120139480

36 VTLS W BIBLIOTEKACH POLSKICH

później przedstawiciele bibliotek fińskich i hiszpańskich, którzy zdążyli już poznać negatywne skutki swoich decyzji dotyczących formatu.

Oczywiście, ten wybór wymagał podjęcia wielu decyzji szczegółowych dotyczących sposobu wpisywania w strukturę rekordów pozycji katalogu (zgodnych z polskimi przepisami katalogowania) oraz pozycji kartotek haseł wzorcowych (zgodnych z opracowanymi przez nas zasadami). Problemy te uwzględniono w polskich instrukcjach: Format USMARC opisu katalogowego książek (Warszawa 1993) i Format USMARC rekordu kartoteki haseł wzorcowych (Warszawa 1994).

Zgodnie z tymi instrukcjami alfabety niełacińskie transliteruje się według obowiązujących Polskich Norm. Pozostał jeszcze do rozstrzygnięcia problem repertuaru znaków stosowanego przez polskie biblioteki wprowadzające oprogramowanie VTLS. System obsługuje zarówno zbiór znaków ustalony normą ANSI Z39.47, jak i zbiór znaków przewidziany w normie ISO 6937/2. Zgodnie z tymi normami litera ze znakiem diakrytycznym zapamiętywana jest w bazie jako zespół dwu znaków. Zbiór ISO 6937/2 wykorzystywany jest przez biblioteki europejskie, dla których opracowano rozszerzenie pozwalające na wyświetlanie i wprowadzanie litery ze znakiem diakrytycznym jako jednego znaku. Z tego rozwiązania postanowiły też skorzystać biblioteki polskie.

Opisane tutaj problemy to tylko kilka ogniw w łańcuszku decyzji, które musieliśmy podjąć przed rozpoczęciem stosowania systemu zautomatyzowanego. Do podejmowania takich decyzji musi być przygotowana każda biblioteka, jeśli chce w sposób odpowiedzialny wejść na drogę automatyzacji. Kolejność tych decyzji może być zmieniona (np. Biblioteka Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu przed wyborem systemu powzięła decyzję dotyczącą wyboru formatu). Nie można ich jednak podejmować bez rzetelnej wiedzy, która konieczna jest nawet w sytuacji, gdy Biblioteka Narodowa w pewnej mierze wyręczyła kolejne biblioteki przystępujące do automatyzacji, ogłaszając swoją decyzję o wyborze formatu USMARC.

Roczne użytkowanie systemu i formatu uświadomiło nam, że zarówno formaty, jak i systemy muszą się nieustannie rozwijać, a jakość tego rozwoju zależy od gotowości zainteresowanych bibliotek do dokonywania odpowiedzialnych wyborów.

ANNA PALUSZKIEWICZ

THE CHOICE OF AN INTEGRATED LIBRARY SYSTEM AND RELATED

DECISIONS

The decision to buy VTLS software for the Warsaw University Library has been preceeded by checking that the system has all the reąuired functionality and careful studying the software documentation with particular attention paid to data transfers (interpretation of various data formats, creation of links between catalogues and authority data files and the possibilities for authority data files creation) and hardware and networking reąuirements. The USMARC format has been adopted sińce it was the only format with a seamless linking of library catalogue and authority data files.

Maszynopis wpłynął do redakcji 14 grudnia 1993