NIERUCHOMOŚĆ- część powierzchni ziemi stanowiąca odrębny przedmiot własności, jak również budynki trwale związane z gruntem lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Każda nieruchomość ma założoną księgę wieczystą.
RODZAJE: gruntowa, budynkowa, lokalowa.
Odrębny od gruntu przedmiot własności:
-wzniesione przez UW gruntu budynki
-oddanie w UW gruntu zabud ze sprzedażą budynku
-wyodrębnienie i sprzedaż lokalu
UŻYTKOWANIE WIECZYSTE
Jest to prawo rzeczowe ustanowione na gruncie SP lub JST, terminowe (99 lat) z możliwością przedłużenia, na mocy umowy w formie aktu notarialnego z wpisem do KW. Jest to prawo odpłatne (opłata pierwsza i opłaty roczne przez cały okres trwania UW). W umowie powinien być określony sposób zagospodarowania (np. terminy zabudowy). W przypadku nieruchomości zabudowanych oddaniu w UW gruntu towarzyszy sprzedaż posadowionych na nim budynków.
ODDANIE W UW:
-oszacow wart nieruch
-notatka z przebiegu negocjacji w przypadku drogi bezprzetargowej
-obliczenie opłaty pierwszej i opłat rocznych z tyt UW
-aktualizacja opłaty rocznej
-jeśli nieruch zabudowana to jednoczesna sprzedaż położonych na niej budynków
Procedura bezprzetargowa:
-osobie, której przysługuje pierwszeństwo w nabyciu
-zbycie między SP a JST oraz między JST
-osobom fizycznym i prawnym z przeznaczeniem na działalność charytatywną, opiekuńczą, leczniczą, kulturalną, oświatową, naukową, sportowo-turystyczną, na cele nie związane z działalnością zarobkową
-oddanie w wyniku zamiany lub darowizny
-przedmiotem oddania są części nieruchomości niezbędne dla poprawienia warunków gospodarowania nieruchomością sąsiednią
-jako wkład niepieniężny (aport) do spółki lub jako majątek państwowej lub komunalnej osoby prawnej lub fundacji.
-na mocy decyzji wojewody, rady lub sejmiku woj. o zwolnieniu z obowiązku przetargu
Naliczanie opłat:
Zarówno opłata pierwsza jak i opłaty roczne są naliczane od tej samej podstawy wg. określonych w ustawie stawek procentowych (w zależności od przeznaczenia). Opłaty roczne mogą być aktualizowane nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość nieruchomości uległa zmianie, przez właściwy organ. Nowa opłata obowiązuje od 1 sty następnego roku. Od decyzji przysługuje odwołanie.
OI = A * CP, gdzie A-stawka procentowa (15-25%), CP - cena przetargowa
Or = B * CP, gdzie B-stawka procentowa w zależności od sposobu korzystania z gruntu, CP- cena na przetargu
TRWAŁY ZARZĄD:
TZ jest formą władania nieruchomościami SP i JST przez odpowiednio: państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Prawo to podlega ujawnieniu w dziale II KW. Jednostka organizacyjna na mocy TZ ma prawo do:
-korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności w swoim zakresie
-zabudowy, rozbudowy, przebudowy i modernizacji obiektu budowlanego na nieruchomości zgodnie z przepisami i za zgodą organu nadzorującego
-oddania w najem, dzierżawę, użyczenia całości lub części za zgodą organu nadzorującego w wyniku umowy na okres nie dłuższy niż okres TZ
Decyzja o oddaniu w TZ powinna zawierać:
-nazwę i siedzibę jednostki organizac
-oznaczenie nieruch wg KW i katastru
-powierzchnię nieruch
-opis nieruchomości
-przeznaczenie w mpzp
-sposób zagospodarowania
-cel, na jaki nieruch została oddana w TZ
-termin zagospodarowania nieruchomości
-cenę nieruch i wysokość opłat z tytułu TZ
-możliwość aktualizacji opłat
-czas, na który ustanowiono TZ
Opłata z tyt TZ:
OTZ = A * WN - B, gdzie:
A-stawka procentowa opłaty, WN-wart nieruch oszacowana przez rzeczoznawcę, B-kwota bonifikaty
Bonifikata:
-ustala w drodze decyzji odpowiedni organ
-pod budownictwo mieszkaniowe, pod budowę infrastruktury i realizację celów publicznych
-na działalność charytatywną, leczniczą, oświatową, naukową… na cele nie związane z działalnością zarobkowa
-na siedziby organów administracji publicznej i sądów
-opłaty z tyt TZ obniża się o 50% w przypadku zabytków wpisanych do krajowego rejestru
Procedura:
-sporządzenie wniosku o ustanowienie TZ
-ustalenie wart nieruch oraz opłat z tyt TZ
-sporządzenie decyzji o ustanowieniu TZ
-opracowanie protokołu zdawczo-odbiorczego
-aktualizacja opłat z tyt TZ
Wniosek o ustanowienie TZ kieruje jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej do zarządu odpowiedniej JST lub starosty.
Stawki opłat zależą od celu przeznaczenia nieruchomości i wynoszą 0.1% (na cele obronności i bezpieczeństwa), 0.3% (pod budownictwo mieszkaniowe, infrastrukturę, cele publiczne, działalność opiekuńczą, oświatową, kulturalną itp)lub 1% ceny (pozostałe). Wydanie i objęcie nieruchomości w TZ następuje po wydaniu decyzji na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Opłaty roczne aktualizuje się nie częściej niż raz w roku jeśli wartość nieruch wzrosła w drodze decyzji odpowiedniego organu, od której przysługuje odwołanie.
Wygaśnięcie TZ:
-po upływie terminu, na jaki został ustanowiony
-z mocy prawa
-z chwilą likwidacji jednostki organ.
-w wyniku decyzji z urzędu odpowiedniego organu, jeśli:
*nieruchomość nie została zagospodarowana zgodnie z decyzją o ustanowieniu TZ
*jedn org nie zawiadomiła organu nadzorującego o oddaniu w najem, dzierżawę lub użyczenie osobie trzeciej lub nie uzyskała zgody
*nieruch jest wykorzystywana niezgodnie z mpzp
*sposób korzystania z nieruchomości pogarsza w dużym stopniu stan środowiska
*przeznaczenie nieruchomości uległo zmianie w mpzp a jedn org nie ma możliwości zmiany sposobu zagospodarowania
*nieruchomość stała się zbędna na cele statutowe jedn organ
Zasób nieruchomości SP lub JST- nieruchomości stanowiące własność SP lub JST nie oddane w UW lub w TZ, a także nie obciążone prawem użytkowania.
Użytkowanie - ograniczone prawo rzeczowe, którym można obciążyć nieruchomość na rzecz dowolnej osoby. Użytkownik może korzystać z nieruchomości q sposób, jaki ustalono przy ustanowieniu prawa. Jest to prawo niezbywalne.
Prawa zobowiązaniowe: dzierżawa, najem, użyczenie. Powstają na mocy umowy, w której właściciel zobowiązuje się oddać nieruchomość do korzystania na określonych w umowie warunkach, a osoba, która bierze tę nieruchomość zobowiązuje się przestrzegać tych warunków.
PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI
Mogą być przeprowadzane na ublicznych iach przeznaczonych w mpzp na cele inne niż rolne i leśne. Szczegółowe zasady podziałów ustala mpzp lub decyzja o warunkach zagospodarowania i zabudowy. Podział może być przeprowadzony na wniosek właściciela nieruch lub z urzędu na wniosek starosty lub zarządu jednostki samorządu. Podział przeprowadza się, gdy:
-nieruchomość jest niezbędna do realizacji celów publicznych
-nieruchomość stanowi własność gminy i nie została oddana w UW
-przedmiotem wydzielenia jest część nieruchomości, której własność lub UW zostało nabyte z mocy prawa
-przy realizacji roszczeń do części nieruchomości wynikających z przepisów Ustawy lub innych przepisów
-pod budowę autostrady
-przy zniesieniu współwłasności
-przy wydzieleniu działek gruntu pod budynkami i działki budowlanej niezbędnej do korzystania z budynku.
Przy podziale wymagana jest opinia wydana przez wójta, burmistrza lub prezydenta o zgodności podziału z planem miejscowym, a następnie zatwierdzenie projektu podziału w drodze decyzji. O podziale może też orzec sąd. Koszty podziału ponosi osoba, która składa wniosek o podział. Przy podziale grunty pod drogi przechodzą na własność gminy za odszkodowaniem. Gdy w wyniku podziału wartość nieruchomości wzrośnie, gmina może ustalić opłatę adiacencką w kwocie nie większej niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.
SCALENIE I PODZIAŁ
Jest to postępowanie przekształcenia granic władania kilku nieruchomości zgodnie z mpzp na gruntach przeznaczonych na cele inne niż rolne i leśne. O przystąpieniu do scalenia i podziału decyduje rada gminy w drodze uchwały. Procedura polega na scaleniu istniejących działek a następnie przeprowadzeniu ponownego geodezyjnego podziału na działki o większej funkcjonalności pod cele inwestycyjne (np. budownictwo mieszkaniowe). Organem odpowiedzialnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Procedura:
1.Wszczęcie postępowania
*na wniosek właścicieli, UW, posiadaczy samoistnych, gdy posiadają oni co najmniej 50% gruntów pod scalenie i podział
*z urzędu: pod zorganizowaną działalność inwestycyjną, rehabilitację istniejącej zabudowy i infrastruktury, przy przekształceniu obszarów zdegradowanych lub gdy gmina jest posiadaczem co najmniej 50% gruntów objętych scal i podz
2.Czynności wstępne- przeprowadzenie analizy okoliczności uzasadniających wszczęcie postępowania, badanie wniosków, warunków określonych w mpzp, stanu infrastruktury, stanu prawnego, możliwości finansowania
3.Opracowanie projektu uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału
4.Podjęcie uchwały przez gminę
5.Zebranie informacyjne dla uczestników, zapoznanie z procedurą, wybór rady uczestników
6.Opracowanie projektu uchwały o scaleniu i podziale oraz dokumentacji geodezyjno-prawnej i szacunkowej.
7.Wyłożenie projektu uchwały do wglądu na 21 dni, składanie wniosków i uwag i ich rozpatrzenie.
8.Podjecie uchwały o scaleniu i podziale przez radę gminy. Zamiana stanu prawnego na nowy, rozlicznie dopłat, odszkodowań za drogi i opłat adiacenckich.
Treść uchwały o scaleniu i podziale:
-geodezyjne opracowanie granic objętych scal i podz
-wypis i wyrys z planu miejscowego
-geodezyjny projekt scal i podz
-rejestr nieruchomości- stan dotychczasowy i nowy
-rozstrzygnięcia w sprawach dopłat gotówkowych za różnice powierzchniowe, odszkodowań za drogi
-infrastruktura planowana do wybudowania, terminy i źródła finansowania
-wysokości i terminy opłat adiacenckich
-rozstrzygnięcia wniosków, uwag i zażaleń
Uchwała jest podstawą do:
-opracowania dokumentacji: zamknięcia istniejących KW, dokonania nowych wpisów do KW i założenia KW, wprowadzenia zmian w katastrze i ujawnienia nowego stanu prawnego
-zatwierdzenia mapy z nowym podziałem geodezyjnym
-wyznaczenia i utrwalenia na gruncie nowych granic
-wprowadzenia uczestników na nowe nieruchomości
Zasady rozliczeń powierzchniowych:
1.Grunty wydzielone pod drogi przechodzą na własność gminy za odszkodowaniem
2.Powierzchnię każdej nieruchomości pomniejsza się proporcjonalnie o pow gruntów pod drogi o wielkość:
∆Pi = Pi * k, gdzie Pi - powierzchnia wniesiona do scal i podz, k - współczynnik potrąceń k = Pdr / Pk, gdzie Pdr - całkowita powierzchnia drogi, Pk - całk pow obszaru objętego scal i podz
3.Powierzchnia przydzielonych działek powinna być w przybliżeniu równa powierzchni przed scal i podz pomniejszonej o pow potrąconą pod drogi
Po = Pi - ∆Pi
Zasady rozliczeń finansowych:
1.Koszty ponoszone przez gminę:
*Odszkodowania za grunty, które przeszły na własność gminy (pod drogi) i urządzenia, które nie mogą być od gruntu odłączone i nasadzenia. Wysokość ustala się w drodze negocjacji lub w przypadku braku porozumienia tak jak przy wywłaszczeniu. Odszkodowania za drogi określa się uwzględniając ceny rynkowe na ten cel lub ze wzoru: Odr = ∆P * 1.5 W1m2, gdzie ∆P - wielkość potrącenia, W1m2 - wartość 1 mkw gruntu, z którego wydzielono drogę.
*Koszty wybudowania niezbędnej infrastruktury
2.Koszty ponoszone przez uczestników:
*Dopłaty gotówkowe za różnice powierzchniowe po i przed scal i podz.
G = (Pf - Po) * W1m2po .
*Koszty przeprowadzenia postępowania proporcjonalnie do wniesionych powierzchni: koszty dokumentacji, wyceny, prac geodezyjnych
*Opłaty adiacenckie z tytułu wzrostu wartości nieruch w wys do 50% wzrostu wartości wg ustalonej stawki procentowej
ZBYWANIE NIERUCH SP I JST
Nieruchomości SP i JST mogą być przedmiotem obrotu (sprzedaży, zamiany, zrzeczenia się, użyczenia, aportu, darowizny, oddania w UW, najem, dzierżawę, TZ). Umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego z wpisem do KW. Obrót następuje w trybie przetargu lub wyjątkowo w procedurze bezprzetargowej.
Pierwszeństwo przysługuje osobie, która:
1)przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu
2)jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu
3)jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.
Procedura przetargowa:
1.Przeznaczenie nieruch do zbycia
2.Przygotowanie i podanie do wiadomości publicznej wykazu nieruchom do zbycia
3.Powiadomienie osób, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu
4.Ogłoszenie o przetargu
5.Przetarg
6.Zawarcie umowy (akt notarialny)
Wykaz nieruchomości do zbycia:
-oznaczenie nieruch wg KW i katastru
-powierzchnia i opis nieruchomości
-przeznaczenie w mpzp i sposób zagospod
-termin zagospodarowania
-cena wywoławcza
-stawki procentowe opłat z tytułu UW
-wysokości opłat z tyt najmu, użytkowania i dzierżawy
-terminy wnoszenia opłat i zasady aktualizacji
-termin złożenia wniosku o pierwszeństwo
Ogłoszenie o przetargu:
-informacje zamieszczone w wykazie
-termin i rodzaj przetargu
-miejsce przebiegu przetargu
-warunki: wysokość wadium i termin jego wpłacenia, dodatkowe dokumenty (np. od cudzoziemców)
Protokół z przebiegu przetargu:
-termin i miejsce przebiegu przetargu
-oznaczenie nieruchomości wg KW i EGiB
-obciążenia nieruchomości
-wykaz osób dopuszczonych i niedopuszczonych z uzasadnieniem
-rozstrzygnięcia komisji z uzasadnieniami
-najwyższą cenę (najlepszą ofertę)
-identyfikację nabywcy
-identyfikację przewodniczącego i członków komisji przetargowej
WADIUM- warunek konieczny uczestniczenia w przetargu, ustalany w wysokości 5-20% ceny wywoławczej. Wielkość i termin wpłaty ustala się w ogłoszeniu o przetargu. Jest to rodzaj zabezpieczenia organizatora przed wycofaniem się zwycięzcy przetargu przed podpisaniem umowy. Wadium podlega zaliczeniu na poczet ceny lub niezwłocznemu zwrotowi pozostałym uczestnikom.
POSTĄPIENIE- najniższa kwota, o jaką trzeba przelicytować cenę wywoławczą, aby przetarg był ważny. Określa się na poziomie nie niższym niż 1% ceny wywoławczej z zaokrągleniem w górę do dziesiątek.
Formy przetargów:
-przetarg ustny nieograniczony (licytacja)
-przetarg ustny ograniczony
-przetarg pisemny nieograniczony (ofertowy)
-przetarg pisemny ograniczony