2208634555

ĆWICZENIE V Z ZOOLOGII KRĘGOWCÓW PŁAZY (AMPHIBIA)

Vertebrata - Kręgowce

Gnathostomata - Szczękowce Tetrapoda - Czworonogi Amphibia - Płazy

Lissamphibia - Nowopłazy

Urodela (Caudata) - Ogoniaste

Salamandridae - Salamandrowate

Salamandra salamandra¹(salamandra plamista) Triturus vulgaris (traszka zwyczajna)

Anura (Salientia) - Bezogonowe Ranidae - Żabowate

Rana esculenta¹ (żaba wodna)

Okazy do rysowania

Rysunki do wykonania

1) Przekrój przez skórę salamandry - rysunek na podstawie preparatu mikroskopowego.

2) Czaszka żaby wodnej - widok z góry i od dołu - schemat do uzupełnienia.

3) Szkielet postkranialny żaby wodnej - schemat do uzupełnienia.

DIAGNOZY GRUP

Tetrapoda (Czworonogi) - Przystosowania do lokomocji lądowej. Kończyny kroczne (u Neotetrapoda pierwotnie pięciopalczaste), kręgi połączone wyrostkami stawowymi przednimi i tylnymi nałukach nerwowych. Przynajmniej jeden kręg krzyżowy. Miednica zbudowana z trzech kości: biodrowej (iiiurn), łonowej (pubis) i kulszowej (ischium). Czaszka nie połączona z obręczą barkową, co umożliwia niezależne od tułowia ruchy głowy. Hyomandibulare przekształcone w kostkę słuchową - kolumienkę (columella auris).

Amphibia (Płazy) - Czaszka autostyliczna, o zredukowanej liczbie kości w stosunku do ryb. Dwa kłykcie potyliczne umożliwiają poruszanie głową tylko w płaszczyźnie pionowej. Dłoń czteropalczasta (1. palec zredukowany).

Lissamphibia (Nowopłazy) - Skóra wilgotna, miękka z gruczołami śluzowymi. Mostek nie połączony z żebrami (które są krótkie lub ich brak). Tylko dwie kości pokrywowe w każdej gałęzi żuchwy. Korony zębów dwupiętrowe, podzielone niezmineralizowana dentynąlub włóknistą tkanką łączną. W uchu środkowym dwie kostki słuchowe: obok kolumienki w okienku owalnym błędnika znajduje się kostka zwana operculare.

Urodela = Caudata (Ogoniaste) - Wśród nowopłazów najbardziej zbliżone do pierwotnych czworonogów. W szkielecie wiele elementów chrzęstnych. W czaszce brak wielu kości pokrywowych, m.in. k. jarzmowej (jugale) i k. kwadratowo-jarzmowej (ąuadratojugaie). Obecne krótkie żebra. Brak błony bębenkowej, kolumienka połączona z kończyną przednią (przynajmniej u niektórych).

Anura = Salientia (Bezogonowe) - Ciało skrócone, ogona brak, w większości przystosowane do poruszania się za pomocą skoków. Krótki kręgosłup - 5-9 kręgów przedkrzyżowych. Żebra zredukowane. Kręgi ogonowe zrośnięte w urostyl. Kończyny tylne długie, do katapultowania ciała, kości podudzia (goleniowa i strzałkowa) zrośnięte, proksymalne kości stępu (tibiale i fibulare) wydłużone i zrośnięte na końcach. W czaszce kk. czołowa i ciemieniowa zrośnięte w jedną kość frontoparietale. Żuchwa bezzębna. Niektóre mają błonę bębenkową.