4736387182

330 Aneta Krzewińska, Ilona Przybyłowska

są dostosowane do różnych potrzeb i możliwości finansowych klientów. Nie dziwi więc, że znajdują się nabywcy. Zjawisko sprzedawa-nia/kupowania prac dyplomowych badawczo jest mało spenetrowane. W Polsce do tej pory przeprowadzono niewiele badań, w których próbowano by oszacować skalę tego zjawiska¹. Jedyne reprezentatywne badanie o szerszym zasięgu, do którego udało nam się dotrzeć, to sondaż Instytutu PBS DGA przeprowadzony dla Gazety Wyborczej w dniach 9-16 października 2009 na reprezentatywnej 1194 osobowej próbie studentów uczelni wyższych. W badaniu tym zadano respondentom podchwytliwe pytanie, które posłużyło do oszacowania liczby osób skłonnych kupić pracę magisterską. Pytanie to brzmiało następująco: „Za ile maksymalnie kupiłbyś pracę magisterską: 1. do 500 zł; 2. od 500 do 1500 zł; 3. powyżej 1500 zł. 4. nie kupiłbym nigdy Tę ostatnią odpowiedź wskazało 80% badanych, wyprowadzono stąd wniosek, że 20% to potencjalni nabywcy pracy magisterskiej.

W naszych badaniach, w których zadałyśmy wprost pytania o pisanie za pieniądze prac dyplomowych lub zaliczeniowych i kupowanie takich prac, do tego procederu przyznało się niewiele, bo tylko 61 osób (7,2% ogółu badanych) w tym: 21 osób potwierdziło fakt kupienia pracy, 36 osób przyznało się do pisania takich prac, a 4 osoby zarówno do pisania, j ak i kupowania prac. Jak wynika z tego rozkładu tylko 25 osób, a więc niecałe 3% ogółu badanych zadeklarowało kupowanie prac.

Trzeba w tym miejscu przypomnieć, że nasze badanie było przeprowadzone na próbie kwotowej obejmującej tylko studentów ostatnich lat studiów i tylko jednej uczelni państwowej, podczas gdy wogól-nopolskiej próbie, w sondażu PBS DGA znaleźli się studenci wszystkich lat, zarówno uczelni publicznych, jak i niepublicznych. W związku z tą różnicą w wynikach badań nasuwa się hipoteza, że zjawisko kupowania prac dyplomowych częściej dotyczy studentów uczelni niepublicznych niż państwowych. Oczywiście hipoteza ta musi być dalej testowana.

O tym, że pewna część prac dyplomowych bronionych na wyższych uczelniach może być plagiatami lub opracowaniami niesamo-

1

Jedno z pierwszych badań na ten temat przeprowadzono w 2005 roku na dwóch kontrastowo dobranych próbach zaocznych studentów kierunków o profilu ekonomicznym z uczelni: prywatnej i państwowej. Każda z celowo dobranych erup liczyła po 50 osób [Sych 2006],