generat nap niesin010

10 Analogowe Elementy I Układy Elektroniki

Układ jest, więc przełączany przy dwóch różnych poziomach napięciach, ustalających się na bazie tranzystora r₂. Różnica napięcie £/_wei oraz £/_we2 jest nazywany histerezą układu Schmitta. Układ o właściwościach przerzutnika Schmitta można również zbudować na wzmacniaczu operacyjnym lub także z bramek logicznych.

2.2. Generatory funkcyjne

Generatory funkcyjne (uniwersalne), wytwarzają przebiegi sinusoidalne, trójkątne, prostokątne. Generatory te często zezwalają na zmianę częstotliwości i amplitudy przebiegu wyjściowego sygnałem zewnętrznym. Napięcia wyjściowe generatora funkcyjnego (uniwersalnego) stanowią kilka wzajemnie zsynchronizowanych przebiegów o różnych kształtach, lecz o tej samej częstotliwości. Jak już wspomniano, generatory funkcyjne wytwarzają na ogół przebiegi sinusoidalne, prostokątne, trójkątne, dostępne na trzech oddzielnych wyjściach. Do ich budowy stosuje się zazwyczaj scalone wzmacniacze operacyjne i komparatory napięcia. W najprostszej postaci generator taki składa się z generatora samowzbudnego, wytwarzającego dwa przebiegi oraz układu kształtującego rys. 10.10.

Przebieg

Rys. 10.10. Układ generatora funkcyjnego    Rys. 10.11. Impulsy piłokształtne: idealny i rzeczywisty

Przebiegi liniowe i piłokształtne najczęściej się stosuje w technice pomiarowej, radio technice, telewizji itp. Idealny przebieg piłokształtny (rys. 10.11) składa się z dwóch odcinków prostoliniowych. Rzeczywisty przebieg piłokształtny charakteryzują następujące parametry: czas trwania odcinka liniowego A, czas powrotu t_p, amplituda U_m, błąd rozmieszczenia A£/_m, błąd transmisji AU_T, błąd nieliniowości <5_n. Błąd nieliniowości wyraża względną różnicę nachylenia i przebiegu rzeczywistego w chwilach t= 0 i t= T_w czyli:

5

n

tg(*! ~tga₂

tg<*_x

(10.15)

Najprostszym rodzajem generatora piłokształtnego jest generator relaksacyjny, w którym formowanie napięć piłokształtnych polega na okresowym ładowaniu i rozładowywaniu kondensatora (rys. 10.12).

Jeżeli przełącznik P\ jest zwarty, (przełącznik P₂ rozwarty) to kondensator C ładuje się poprzez rezystor R\ do wartości Uc\ ze stała czasową R\C. W momencie uzyskania wartości napięcia Uc 1 przełącznik P\ zostaje rozwarty i zwarty przełącznik P₂. Następuje rozładowanie kondensatora z wartości Uc\ do wartości Uci ze stałą czasowa RiC. Ładowanie i rozładowanie kondensatora przebiega wg. krzywych wykładniczych. Błąd nieliniowości jest tym mniejszy im mniejszy jest stosunek czasu ładowania (rozładowania) do stałej czasowej. Jest to niekorzystne zjawisko, dlatego w praktyce stosuje się linearyzację przebiegu napięcia.

Materiały powielane.

Wersja robocza skryptu z AEiUE - Gliwice 2009