DSC01056 (10)

WSTĘP

I. O AUTORZE

Historia Lalki Bolesława Prusa - dzieła liczonego dziś sprawiedliwie 3 najznamienitszych w literaturze polskiej-pod pewnym względem ■Obwodzi na pamięć dzieje stawania się Pana Tadeusza tym, czym jest jPpi v polskiej świadomości kulturowej. Dziadów część III czytano m    Od razu były arcydramatem. Ale czytelnicy Dziadów nie

gaityiTf li w Soplicowie tonu wieszczego, którego oczekiwali od Pier-waego Poety. Niektórzy z nich czuli, że się przed tym poematem „wali m ogromna ciemności stolica” (Słowacki), ale zarazem konsternowala kk „bigosu woń przecudna”. Wahali się między uwielbieniem a potępieniem. Dla jednych byl to „kamień położony ręką geniusza na «arej Pobce naszej” (Stanisław Worcell), dla innych - rozgrzeszenie „WKprzowatosci” życia staropolskiego .

Lat trzeba było, by Pan Tadeusz stal się „narodowym epos”: by Brachom iły się nań różne „registry” wrażliwości, by dorosła doń nie tyko wyobraźnia, lecz i świadomość czytających. Lat trzeba było -1 wazuych dzid, które w tych latach powstały, Lalki wśród nich - by npwnda się doniosłość Mickiewiczowskiej „historii szlacheckiej” i stała K pokrewna doniosłości Dziadów. Norwidowa „korektorka wiecz-■ ~ przyszłość - miała i jego własne o Panu Tadeuszu uchylić powąt-

'O dncjarh recepcji Parna Tadeusza zob. zwłaszcza: S P j • o ił, „Pan paśwr" Warom, wielkoić, sława. Warszawa 19)4 oraz K. Wyka, „Pan Ywśtnar” |t t) Studia o poematu, Warszawa 1963, a. 27—72.

* Wpraw One • prelekcjach o Słowackim w 1860 r. Norwid stawiał Pana