3582461316

Biurokratyczna struktura i osobowość, R. Merton

Biurokracja (termin pochodzi od francuskiego bureau 'urząd' i greckiego kratos 'władza') odnosi się do szczególnej formy organizacji działań ludzkich.

organizacja formalna - racjonalnie zorganizowana struktura społeczna, czyli taka struktura, w której:

•    są jasno wyzaczone cele i obowiązujące reguły

•    mamy określoną hierarchię stanowisk (ze stanowiskiem wiążą się obowiązki, oczekiwania, przywileje)

•    obowiązuje wysoki stopień formalizacji - nawet relacje między pracownikami są określone przepisami

Idealna organizacja formalna to właśnie biurokracja.

Struktura biurokracji

•    czynności są podzielone i przypisane jako obowiązki do stanowiska

•    rozdział ról dokonywany jest na podstawie kwalifikacji fachowych - te zaś można ocenić za pomocą egzaminów

•    urzędnik jest mianowany przez swojego przełożonego

•    wyższa kadra jest wybierana w głosowaniu - zachowanie elastyczności, wpływ na ogólną wizję

•    dożywotnie kadencje - zabezpieczenie zawodowe - personelem są ludzie, którzy bezpieczeństwo cenią ponad wszystko

•    system nakazów i sankcji sformułowany jest w przepisach nacisk na:

•    efektywność, precyzję, szybkość, fachowość kontroli, ciągłość, dyskrecję i maksymalizowanie zysków w stosunku do zainwestowanych środków

eliminacja:

•    względów osobistych czy nieracjonalnych (wrogość, lęk, zaangażowanie uczuciowe)

Szczegóły różnią się w zależności od struktury, z którą mamy do czynienia i nie są one chętnie ujawniane. Obowiązuje dyskrecja: techniczne aspekty funkcjonowania korporacji czy innych systemów biurokratycznych są poufnymi informacjami. Oczywiście, sprawozdania są pełne jedynie ogólnikowych pochwał.

Dysfunkcje biurokracji

wyuczona nieudolność - Ludzie mogq być nieprzystosowani przez to. ze sq dostosowani w sposób niedostosowany -złe nawyki, słaba elastyczność (przykład: kurczaków wzywanych dzwonkiem)

psychoza zawodowa, skrzywienie zawodowe - w wyniku rutyny dnia codziennego ludzie rozwijają w sobie określone preferencje, antypatie, uprzedzenia i uczulenia; rezultat wymagań stawianych jednostce (ciągły nacisk na pracownika, aby był „metodyczny, rozważny, zdyscyplinowany")

biurokracja musi osiągnąć wysoki stopień niezawodności zachowań potrzebne są uległość i konformizm

najważniejsza jest dyscyplina - wsparta uczuciami, przekonaniem o własnych ograniczeniach pod względem władzy i kompetencji (wpojenie odpowiednich postaw i uczuć)

dyscyplina przestaje być środkiem do osiągnięcia czegoś, staje się natomiast celem samym w sobie-

formalizm, rytualizm

Inga Rub, [e-mail]