Resocjalizacja pozainstytucjonalna

Resocjalizacja pozainstytucjonalna obejmuje większość czynności resocjalizacyjnych odbywających się w środowisku otwartym. Oznacza to, że sąd wydając wyrok wobec jednostki uznaje za bezzasadną konieczność zmiany środowiska naturalnego poddając nieletniego działaniom resocjalizacji pozainstytucjonalnej w dotychczasowym środowisku otwartym, bądź też nie zaszła jeszcze wcale konieczność interwencji sądu w sprawie nieletniego.

1.NADZÓR KURATORA - kurator w przeciwieństwie do pracy kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą, działa w imieniu resocjalizacji pozainstytucjonalnej w środowisku otwartym.

W Polsce mamy zawodowo- społeczny model kurateli sądowej. Występują kuratorzy dla dorosłych i nieletnich. Kuratorzy sądowi realizują określone przez prawo zadania o charakterze wychowawczo resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym, związane z wykonywaniem orzeczeń sądu.

Kurator sądowy działający w ramach resocjalizacji pozainstytucjonalnej zobowiązany jest do:

• prowadzenia indywidualnych oddziaływań wobec nieletniego, jego rodziny, środowiska, w tym zwłaszcza grupy rówieśników z którymi nieletni pozostaje w kontakcie,

• podejmowania starań o wykształcenie, naukę zawodu i zatrudnienie nieletniego, oraz właściwą organizację jego czasu wolnego,

• podejmowania starań o poprawę stosunków rodziców do nieletniego i o takie wykonywanie przez nich obowiązków rodzicielskich, które sprzyja zapewnieniu nieletniemu warunków do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju.

Zakres czynności kuratora sprawującego opiekę kuratorską nad nieletnimi i małoletnimi wobec których orzeczono środki o charakterze wolnościowym:

• przyjmowanie sprawozdań ustnych lub pisemnych od osób do nich zobowiązanych,

• bieżący przegląd korespondencji dotyczący środka wolnościowego,

• podejmowanie czynności o charakterze interwencyjnym,

• podejmowanie działań związanych z przygotowaniem sesji wykonawczych oraz uczestnictwo w posiedzeniach wykonawczych sądu.

Rola kuratora polega na współdziałaniu z innymi organizacjami zinstytucjonalizowanymi i niezinstytucjonalizowanymi w zakresie:

- organizowania doradztwa wychowawczego i prawnego,

- inspirowania i współrealizowania programów zapobiegających ubóstwu i biedzie, gdyż właśnie z takich środowisk wywodząc się najczęściej sądowi podopieczni,

- inspirowania i realizowania programów edukacyjno profilaktycznych w środowisku lokalnym,

- podejmowania działań wspierających rodzinę,

-wzbogacania środowiska w instytucje pomocy stałej i okresowej.

2.PEDAGOG RODZINNY- funkcja wyodrębniona z dotychczasowego systemu pomocy i opieki środowiskowej, która zrodziła się z doświadczeń środowiskowych ognisk wychowawczych, zespołów profilaktyki społecznej prowadzonych przez Krajowy Komitet Wychowania Resocjalizacyjnego.

Celem działalności pedagoga rodzinnego jest usuwanie tkwiących w rodzinie przeszkód w rozwoju i socjalizacji dziecka. Polega to na udzielaniu pomocy poprzez modyfikację postaw i zachowań jego rodziny, bez potrzeby izolowania go od niej.

Przystępując do programu realizowanego przez pedagoga rodzinnego oczekuje się:

• poprawy sytuacji dzieci objętych programem i rozwoju ich perspektyw życiowych bez konieczności interwencji sądu, bądź umieszczania w placówce,

• znacznego zmniejszenia nakładów finansowych na dziecko, bez rezygnacji z założonych efektów.

3)WYCHOWAWCA PODWÓRKOWY(streetworker) - „pedagogika podwórkowa” sięga w Polsce okresu międzywojennego, współcześnie jest alternatywą dla zabiegów resocjalizacyjnych i wydaje się niezbędna w obliczu nasilających się zagrożeń społecznych

tj. : uzależnienia, przestępczość, agresja oraz następstwa destabilizacji rodziny bezrobocia i ubóstwa.

Program realizowany przez pedagoga podwórkowego wypełnia koncepcję integracyjnej pracy profilaktyczno-wychowawczej realizowanej w środowisku otwartym z wykorzystaniem naturalnej aktywności dzieci i młodzieży w bezpośrednich i niesformalizowanych kontaktach z wychowawcą.

Celem pracy pedagoga podwórkowego jest wypracowanie optymalnego, dostosowanego do różnorodnych warunków, modelu pracy środowiskowej z dziećmi ulicy.

Główne zadania wychowawcy podwórkowego realizowane są w trzech płaszczyznach:

• bezpośredniego oddziaływania wychowawczego,

• socjotechniki wewnątrzgrupowej ,

• lobbingu środowiskowego.

Wychowawcy podwórkowi prowadzą zajęcia sportowe, plastyczne i muzyczne. Posiadają umiejętność organizowania i kierowania małymi grupami, wykorzystywania zainteresowań i zdolności dzieci do tworzenia im możliwości przeżycia przygody, odniesienia sukcesu, wzbudzenia poczucia własnej wartości.

Wychowawca podwórkowy przez bliskie i bezpośrednie kontakty dzięki wychowawczym kulturotwórczym i korygującym działaniom może wzmacniać pozytywne nastawienia, rozwijać właściwe aspiracje życiowe i pokazywać ich możliwość ich zrealizowania w integracji i współdziałaniu ze środowiskiem.

4)PRZYJACIELE DZIECI ULICY- pracownicy uliczni, którzy realizują środowiskowy program profilaktyczno-wychowawczy, zatrudnieni w celu ograniczenia zagrożeń oraz udzielenia wsparcia i pomocy dzieciom zaniedbanym, pozostającym bez opieki, dla których ulica jest miejscem najważniejszych doświadczeń życiowych, destrukcyjnej zabawy i niepożądanych kontaktów.

Przyjaciel dzieci ulicy nie jest w stanie zastąpić innych instytucji, osób odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego, ani opiekunów dziecka, ani też pomocy socjalnej. Działa on jednak w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem dla jego dobra i w jego interesie. Podejmuje interwencje, gdy stwierdza, że dziecko jest krzywdzone lub w jakiś sposób zagrożone.

Przyjaciele dzieci ulicy nawiązują kontakty z dziećmi w wieku od 3 do 20 lat przebywającymi na ulicach, w bramach, na klatkach schodowych, dworcach itp.

Formy kontaktów są różnorodne:

• jednorazowe rozmowy,

• systematyczne spotkania indywidualne lub grupowe,

• wspólne wyjścia na imprezy sportowe, kulturalne, do kina itp.

Przyjaciel dzieci ulicy:

- udziela dzieciom pomocy w rozwiązywaniu problemów szkolnych, osobistych, łączących się z pracą, związanych z wejściem w kolizję z prawem,

- pomaga walczyć z nadużywaniem alkoholu i innych środków odurzających zażywanych przez dzieci ulicy,

- organizuje czas wolny i wypoczynek wakacyjny związany z rozwojem zainteresowań, dojrzewaniem seksualnym, zaopatrzeniem w odzież,

- współpracuje ze wszystkimi organizacjami i instytucjami lokalnymi zajmującymi się dzieckiem i rodziną, a przede wszystkim- z agentami gminnymi, pomocą społeczną, kuratorami sądowymi, opiekunami społecznymi, organizacjami charytatywnymi i szkołami.

PODSUMOWANIE:

Dotychczasowa praca Krajowego Komitetu Wychowania Resocjalizacyjnego dowiodła, że istnieje duże zapotrzebowanie na działalność wychowawczą i profilaktyczną w środowisku naturalnym prowadzoną nie tylko w formie zinstytucjonalizowanej ale i niezinstytucjonalizowanej.

Utworzony w ten sposób system opiekuńczo wychowawczy i profilaktyczny jest otwarty, stale poszukujący nowych rozwiązań i możliwości wypełnienia go bogatszą treścią zmierzającą do zapewnienia opieki dziecku, któremu rodzina nie jest w stanie stworzyć odpowiednich warunków służących do rozwoju społeczno moralnego.

---