Opinia psychologiczna w sprawach rozwodowych
Rozwód a dobro dziecka
Przesłanki uzyskania rozwodu (art. 56 k.r.o.)
Zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego (czyli ustanie więzi fizycznej, psychicznej i gospodarczej)
Jeśli nie ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci
Jeśli rozwód nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
Jeśli nie żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (chyba, że drugi małżonek wyrazi zgodę).
Pojęcie dobra dziecka
Z. Marten (1990) definiuje dobro dziecka jako zespól warunków środowiskowych i wychowawczych, umożliwiający dziecku nie zaburzony rozwój fizyczny i psychiczny oraz jednocześnie ograniczający do minimum wpływ czynników mogących powodować takie zaburzenia.
Trzy poziomy działań na rzecz dobra dziecka:
działania konieczne - obowiązki (opieki, leczenia), zakazy (pozbawiania życia, szkodzenia zdrowiu). Ważne wskazanie granicy między szkodzeniem dziecku a nienaruszaniem jego dobra. Opinia psychologiczna - wskazanie psychologicznych skutków działania rodziców, które są niezgodne z prawem (przemoc, zaniedbywanie) lub mogą pogłębić zły stan zdrowia fizycznego lub psychicznego dziecka (dz niepełnosprawne fizycznie, z zab. psychicznymi).
działania możliwe - biegły psycholog powinien wskazać, jakie działania mogą służyć dobru dziecka, a jakie nie i dlaczego rodzice nie podejmują pewnych działań (pomoc dziecku w nauce w zależności od poziomu wykształcenia i możliwości finansowych rodziców - pomoc własna, dopilnowanie uczęszczania na zajęcia wyrównawcze, opłacanie korepetycji)
działania wskazane nie są kategorią opiniodawczą
Ocena zupełnego i trwałego rozkładu pożycia - (głównie pod kątem więzi psychicznej), dokonana w trzech ujęciach:
Retrospektywnym - motywy zawarcia związku małżeńskiego, rodzaje i przyczyny konfliktów małżeńskich, sposoby rozwiązywania konfliktów, udział osób trzecich w powstawaniu konfliktów
aktualnym - obecne relacje emocjonalne między małżonkami, rodzicami a dziećmi, rozwój fizyczny i psychiczny dzieci, sposób reagowania dzieci na konflikty małżeńskie,
prospektywnym - określenie możliwości uzdrowienia zaburzeń więzi uczuciowej w rodzinie oraz przewidywanie dalszego rozwoju psychicznego oraz w przypadku rozejścia się rodziców (propozycja rozwiązania sytuacji wychowawczej małoletnich dzieci).
Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego
W przypadku wystąpienia w trakcie trwania małżeństwa zaburzeń psychicznych (demencja starcza, psychozy związane z uszkodzeniem mózgu) kiedy jeden z małżonków domaga się rozwodu, a drugi nie wyraża zgody argumentując to prawem opieki ze strony współmałżonka. Przedmiot opinii - stopień utraty zdrowia psychicznego oraz skutki orzeczenia rozwodu dla stanu zdrowia.
Ocena winy rozkładu pożycia należy do kompetencji sądu.