicie, gdy są dzieci. W tym samym okresie na milion żonatych mężczyzn z dziećmi rocznie przypadało tylko 336 samobójstw. Liczba ta ma się do 975jak 199 do 290; a zatem kiedy w małżeństwie są dzieci,

| współczynnik zabezpieczenia wzrasta prawie dwukrotnie (2,90 zamiast 1,5). ~7

[Związek małżeński odgrywa więc małą rolę w odporności żonatych mężczyzn na samobójstwo. Trzeba dodać, że w poprzednich obliczeniach przyjęliśmy, iż ów udział jest nieco większy niż w rzeczywistości. Założyliśmy, że bezdzietni żonaci mężczyźni są w tym samym średnim wieku, co wszyscy żonaci mężczyźni, podczas gdy są na pewno młodsi. Należą bowiem do nich wszyscy młodsi małżonkowie, którzy nie mąją dzieci nie dlatego, że są nieodwołalnie bezpłodni, lecz dlalego, że niedawno się ożenili. Przeciętnie dopiero w wieku 34 lat mężczyzna ma swoje pierwsze dziecko¹, a przecież żeni się, gdy ma 28 lub 29 lat. Część żonatej populacji w wieku od 28 do 34 lat prawie całkowicie zawiera się zatem w kategorii żonatych mężczyzn bez dzieci, co obniża ich średni wiek; w związku z tym, occniąjąc go na 46 lat, na pewno przesadziliśmy. Wówczas jednak kawalerowie, z którymi należałoby ich porównać, nie są kawalerami w wieku 46 lat, lecz młodszymi, popełniającymi w związku z tym mniej samobójstw niż poprzedni. Współczynnik 1,5 jest więc nieco za duży; gdybyśmy dokładnie znali średni wiek żonatych mężczyzn bez dzieci, zauważylibyśmy, że ich skłonność do samobójstwa jest jeszcze

Rozdział trzeci. Samobójstwo egoistyczne (ciąg dalszy) 237

bardziej zbliżona do skłonności kawalerów, niż na to wskazują poprzednie liczby, j

O małym wpływie mnlżcńrtlwn śwlndc/y /rcs/lą lo, żc wdowcy z dziećmi znajdują sit; w lepszej syluaqji niż bezdzietni żonaci mężczyźni. W rzeczy samej pierwsi popełniają 937 samobójstw na milion. Otóż ich przeciętny wiek wynosi 61 lat oraz 8,33 miesiąca. Wskaźnik samobójstw kawalerów w tym samym wieku (zob. tabela XXI) zawiera się między 1434 a 1760, czyli wynosi około 1504. Stosunek tęj liczby do 937 Jest jak 160 do 100. Współczynnik zabzpieczenia wdowców — kiedy mąją dzieci — wynosi więc co najmniej 1,6, czyli jest większy od współczynnika bezdzietnych mężów. I tu znowu oblicząjąc go w taki sposób, raczej zmniejszyliśmy go niż zwiększyliśmy, ponieważ wiek wdowców mąjących rodzinę jest z pewnością wyższy niż wdowców ogółem. Istotnie do tych ostatnich należą najmłodsi, czyli ci, których małżeństwo nie dało dzieci tylko dlatego, że zostało przedwcześnie przerwane. A zatem wdowców z dziećmi należałoby porównywać z kawalerami w wieku ponad 62 lat (którzy ze względu na swój wiek mają większą skłonność do samobójstwa). W tym porównaniu ich odporność musi okazać się zwiększona².

To prawda, że współczynnik 1,6 jest wyraźnie mniejszy od współczynnika mężów z dziećmi, który wynosi 2,9; różnica spndlui lo 45%. Można by sądzić, że sum związek małżeński wywiera większy wpływ, niż mu przypisaliśmy, ponieważ, kiedy się kończy, odporność męża pozostającego przy życiu znacznie się zmniejsza. Spadek ten jednak tylko w malej części zależy od rozwiązania małżeństwa. Świadczy o tym fakt, że tam, gdzie nie ma dzieci, wdowieństwo wywiera dużo mniejszy wpływ. Ma milion wdowców bez dzieci przypada 1258 samobójstw. Liczba ta ma się do 1504 — liczby samobójstw kawalerów w wieku 62 lat — jak 100 do 119. Współczynnik zabezpieczenia wynosi zatem jeszcze około 1,2, nieco mniej niż 1,5 dla żonatych mężczyzn również bez

Zob. Annuaire statistique de la France, t. 15, s. 43.

Z tego samego powodu wiek małżonków z dziećmi jest większy niż wiek małżonków ogólnie i dlatego współczynnik zabezpieczenia 2,9 należy raczej uważać za mniejszy niż w rzeczywistości.