Seminarium- 30.10.2006

Pierścień chłonny Waldeyera- patologia

Pierścień chłonny Waldeyera:

- 6 migdałków:

a) parzyste:

+ m. podniebienny (tonsilla palatina)w ścianie bocznej cieśni gardzieli między łukiem podniebienno- językowym a łukiem podniebienno- gardłowym.

+ m. trąbkowy (tonsilla tubaria)na bocznej ścianie gardła na wale trąbkowym

b) nieparzyste:

+ m. gardłowy (tonsilla pharyngea) w części nosowej gardła na przejściu ściany tylnej w górną; zwany „ trzecim migdałkiem”;

+ m. językowy ( tonsilla lingualis)na nasadzie języka.

Przyczyny przerostu tkanki limfadenoidalnej:

- dieta węglowodanowa u dzieci;

- nawracające infekcje ( adenowirusy);

- przetrwała grasica.

Powikłania spowodowane przerostem tkanki limadenoidalnej:

+ zatkanie nozdrzy przednich;

+ częste infekcje górnych dróg oddechowych;

+ wady zgryzu;

+ gotyckie podniebienie.

Fizjologia drogi słuchowej (rola):

- przewodzenie ( transmisja energii akustycznej),

- odbiór (percepcja) dźwięku- zamiana energii mechanicznej na impuls nerwowy,

- drenaż struktur słuchowych,

- utrzymanie impedancji ucha środkowego ( wyrównanie ciśnień między jamą ustną a uchem środkowym),

- zapobieganie autofonii.

Otitis media secretoria = surowicze zapalenie ucha środkowego:

- jedna z najczęstszych chorób ucha środkowego u dzieci,

- wysięk w jamie bębenkowej, któremu nie towarzyszą objawy ostrego zakażenia ucha środkowego, takie jak: gorączka, ból ucha, zaczerwienie błony bębenkowej,

- charakteryzuje się skąpoobjawowym, podstępnym przebiegiem, istotą jest zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego, co prowadzi do długotrwałego utrzymywania się niedosłuchu przewodzeniowego,

- synonimy to otitis media exsudativa, otitis media serosa, otosalpingitis, glue ear, blue drum,

- . Do czynników prowadzących do powstania OMS zalicza się nieprawidłową

funkcję trąbki słuchowej, wystąpienie ostrego zapalenia ucha środkowego i alergię. Na drodze tych różnych mechanizmów

uruchamiana jest kaskada procesów, prowadzących do trwałych zmian w obrębie wyściółki jamy bębenkowej (zamiana nabłonka wielowarstwowego płaskiego w wydzielniczy, pobudzenie sekrecji gęstego śluzu).Wynikiem jest podstępnie postępujący, przewlekły proces prowadzący do trwałego niedosłuchu. Niewydolność trąbki słuchowej jest drugim czynnikiem, a kolejnym alergia,

- czynniki ryzyka rozwoju OMS, poza bezpośrednimi czynnikami sprawczymi, to: rozszczep podniebienia, zespół Downa, zespół Kartenegera, wywiad rodzinny - obserwowano rodzinną predyspozycję do wystąpienia wysiękowego zapalenia ucha środkowego, sztuczne karmienie (niedobory IgA pochodzącego

z mleka matczynego, zbyt wczesne wprowadzenie kazeiny oraz pozycyjne zapalenie uszu przy poziomym ułożeniu noworodka do karmienia butelką), wcześniactwo, niedobory żywieniowe i podatność na zapalenia uszu wyindukowaną pierwszym epizodem ostrego zapalenia ucha środkowego przed ukończeniem 18. mies. życia.

Objawy przerostu migdałków:

- nieprawidłowy tor oddychania,

- chrapanie,

- bezdechy senne ( SAS- sleep apnoe syndrom),

- mowa „nosowa”,

- TWARZ ADENOIDALNA ( twarzoczaszka długa, wąska, podniebienie twarde wysoko wysklepione, środkowa część twarzy spłaszczona, stale uchylone usta),

- wady zgryzu,

- w V stadium przerostu migdałków trudności w połykaniu, brak apetytu,

- niedosłuch przewodzeniowy.

Przeciwwskazania do adenotomii:

1. zaburzenia układu krzepnięcia;

2. czynne lub niedawno przebyte zapalenie;

3. krótkie podniebienie miękkie;

4. stan po rozszczepie podniebienia;

5. wady błony śluzowej nosa i gardła;

6. alergia ( p/wskazanie względne);

7. wiek < 3 roku życia;

8. atroficzne nieżyty dróg oddechowych.

Powikłania adenotomii:

1. krwotok ( zazwyczaj w ciągu pierwszych 24 godzin) -> tamponada uciskowa Bellota;

2. zapalenie ucha środkowego;

3. odrost resztek tkanki adenoidalnej;

4. mowa nosowa otwarta ( nosowanie otwarte);

5. uszkodzenie struktur anatomicznych leżących w pobliżu migdałka.

W jaki sposób określamy wielkość migdałków?

Nie podaje się rzeczywistych wielkości migdałka, bądź wielkości porównawczych (np. „wielkości orzecha włoskiego”), ale określa się, jaką część on zajmuje np. ½ choana ( nozdrzy).

Wskazania do tonsillektomii:

A.względne:

1. bardzo duże migdałki utrudniające mowę, oddychanie, połykanie, powodujące bezdech senny;

2. powikłania odogniskowe: choroby zapalne stawów, serca, nerek, skóry, tęczówki oka;

3. nosicielstwo błonicy, gruźlicy.

4. często przy podejrzeniu nowotworu jednostronnie

B. bezwzględne:

1. nawracające zapalenie migdałków ( 3-6 incydentów rocznie w ciągu kolejnych dwóch lat);

2. nawracające zapalenie zatok obocznych nosa;

3. przebyty ropień okołomigdałkowy.

Tonsillitis acuta= ostre zapalenie migdałków podniebiennych (angina):

- wywołują je zarówno wirusy (70%) jak i bakterie (30%);

- najczęstsze wirusy wywołujące anginę:

+ adenowirusy

+ rhinowirusy

+ coronawirusy

+ enterowirusy ( Coxsackie)

+ RS

+ parainfluenza virus

+ EBV

- najczęstsze bakterie wywołujące anginę:

+ Streptococcus pyogenes gr.A (90%)

+ Streptococcus pneumoniae

+ Staphylococcus aureus

+ Moraxella catarrhalis

+ Haemophilus influenzae

- objawy niezależnie od czynnika etiologicznego:

● silny ból gardła nasilający się przy połykaniu,

● przekrwienie, rozpulchnienie i brzęk migdałków,

● wysięk włóknikowy lub ropny na migdałkach,

● odczyn zapalny węzłów chłonnych

- objawy przemawiające za anginą wirusową: stopniowe narastanie objawów, współwystępowanie ostrego kataru, zapalenia spojówek, zapalenia krtani i tchawicy (kaszel, chrypka), przekrwienie błony śluzowej gardła, łuków podniebiennych i migdałków bez obecności ropnych nalotów, stany podgorączkowe lub gorączka nie przekraczająca zwykle 38,5°C;

- objawy towarzyszące anginie bakteryjnej: nagły początek ostrych objawów choroby z dotkliwym bólem gardła uniemożliwiającym połykanie, wysoka gorączką - powyżej 38,5°C, intensywnie czerwono-różowe zabarwienie błony śluzowej gardła i migdałków, obecność czopów ropnych w kryptach migdałkowych ( Streptococcus), powiększone i bolesne węzły chłonnych szyi;

- powikłania:

+ ropień okołomigdałkowy,

+ ropień zagardłowy,

+ choroba reumatyczna,

+ zapalenie zatoki jamistej,

+ zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych.

Nie podawać tabletek do ssania przy powiększeniu tkanki limfoadenoidalnej, bo powodują atrofię śluzówki jamy nosowo- gardłowej; lepsze płukanki!!!!!!!!!

Mononucleosis infectiosa = mononukleoza zakaźna (angina monocytowa):

mononukleary

- zwana też chorobą Pfeiffera;

- powodowana przez EBV;

- najczęściej u nastolatków,

- błoniasty nalot na powierzchni migdałków,

- nasilone objawy ogólne, często z zespołem przewlekłego zmęczenia w okresie zdrowienia;

- uogólniona limfadenopatia i hepatosplenomegalia;

- ↑ monocytów we krwi obwodowej, nietypowe limfocyty (mononukleary)

- coraz częściej objawy są atypowe, naśladujące tonsillitis acuta. (UWAGA!!)

4

df

---