Domańska - metafora komputerowa, Metafora komputerowa-konspekt, Domańska, K


Domańska, K. (1997). Metafora komputerowa w psychologii poznawczej. W: T. Tyszka, M. Materska, Psychologia i poznanie. Warszawa: PWN. (s. 13-35)

Umysł (w behawioryzmie)- „czarna skrzynka”- nieobserwowalny, dostępny fragmentarycznie, nie poddaje się opisowi w kategoriach fizycznych.

Komputery dostarczyły psychologii języka opisu procesów zachodzących wewnątrz „czarnej skrzynki”, umożliwiły zweryfikowanie założonych hipotez na ich temat.

ŹRÓDŁA METAFORY KOMPUTEROWEJ: Maszyna Turinga.

Claude Shannon (1938)

McCulloch i Pitts (1943)

Bertrand Russel i Alfred N. Whitehead Principia Mathematica

Alan Turing (1936)

Maszyna Turinga

Składa się z części zwanej głowicą, przed którą przesuwa się taśma podzielona na klatki. W każdej klatce znajduje się jeden z dwóch znaków. Maszyna potrafi rozpoznać, z którym z dwóch znaków ma do czynienia, potrafi znak w konkretnej klatce zmazać albo go narysować. Maszyna potrafi przyjmować różne stany. To, co zrobi, zależy od stanu, w jakim się znajduje. Maszyna Turinga była pierwszym urządzeniem, które było w stanie wykonać wszystko to, co systemy działające według deterministycznych zasad.

DOJRZAŁA POSTAĆ METAFORY KOMPUTEROWEJ

Teza o Fizycznym Systemie Symboli.

Herbert Simon i Allan Newell (1956, 1972, 1976, 1980) skonstruowali programy: Teoretyk Logiki (Logist Theorist) i Ogólny Rozwiązywacz Problemów (General Problem Solver- GPS)

Funkcjonalizm

Funkcjonalizm i teza o fizycznym systemie symboli doprowadziły do powstania nauki poznawczej, traktującej system poznawczy w sposób funkcjonalistyczny i uznający procesy poznawcze za procesy przekształcania symboli.

NAUKA POZNAWCZA CZYLI NAUKA O UMYŚLE I KOMPUTERZE

Nauka poznawcza zajmuje się badaniem systemów poznawczych „w ogóle”, niezależnie od tego, czy występują u człowieka, czy w komputerze. Przyjmuje założenie, że człowiek i komputer stanowią systemy przekształcające symbole fizyczne. Symulacja komputerowa pozwala porównać zachowanie komputera i człowieka oraz odpowiedzieć na pytanie, czy i w jakim stopniu mamy prawo sądzić, że mechanizmy poznawcze i procesy zachodzące w systemie poznawczym człowieka są takie same, jak procesy i mechanizmy w komputerze.

Zachowanie komputera można opisać na trzech poziomach:

Pylyshyn

W przypadku, gdy system poznawczy człowieka i symulujący ten system program komputerowy charakteryzuje podobny przebieg opisu na poziomie algorytmów i symboli, mówi się o tzw. „silnej równoważności” tych procesów. Czynnikiem ostatecznie decydującym o przebiegu operacji w systemach poznawczych jest „architektura funkcjonalna” (granica między poziomem symboli i implementacji). Ideałem byłoby konstruowanie modeli komputerowych dla takiej samej jak u człowieka architektury opierającej się na elementarnych operacjach przekształceń symboli jak, zasadach konstruowania algorytmu i reprezentacji poznawczych z elementarnych jednostek.

Problem źródła semantycznych właściwości reprezentacji

Zadaniem nauki poznawczej jest opisanie formalnych własności reprezentacji poznawczych i przekształceń, jakim ulegają - ujmując w tych kategoriach zależności przyczynowo-skutkowe. Podczas gdy związek między fizycznymi, formalnymi i semantycznymi własnościami reprezentacji człowieka jest jednoznaczny, opis zachowania komputera na poziomie semantycznym jest kwestią umowy. Stąd dążenie do jak największej złożoność systemów symboli programów, która zapewnić by miała większy stopień jednoznaczności.

Fodor (1981)

Searle (1980) - krytyka stanowiska Fodora

WNIOSEK: Poprawne wykonanie zadania nie jest tożsame ze zrozumieniem przekazu komunikatu. Rola zaprogramowanego komputera ogranicza się do czysto formalnego odczytania napływających znaków.

OGRANICZENIA METAFORY KOMPUTEROWEJ:

    1. związane ze specyficznym sposobem wyjaśniania w nauce poznawczej

    2. bardzo trudno jest oddzielić hipotezy na temat funkcjonowania systemu poznawczego człowieka od tego, co do modelu dostało się przypadkowo, podczas przygotowywania go do komputerowej implementacji- wśród tak wielu modeli trudno o rzeczywiście psychologiczną teorię

    3. współczesne koncepcje poznawcze są bardzo złożone i trudne do zrozumienia, przez co mało użyteczne w przewidywaniu ludzkiego zachowania

    1. związane ze zdefiniowaniem zjawisk umysłowych jako systemu przekształcania symboli

      • język metafory komputerowej jest jedyną propozycją opisu zjawisk umysłowych. Jeśli jest on niewystarczający, nie da się opisać jego braków, nie istnieje żadna inna metafora naukowa, sugerująca istnienie czegoś poza procesami przekształcania symboli.

      • procesy przekształcania symboli mogą zawierać informacje, ale nie są ich świadome- nie są więc w stanie symulować rzeczywistych procesów umysłowych.

      • metafora komputerowa pozwala rozróżnić procesy świadome i nieświadome, o ile różnią się treścią, szybkością przebiegu, zapotrzebowaniami energetycznymi lub zasadami organizacji, ale tego, że niektóre z tych procesów mają własności fenomenologiczne, nie potrafi wyjaśnić, ani opisać.

W poszukiwaniu alternatyw

Jedyną kontrpropozycją do tradycyjnych modeli metafory komputerowej jest podejście ekologiczne Jamesa J. Gibsona (gibsonizm) głoszące, że procesy umysłowe można sprowadzić do reagowania na informacje zawarte wprost w środowisku. Zgodnie z powyższym, zachowaniem rządzą możliwości stwarzane przez zjawiska świata zewnętrznego - metafora „dostrajania się” - poznawcza bierność organizmu.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Domańska - metafora komputerowa, metafora komputerowa
Materska, Tyszka Psychologia i poznanie roz metafora komputerowa i schematy poznawcze str 12 58(1)
Domanska Ewa Metafora, mit, mimesis
Komputer dla dzieci konspekt
Konspekt Domanska, Psychologia rok I, HMP
poznajemy arkusz kaluklacyjny - marzec, konspekty informatyka, zajęcia komputerowe szkoła podstawowa
Dyski twarde-konspekt, Szkoła, Systemy Operacyjnie i sieci komputerowe, utk, semestr II
Konspekt Typy sieci komputerowych, Praktyki
Dyski twarde-konspekt1, Szkoła, Systemy Operacyjnie i sieci komputerowe, utk, semestr II
krzyżówka-maj, konspekty informatyka, zajęcia komputerowe szkoła podstawowa
sko-konspekt, wisisz, wydzial informatyki, studia zaoczne inzynierskie, sieci komputerowe
ftp-konspekt, Szkoła, Systemy Operacyjnie i sieci komputerowe, systemy, semestr I
I LO Budowa komputera, ETI Edukacja technicyno inf,, KONSPEKTY, Konspekty
9 Sieci komputerowe II
ARCHITEKTURA KOMPUTEROW1A
SILNIKI GRAFICZNE W GRACH KOMPUTEROWYCH

więcej podobnych podstron