4261638889

17

Faith-based diplomacy jako instrument rozwiązywania sporów

wspólnego apelu o modlitwę, a każdy z polityków oddawał cześć swojemu Bogu w czasie, kiedy przebywali razem.

Zdaniem byłego Prezydenta USA rola religii była w tym wypadku prawdopodobnie większa, niż się przypuszcza i w istocie trudno „wyliczyć” jej znaczenie. Choć w rozmowy w Camp David zaangażowani byli politycy, w ostatecznym rozrachunku były to jednocześnie „głęboko religijne jednostki”. Każdy z przywódców obecnych w Camp David postrzegał pokój jako „dar od Boga i najwyższe ludzkie zobowiązanie”. W opinii Jimmy Cartera jako mediatora pominięcie aspektu religijnego skutkowałoby niezrozumieniem wobec Begina i Sadata, co mogłoby mieć „daleko idące i nieobliczalne skutki”³⁴.

Następujący w okresie pozimnowojennym wzrost znaczenia faith-based diplomacy jako metody alternatywnej wobec Realpolitik oraz rozszerzający się zakres działalności podmiotów religijnych i motywowanych religijnie skutkuje pojawianiem się coraz bardziej szczegółowych badań i analiz na ten temat. Wskazuje się obecnie na istnienie dwóch podstawowych rodzajów religijnych inicjatyw pokojowych (religious peacemaking). Pierwszy dotyczy sytuacji, kiedy organizacje religijne i faith-based angażują się bezpośrednio w rozwiązywanie konfliktów, niekoniecznie mających podłoże religijne, czego przykładem jest wkład Wspólnoty Świętego Idziego w zakończenie wojny domowej w Mozambiku. Drugi rodzaj dotyczy promowania wzajemnego zrozumienia między skonfliktowanymi grupami religijnymi. Do tej kategorii należy również pojednanie międzyreligijne w okresie po zakończeniu konfliktu. Przykładem tego typu działalności jest zaangażowanie organizacji, takich jak Catholic Relief Services, World Vision, United Methodist Committee on Relief czy Islamie Relief Worldwide w proces pojednania etniczno--religijnego w Bośni³⁵.

Aktorzy motywowani religijnie mają największe widoki na osiągnięcie sukcesu wtedy, kiedy spełniają trzy podstawowe warunki: po pierwsze - mają międzynarodowy lub transnarodowy zasięg, po drugie - konsekwentnie podkreślają pokój i unikanie użycia siły w rozwiązywaniu konfliktów, i po trzecie - mają dobre relacje z różnymi grupami religijnymi - stronami sytuacji konfliktowej³⁶.

W swoim opracowaniu na temat pokojowej działalności podmiotów motywowanych religijnie Tsjeard Bouta, S. Ayse Kadayifci-Orellana i Mohammed Abu-

³⁴    Religion, The Missing Dimension..., s. vii.

³⁵    D. Smock, Divine Intervention. Regional Reconciliation Through Faith, „Harvard International Review” 2004, t. 25 (4), s. 1-2.

³⁶    J. Haynes, Conflict, Conflict Resolution andPeace-Building.s. 60.