Psychopatologia ; wykład XIV; 24.01.2001.

PARANOJA

Rzadka choroba, czasem pojawia się z przyczyn endogennych ***(uzup.)

Trzon: urojenia opierające się na błędnej interpretacji rzeczywistych spostrzeżeń (INVIDIVA)

Urojenia w kazdym obłędzie są usystamatyzowane. Chory dąży do uzasadniania swoich urojeniowych przekonań.

Nie ma zaburzeń kontaktu urojeniowego. Dostosowany przydźwięk afektywny.

Afekt, (jeżeli są to urojenia prześladowcze) może być napięty -> lęk przed prześladowcami, zachowania obronne.

W paranoi kusobnej przeważają urojenia kusobne - chory czuje się obiektem szczególnego zainteresowania osób z otoczenia (śledzenie chorego to cel otoczenia) ; liczba osób zaangażowanych w śledzenie zazwyczaj staje się coraz większa. Urządzenia służące do śledzenia chorego: aparatura podsłuchowa.....

Prześladowcy - obserwatorzy, którzy zazwyczaj mają nieczysta intencje wobec chorego, dają mu to do zrozumienia w programach telewizyjnych, w kinach ... (prześladowcy wiedzą, że chory to zrozumie, że to o niego chodzi)

Obłęd prześladowczy różni się tylko tym od o. kusobnego, że zdecydowanie przeważają podejrzenia co do zamiaru otoczenia do zniszczenia chorego. Ktoś chce go zniszczyć i angażuje w tym celu różne środki, ludzi (tak, aby uniknąć odpowiedzialności za zabójstwo)

Chory może podejmować zachowania obronne - atak na „zagrażające” mu osoby; ale też może skrywać przekonania i podejrzenia -> nieoczekiwanie dla otoczenia zmienia miejsce pobytu, żeby uciec; w nowym miejscu szybko odkrywa, że ONI wiedzą, gdzie chory jest.

Paranoja emulatoria (zazdrości) może mieć charakter homilopatyczny = wynikać z ułomności fizycznej (głupota, ślepota...)

Osobowość nieprawidłowa może być spowodowana organicznym zaburzeniem lub w przebiegu schizofrenii zdarza się, ze wyrasta zespół paranoiczny. Także w chorobie afektywnej jedno- i dwubiegunowej.

Zespoły paranoiczne - bo struktura objawów jest identyczna jak w paranoi. Nazwy zespołów paranoicznych urabiamy od treści urojeń

->obłęd pieniaczy (paranoja kwerulatoria)

-> obłęd zazdrości - treścią urojeń jest przekonanie, że współmałżonek zdradza chorego

• obłęd posłannictwa religijnego

• -> o. reformatora

• wynalazczy

• odkywczy (paranoia inventoria)

• erotyczny (paranoia erotica)

• urojonej choroby (p. hipohondriaca)

• pasożytniczy ( p. pazaritaza?)

• udzielony (p. subgestia)

obłęd pieniaczy ( paranoia kwerulatoria)

zaczyna się od dochodzenia słusznej krzywdy, którą choremu wyrządzono i krzywda ta nie spotkała się z zadośćuczynieniem. Zaczyna się od najniższych instancji dochodzenia; człowiek napotyka dziwny opór, np. wynikający z natury formalnej (np. pismo bez odpowiedzi) => zaczyna się w chorym rozwijać przekonanie, że celowo i świadomie uruchamiane są działania przeciwko niemu - niekorzystne, nieżyczliwe, wrogie.

Chory odwołuje się do coraz wyższych instancji >>> zaniedbanie całej reszty swojego życia (rodzina, praca zawodowa...) traci dużo pieniędzy, żeby udowodnić , że ma rację. Gromadzi coraz więcej dokumentów. Sprawa trafia do najwyższych władz (ostatnimi czasy z Trybunałem Europejskim włącznie)

Obłęd udzielony - ulega mu osoba bliska os. Chorej i dołącza się do dochodzenia racji przez chorego. Najczęściej towarzyszą urojeniom paranoicznym (są bardziej usystematyzowane i przekonujące -> łatwiej zaangażować)

Obłęd zazdrości też może być związany z jakimś zdarzeniem. Zazdrość przybiera formy karykaturalne; każdy gest, spojrzenie, grymas, spotkanie ze znajomym, spóźnienie, włos, plamka na odzieży... jest włączane do systemu urojeń.

Element absurdu może dotyczyć treści lub okoliczności (sama treść nie jest absurdalna, ale okoliczności są zazwyczaj z gruntu absurdalne)

Zaangażowanie emocjonalne przejawia się wyraźnie - awantury

Domysły, złudzenia, interpretacje.......

*odmiana : obłęd zazdrości u alkoholików - alkohol powoduje wzrost zazdrości ale obniża sprawność seksualną; zaprzestanie picia może spowodować zanik objawów

obłęd erotyczny występuje prawie wyłącznie u kobiet. Pojawia się głębokie przekonanie, że zakochał się w nie jakiś mężczyzna; (przekonanie to nie poddaje się perswazji) ale mężczyzna ten nie może się z nią spotykać z różnych powodów (jest otoczony osobami nieżyczliwymi, blokującymi jego działania). Ona wie, że on jest w niej zakochany, bo jak np.. występował publicznie, to spojrzał znacząco w jej stronę

obłęd genealogiczny (p. originarna)

przekonanie, że jest się dzieckiem innych rodziców, bądź innego ojca (o wyższym statusie), że jest się dzieckiem arystokratycznym, dostojnika partyjnego....

chory jest głęboko przekonany o tym, powołuje się na bardzo wątpliwe dowody.

Obłęd urojenie choroby

(Urojenie hipohondryczne - w depresji endogennej)

występuje tylko i wyłącznie głębokie przekonanie o zarażeniu jakąś chorobą - kiedyś to była kiła, teraz aids (nieuleczalne)

próby wyperswadowania - potwierdzone badaniami - nie dają rezultatów.

Obłęd pasożytniczy - chory odczuwa czasem swędzenie, drobne, przypadkowe wykwity skórne => przekonanie, że toczą jego skórę mikroskopijne pasożyty nie dające się zaobserwować

Obłęd sytuacyjny - u skazańców długo przebywających w więzieniu pojawia się przekonanie o ułaskawieniu, które jeszcze nie dotarło do władz więzienia

Obok parafrenii są zespoły parafreniczne- struktura objawów zarówno w parafrenii jak i w zespołach parafrenicznych jest taka sama.

Zespoły parafreniczne obserwuje się zazwyczaj w podeszłym wieku. Podłoże: organiczne uszkodzenie mózgu. Zdarza się, że zespół parafreniczny pojawia się u młodszych ludzi u których nie obserwujemy żadnych strukturalnych zmian w mózgu (nie ma zmian organicznych)=>? Obok zespołu parafrenicznego na podłożu zmian w mózgu rozpoznaje się PARAFRENIĘ = chorobę endogenną (rzadka).

Częstsze są zespoły parafreniczne. Definiuje się je jako obłęd z urojeniami

W zespole parafrenicznym - też rozpad struktury osobowości.

Urojenia tworzą zwarty system (są ustrukturalizowane) .

Obok złudzeń urojenia te są ściśle powiązane z omamami (wszystkie oprócz wzrokowych), mogą też występować omamy psychiczne (jeżeli ktoś ma pojęcie, co to jest niech da mi znać , proszę - a.)

tak samo w parafrenii jako chorobie. Właśnie te omamy inicjują przekonania (-> chory obiektem zainteresowania, obserwacji, wrogich poczynań...) chory słyszy głosy, nie adresowane bezpośrednio do niego, ale grupa dyskutuje sposoby dokuczenia choremu lub spowodowania jego śmierci. Odgłosy przejeżdżających samochodów, walenie, łoskoty - specjalnie, żeby mu dokuczyć. (interpretowane jako działania wrogie) chorzy szukają legalnej pomocy (w schizofrenii - nie) - policja np. . zazwyczaj są to osoby samotne.

Gaz wpuszczany przez dziurkę od klucza (=> zatykają dziurki, uszczelniają drzwi, okna...) , czują działanie prądu na ciele, przekonanie o zatruwaniu (też przez produkty, które sami kupują)

Psychoza ta ma charakter przewlekły i jest nieuleczalna- można jedynie złagodzić objawy.

Chory nie podejmuje agresywnych działań obronnych.

Epizodyczne, przemijające: ostra omamica alkoholowa (hallucinosis akuta kwotatorum)

Ostra pijak

U pijaków przewlekłych nie pojawia się majaczenie (tu są obecna omamy wzrokowe), ale ostra omamica alkoholowa - wszystkie omamy oprócz wzrokowych. Bardzo duże zagrożenie, skłaniające chorych do wręcz panicznej ucieczki. Nie ma omamów wzrokowych i nie ma zaburzeń jakościowych świadomości.

To psychoza krótkotrwała, przmijająca. Pamięć omamów i urojeń pozostaje.

Zdarza się też u farmakomanów (i narkomanów) szczególnie, gdy przez dłuższy czas zażywali leki uspokajające, nasenne (relanium, lorefel, elemium) - prowadzą one do głębokiego uzależnienia podobnego do narkomianii.

Halucynoza pojawia się przy próbie nagłego odstawienia.

Podobny przebieg: ostry niepokój, urojenia, omamy; kilka do kilkunastu minut; przebiega bez zaburzeń świadomości.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ZESPÓŁ PSYCHOORGANICZNY

• POSTAĆ OTĘPIENNA

• *CHARAKTEROPATIA

bardzo ważny temat - będzie po feriach

Wykład 28.II

PSYCHOGENNE ZABURZENIA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

• PSYCHOZY REAKTYWNE

• NERWICE

Czynniki psychologiczne mogą doprowadzić do zaostrzenia lub pojawienia się schorzeń psychicznych, które są z natury determinowane czynnikami biologicznymi.

Cz. Psychogenne mogą powodować schorzenia natury organicznej.

PSYCHOZY REAKTYWNE.

-spowodowane czynnikami reaktywnymi, które godzą w sferę emocjonalną i mogą doprowadzić do zaburzeń psychicznych natury jakościowej

-czynniki reaktywne-sytuacje, w których chory przezywa zagrożenie utraty jakichś wartości lub też doszło do ich utraty-są to wartości subiektywnie ważne.

-wartości: życie, zdrowie ( zagrożenie nie musi być obiektywne, starczy przekonanie) osoby bliskie, dobra materialne, poczucie prestiżu, poczucie honoru, wolność osobista

-zespoły paranoiczne są często inicjowane czynnikami reaktywnymi

-stupor(mutyzm) reaktywny podobny do stuporu katatonicznego

-psychozy reaktywne są podobne do psychoz endogennych

-Psychozy reaktywne zawierają element histerii, mogą też ocierać się o symulacje- np. gdy zagrożona jest wolność osobista, osoba może udawać otępienie.-zespół Gansera

-w zespołach reaktywnych obserwujemy paniczną ucieczkę, stany niepamięci, znieruchomienia, omdlewanie

mutyzm psychogenny-z reguły charakter selektywny, dziecko mówi, ale tylko przy bliskich

-czasami czynnik reaktywny powoduje dodatkową nadbudowę psychogenną, rozpoznanie symulacji nie musi oznaczać, że człowiek jest zdrowy.

NERWICE

-odchylenia w stanie psychicznym, wyrażające się też różnymi dolegliwościami somatycznymi, powstałe na drodze psychogennej, mają charakter ilościowy ( to, co obserwujemy w nerwicy obserwujemy też w normalnym życiu psychicznym)-charakter ilościowy dotyczy czasu trwania)

-zjawiska- przyspieszenie czynności serca, biegunka, zaburzenie potencji

-nadmierne emocje pojawiają się w syt. zagrażających-reagujemy na nie lękiem, lek jest czynnikiem sprawczym, jest praprzyczyną każdego stanu nerwicowego.

-funkcja biologiczna lęku-symptom zagrożenia, podłożem strukturalnym całego życia uczuciowego jest ukł. wegetatywny na szczeblu OUN

-układ wegetatywny poniżej progu świadomości, lęk jest sygnałem adresowanym do ukł. wegetatywnego-„coś zagraża zrób coś z tym zagrożeniem”

-poczucie zagrożenia -lęk-mobilizacja układu weget. do radzenia sobie z zagrożeniem (do 1)walki zebranie wszystkich sił, rozszerzenie źrenic, szybkie tętno, napięcie mięśniowe, 2)ucieczka, 3)udawanie martwego

-Funkcja każdego narządu może być zaburzona pod wpływnem lęku, dlatego w nerwicy obserwujemy różne dolegliwości

-Lęk w zależności od źródeł zagrożenia:

• Biologiczny

• Społeczny

• Moralny

• Dezintegrujący

Lęk biologiczny wynika z I i II prawa biologicznego.

Dla I -zagrożenia mogą mieć charakter mobilizujący lub destrukcyjny (-nerwice), doprowadza też do psychoz reaktywnych

-zagrożenia wewnętrzne: wynikają z obaw o zdrowie i życie w przypadku schorzeń somatycznych, lęk hipochondryczny

II PRAWO- w miejsce imperatywu-zachęta (przyjemność, gratyfikacja)

-gdy brak gratyfikacji- poczucie napięcia, prawie lęku, może prowadzić do nerwicy, histerii.

Histerion- macica, wiązano histerię z życiem płciowym macicy

Lęk społeczny-wynika z zagrożeń społecznych, pełnienie roli społecznych zapewnia środki do życia

Lęk moralny-czy postępuję właściwie

Lęk dezintegracyjny-człowiek musi dbać o integrację ze środowiskiem, poczucie uprzedmiotowienia, brak aktywności, poczucia współtworzenia, penetrowania-pytania o sens życia.

-Też gdy w otoczeniu dzieją się rzeczy, które przekraczają możliwości adaptacyjne jednostki (wojna)

• może wywoływać psychozy reaktywne, nerwice, poczucie ciągłego dyskomfortu

Nerwica-rozpoznanie etiologiczne

• Ludzie różnią się odpornością psychiczną (wrażliwość emocjonalna) zdeterminowaną genetycznie i środowiskowo.

• Każda choroba somatyczna sprzyja nadbudowie nerwicowej, zmniejsza też odporność psychiczną.

• Uszkodzenia organiczne układu nerwicowego mogą przyczyniać się do powstania cięższych stanów nerwicowych

• To co psychogenne może zmieniać się w chorobę organiczną

• Zagrożenie-lęk- pobudzenie układu wegetatywnego, który dociera do struktur korowych-stan nieustannej mobilizacji układu wegetatywnego na poziomie OUN

• Każda nerwica jest psychogenna

• 4 osiowe objawy nerwicy:

1. egocentryzm-przekonanie chorego, że nie ma ludzi bardziej nieszczęśliwych niż on, eksponowanie swojego schorowanego „ja”, widzenie świata przez pryzmat własnego ”ja”, zawiera niechęć do samego siebie i losu (że to mnie skazał na to cierpienie), zasada jednolitości klimatu uczuciowego (tak jak się czuję, taki klimat roztaczam wokół, tak się zachowuję

2. objaw błędnego koła- egocentryk nie lubi samego siebie, ten klimat roztacza na otocznie, otoczenie odwraca się od chorego, wołanie trafia w próżnię, im większa próżnia tym większe wołanie i na odwrót.

3. lęk-wtórny, zinternalizowany- skoncentrowanie uwagi na funkcjonowaniu własnego ciała-niepokój, lęk; to co powinno się odbywać poniżej progu świadomości (tętno, ciśnienie), dociera do świadomości nerwicowca, wywołuje hipochondryczny lęk (szybsze bicie serca-lęk jeszcze szybsze bicie serca)

4. objawy wegetatywne-ciągłe napięcie układu wegetatywnego-ciągłe napięcie układu mięśniowego- zmęczenie, bóle

-Samoczynne napędzanie się poszczególnych objawów, totalna dysfunkcja ukł. weg. , stałe napięcie, niepokój, poczucie zagrożenia, wsłuchiwanie się we własne organizm

Podział zespołów nerwicowych-umowny

1

1

Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol

www.psychobaza.prv.pl

Odwiedź nas!

---