3833474156

Wycena a wiarygodność i porównywalność sprawozdania finansowego

Procesy globalizacyjne sprawiły, że rachunkowość (jako język biznesu), aby stała się zrozumiałą dla odbiorców i bardziej komunikatywną, jest „poddawana” standaryzacji i harmonizacji, co w największym nasileniu jest obserwowane w obszarze sprawozdawczości finansowej. Ma to służyć również zapewnieniu porównywalności treści ujawnianych w sprawozdaniach finansowych. Efektem prac harmonizacyjnych powinny być powszechnie akceptowane rozwiązania^{1 2} w obszarze całej rachunkowości, a zwłaszcza sprawozdawczości finansowej. Celem takiego postępowania jest ujednolicenie wymogów stawianych sprawozdaniom finansowym wszystkich przedsiębiorstw.

Zasadniczy problem dotyczący harmonizacji sprawozdawczości (a szerzej rachunkowości) światowej polega na stwierdzeniu, co w obecnie funkcjonujących systemach rachunkowości stanowi ich rdzeń i co powinno być rdzeniem jednolitego, światowego systemu rachunkowości finansowej.

Badania normatywne prowadzone w tej materii od lat 30-tych XX w. stanowiły, poprzez poszukiwanie definicji podstawowych pojęć (zasada, reguła, postulat) [Paton 1936, s. 187-191], próbę identyfikacji fundamentalnych zasad (prawideł) leżących u podstaw rachunkowości i na ich podstawie formułowania postulatów normatywnych (dyrektyw celowościowych). Były to próby oparcia struktury rachunkowości na postulatach i (lub) zasadach. Nie spotkały się jednak z aprobatą środowiska naukowego. W latach 70-tych XX w. badania zmieniły kierunek. Wedle koncepcji proponowanej przez W. Vattera [1963, s. 179-197] najważniejszym elementem w budowaniu struktury i teorii rachunkowości mają być cele, a nie zasady (postulaty). Zasady mają bowiem być środkiem do realizacji założonych celów. Przy tak określonej strukturze rachunkowości zorientowanej na użytkownika informacji, powstaje jednak problem jak powiązać potrzeby informacyjne odbiorców stanowiących niejednorodną grupę z opracowaniem zasad i „jak pogodzić klauzulę o dostarczaniu informacji finansowej z „powszechnym dobrobytem” [Hendriksen, Breda 2002, s. 123], Próbą wyjścia z trudności było stwierdzenie, że dostarczana informacja finansowa ma spełniać określone cechy jakościowe^-.

Na podstawie tak określonej struktury rachunkowości opracowano hierarchię elementów sprawozdania finansowego. Informacje prezentowane w sprawozdaniu finansowym są podporządkowane realizacji określonych celów rozumianych jako „coś na osiągnięcie czego skierowane są wszystkie wysiłki, dążenie lub zwieńczenie działania, zadanie” [AICPA 1973],

1

   Tzw. core standards. Według słownika Longman Dictionaiy of Contemporaiy English. Person Educa-tion Limited, 2000, termin core jest objaśniany następująco: (central part) the most important or central part of something.

2

   Wyróżniano wtedy następujące cechy jakościowe: odpowiedniość. zrozumiałość, weryfikowalność. neutralność. w iatygodność. porównywalność, synchronizacja w czasie, kompletność.

6 I S t r o n a