DSC00246 (16)

24 Rachunek przepływów pieniężnych

Rok	Regulacja
1983	Australian Accounting Standard No. 12 (sprawozdanie ze źródeł i wykorzystania funduszy).
1992	Financial Reporting Standard No. 10 przyjęty przez Nową Zelandię, która jako jeden z pierwszych krajów stosowała obligatoryjnie rachunek przepływów pieniężnych.
1992	Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 7 „Rachunki przepływów pieniężnych", który zastąpił poprzedni standard wydany w 1977 roku.

Źródło: Opracowanie na podstawie: E. Śnieżek, Sprawozdawczość przepływów pieniężnych - krytyczna ocena i propozycja modelu, Wydawnictwo Uniwersytetu tódzkiego, Łódź 2008, s. 127-152,

Regulacje dotyczące rachunku przepływów pieniężnych w Polsce rozpoczęły się

w zasadzie po 1989 roku. Do najważniejszych przepisów prawnych należy zaliczyć:

1.    Rozporządzenie RadyMinistrówzdnia29lipcal991 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinien odpowiadać prospekt emisyjny papierów wartościowych wprowadzanych do publicznego obrotu (DzU nr 71, poz. 308); Uchwała nr 47 Komisji Papierów Wartościowych (KPW) z 8 listopada 1991 roku w sprawie obowiązku przekazywania do KPW raportów bieżących i okresowych przez emitentów papierów wartościowych, wprowadzonych do publicznego obrotu (DzUrz KPW nr 2). Wymienione regulacje dotyczyły spółek notowanych na giełdzie i podmiotów ubiegających się o dopuszczenie swoich papierów wartościowych do publicznego obrotu.

2.    Rozporządzenie Rady Ministrów z 23 listopada 1993 roku w sprawie wytycznych realizacji budżetu państwa w zakresie wydatków przeznaczonych na wsparcie restrukturyzacji i osłony likwidacji przedsiębiorstw (DzU nr 119, poz. 531). Powyższe rozporządzenie zakładało wymóg dołączenia do wniosku o wsparcie zestawienia przepływów w ujęciu ex post i ex antę.

3.    Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (DzU nr 121, poz. 591). Zgodnie z ustawą wprowadzono obowiązek sporządzenia sprawozdania z przepływu środków pieniężnych dla jednostek, których sprawozdanie podlega badaniu zgodnie z art. 64 uor.

4.    Wytyczne Ministra Finansów z dnia 23 listopada 1995 roku w sprawie sporządzenia sprawozdania z przepływu środków pieniężnych (DzUrz MF nr 20, poz. 92).

5.    Ustawa z 9 listopada 2000 roku o zmianie ustawy o rachunkowości (DzU nr 113, poz. 1186). Nowelizacja ustawy wprowadziła możliwość sporządzenia rachunku przepływów metodą bezpośrednią.

6.    Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych” (DzUrz MF z 2003 roku nr 12), aktualizacja (DzUrz z 2010 roku nr 6).

1.4. Przepływy pieniężne jako miara oceny dokonań jednostki gospodarczej

Siła rachunkowości finansowej polega na tym, że ma charakter systemowy, bo jej operacje są prowadzone w sposób spójny, powtarzalny i jednolity. Natomiast słabość rachunkowości polega głównie na tym, że nie zawsze dostarcza informacji w użytecznych przekrojach z punktu widzenia użytkownika¹³. Okres lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku zaznaczył się w zarządzaniu przesunięciem akcentów rozważań nad organizacjami i zarządzaniu nimi ze sfery aktywów materialnych, w obszar zasobów niematerialnych (na przykład wiedza jako zasób, zdolności organizacyjne)¹⁴.

Aktualnie zachodzące zmiany w odczytywaniu informacyjnej funkcji rachunkowości coraz wyraźniej ukierunkowują jej warsztat na opis ekonomicznej przyszłości jednostki gospodarczej. Coraz częściej sprawozdawczość finansowa próbuje emitować prospektywne informacje o sytuacji finansowej i dokonaniach jednostki, czyli tradycyjne bazy danych są wzbogacane o dane szacunkowe i profesjonalne osądy¹⁵. Nadal jednak jednym z wyzwań współczesnej rachunkowości jest wiarygodność informacji prezentowanych w sprawozdaniu finansowym¹⁶. Wynika to z tego, że „...stopień wiarygodności informacji dostarczanych przez rachunkowość określa prawidłowość i skuteczność decyzji podejmowanych przez odbiorców informacji...”¹⁷. Informacje są wiarygodne, gdy nie zawierają istotnych błędów i są bezstronne. Warunkiem wiarygodności jest wierna, rzetelna prezentacja informacji w sprawozdaniach finansowych. Zależy ona, przede wszystkim, od identyfikacji transakcji i pomiaru ich wartości, a także od ustalenia i stosowania w danej sytuacji zasad wyceny.

Informacje pochodzące z systemu rachunkowości stanowią niewątpliwie określony system pomiaru wyników. Jednostka gospodarcza ma dobre wyniki wtedy, gdy osiąga swoje cele, co oznacza, że efektywnie wdraża swoją strategię.

| A. Szychta, Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 42.

| J. Czarnecki, Od logiki struktury do logiki procesu - menedżer i rachunkowość, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2008, nr 44 (100), s. 49.

a Air. M. Gmytrasiewicz, Teoria rachunkowości a Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP, Warszawa 2007, s. 111.

I R Micherda, Wiarygodność istotną cechą jakościową sprawozdania finansowego, „Forum rachunkowości” 2007, nr 1, i 3.

¹⁷ A. Kamela-Sowińska, Rachunkowość na zakręcie, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP, Warszawa 2007,1135.