WPŁYW REFORMACJI NA CHARAKTER I ROLĘ KSIĄŻKI XVI w.
-zamiast starannie wydawanych książek pojawił się szybko sporządzony druk ulotny i okolicznościowy w formie kazania, listu, przedmowy, odezwy, groźby, paszkwilu (ogromne nakłady pism Lutra)
-anonimowe przedruki
-format: czwórka, czcionka: szwabacha,
charakterystyczna cecha: jedyny ornament- drzeworytowe, architektoniczne ramki tytułowe
-nowy typ publikacji: druk ulotny, który ożywiał polemikę, docierał do ogółu, rozbudzał zainteresowanie aktualnymi sprawami,
-tłumaczenie Biblii przez LUTRA na j. niem.- wpływ na ruch wydawniczy
BIBLIA- podstawowa książka reformacji
Główny drukarz Biblii Lutra- JAN LUFFT
-wpływ reformacji na rozwój piśmiennictwa w językach narodowych, budowanie świadomości nar., powstania lit. nar.: wydawnictwa rel., postylle, modlitewniki, śpiewniki, katechizmy w j. nar.
-wpływ negatywny- obniżenie poziomu wykonania druku i materiału (pośpiech, potrzeba książek tanich)
W Polsce
-większa tolerancja religijna niż na Zachodzie, stąd wiele odłamów, spory wewnętrzne, ciągłe synody, dysputy rodziły literaturę polemiczną, którą starano się szybko rozpowszechniać
Wzrosło zapotrzebowanie na drukarnie- zarówno pisma reformacyjne jak i kontrreformacyjne
I poł XVI w. drukarnie miały stosunek ortodoksyjny, w II poł- ks. innowiercze ukazywały się u Łazarza Andrysowicza, Szarffenbergera, Wirzbięty (prześladowania w XVII-XVII, zwłaszcza Zygmunt III Waza)
Małopolska, Litwa- kalwinizm
Drukarz w Brześciu Litewskim- Bernard Wojewódka, po nim Murmelius, druki tylko w j. polskim!
1563 Biblia Brzeska (Radziwiłłowska) drukarz- Cyprian Bazylik
(przekład w Pińczowie- trwał 6 lat, Biblia z uwagami i objaśnieniami)
arianie Kraków drukarz Aleksy Rodecki, przeniósł się po prześladowaniach do Rakowa (lepsza jakość)
Pn- Zach Polski- luteranizm
Królewiec- drukarnia Jana Sekulucjana
Wielkopolska- bracia czescy, drukarnia w Lesznie