104101

uświadomiona klasa, jednak musi wykorzystać inne, żyjące w nędzy klasy społeczne, jak drobnomieszczaństwo i chłopstwo.

Pojęcie wolności

Wolność była dla Marksa nie tyle przeciwieństwem zewnętrznego przymusu, co zdolnością do życia zgodnego z istotą społeczeństwa. Nie mówił o wolności jednostki, ale o wolności gatunkowej.

Karol Marks twierdził, iż wolność polega na tym, żeby państwo z organu stojącego ponad społeczeństwem przekształcić w organ całkowicie temu społeczeństwu podporządkowany; również dziś formy państwowe są bardziej lub mniej wolne zależnie od tego, w jakim stopniu ograniczają one „wolność państwa".

Jednocześnie Marks uważał, że systemy społeczno-ekonomiczne nie są swobodnie wybieralne, ale zdeterminowane czasowo i synchronicznie (poprzez wewnętrzną logikę). Czyli wolny jest więc ten, kto świadomie dąży do celu, ale cel ten jest z góry określony.

Marksistowska teoria edukacyjna

Kwestie edukacyjne w niewielkim stopniu pochłaniały uwagę Marksa, był on bowiem przede wszystkim teoretykiem społecznym, ekonomicznym i politycznym.

Wierzył on, że zadaniem prawdziwej edukacji jest wyrzucenie z umysłów robotników "fałszywej świadomości".

Fałszywa świadomość - jest wytworem ideologii klasy dominującej; narzucono ją klasie podporządkowanej.

NP. klasa panująca będzie twierdzić , że jej poglądy na politykę i ekonomię są słuszne i za pośrednictwem szkół będzie przekazywać te prawdy i wartości młodym ludziom.

Wg Marksa kształcenie kapitalistyczne, polegające na wpajaniu przekonań umacniających pozycję klasy dominującej, to nic innego jak pranie mózgu.

Celem edukacji było wg Marksa doprowadzenie do tego, by rewolucyjne teorie zostały zastosowane w praktyce. Teoria wyprowadzona z analizy konkretnych wydarzeń i przemian historycznych, miała być podstawa strategii rewolucyjnej oraz podstawą przyszłego społeczeństwa bezklasowego.

•    Marks uważał, że ludziom, a zwłaszcza proletariatowi, trzeba wpoić świadomość materialistyczną.

•    Szkolnictwo czyli formalne nauczanie, powinno gwarantować rozwój zarówno intelektualny, jak i fizyczny.

•    Kształcenie politechniczne jest ważne, ponieważ przygotowuje do pracy w przemyśle i hamuje proces alienacji.

Alienacja - wyobcowanie, poczucie izolacji od społeczeństwa.

Według Marksa, człowiek z natury twórczy pod wpływem tego, iż staje się on częścią maszyny zatraca swoją wolność i możliwości twórcze, poprzez co izoluje się od rzeczywistości społecznej.

Wg Karola Marksa Alienacja to:

•    Samorealizacja przez pracę (jedyny cel)

•    Praca nie dla zysku lecz dla określonych wartości użytkowych - w przeciwnym razie praca jest wypaczeniem pracy prawdziwie ludzkiej

•    Uzewnętrznienie sił i zdolności tkwiących w człowieku (wykazane w człowieku a nie w przedmiocie do sprzedania)

•    Stosunki międzyludzkie winny polegać na harmonijnej i braterskiej współpracy a nie na konkurencji Produkcja towarowa jest bowiem wyalienowaną formą ludzkiej pracy, gdzie człowiek nie znajduje

zaspokojenia w szerszym kontekście

Wychowanie

Marks i Engels w naukowy sposób oświetlili problem roli wychowania w życiu społecznym i rozwoju człowieka. Dokonali tego w oparciu o Materializm dialektyczny. Wielkie znaczenie dla unaukowienia teorii pedagogicznej miało sformułowanie przez Marksizm prawa o klasowym, historycznym charakterze wychowania. Na