Arenga - preambuła

Analityczna nauka prawa - bada język prawny i prawniczy

Argumentum a simili - wnioskowanie z podobieństwa lub analogii, występuje w 2 wersjach:

Analogia legis - analogia z ustawy, podstawą jest zawsze konkretny przepis prawny

Analogia iuris - analogia z prawa, zasady ogól. syst. prawa

A contario - wnioskowanie z przeciwieństwa, jest odwrotnością wnioskowania przez analogię

Argumentum a fortiori - wnioskowanie z uzasadnieniem słabszego na silniejsze (Jeżeli A, to tym bardziej B), występuje w dwóch wariantach:

Argumentum a maiori ad minus - z większego na mniejsze

Argumentum a minori ad maius - z mniejszego na większe

Czyn prawny - zachowanie powodujące nawet nie zamierzone skutki prawne

Czynność prawna - świadome zachowanie zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych

Czynność konwencjonalna - wyrok sądowy

Doktryna Prawnicza- nauka prawa

Definicja legalna - przepis określający znaczenie terminów użytych przez ustawodawcę

Derogacja - uchylenie aktu prawnego przez inny akt prawny(wyraźna lub dorozumiana)

Domniemanie prawne formalne - miał miejsce pewien stan faktyczny, dopóki nie zostanie wykazane, że jest lub było inaczej

Domniemanie prawne materialne - należy uznać za udowodniony fakt B, jeśli został udowodniony fakt A

Dogmatyka prawa(szczegół. Nauki prawne) - prawo aktualnie obowiązujące w konkretnym państwie

Dogmatycznoprawny - norma N jest obowiązującą w czasie T wobec osób A i powoduje obowiązek Z

Dyrektywy techn.(celościowe) - wypowiedzi, co należy czynić, aby osiągnąć określ. cel

Egzegeza - czytanie tekstu prawnego

Funkcja ekspresywna - wyrażanie naszych przeżyć, przeświadczeń, przypuszczeń

Funkcja opisowa - zdania w sensie logicznym (syntetyczne lub analityczne)

Funkcja performatywna(dokonawcza) - mówienie jest czynieniem np.małżeństwo

Funkcja sugestywna - wpływanie na zachowanie jakiegoś podmiotu

Glosa - komentarz doktryny prawniczej związany z orzeczeniem prawa

Ius cogens - przepis bezwzględnie stosowany

Ius dispositivum - przepis względnie stosowany

Klauzule generalne - przepisy odsyłające do ocen interpretatorów prawa, do ocen organów stosujących prawo

Komparystkyka prawnicza- porównywanie prawa aktualnie obowiązującego w różnych państwach

Kolizje aksjologiczne - prawodawca wbrew racjonalności nie jest konsekwentny

Kolizje logiczne(analityczne) - a) sprzeczność norm, b) przeciwieństwo norm

Kolizje prakseologiczne(praktyczne) - a) realizacja jednej normy stwarza sytuację, która wyklucza przyczynowo realizację drugiej normy, b) realizacja obu norm prowadzi do sprzecznych celów

Leges plus guam perfectae - sankcja kary + sankcja nieważności

Leges minus guam perfectae - sankcja grozi karą, ale nie unieważnia czynności prawnej

Leges imperfectae - przepis nie zawierający sankcji(przepis niedoskonały)

Lex posterior derogat legi priori - uchylenie obowiąz normy prawnej inną normą odmiennie regul. ten sam przedmiot

Lex retro non agit - prawo nie działa wstecz

Lex generalis - reguła powszechna, ogólna

Lex specialis - reguła szczególna ustanawiająca wyjątki

Lex superio derogat legi inferiori - hierarchia norm

Lex specialis derogat legi generali - reguła merytoryczna

Luka aksjologiczna(pozorna) - w prawie nie ma przepisu, który powinien być, lub odwrotnie powinien być uchylony, który obowiązuje

Luka konstrukcyjna(rzeczywista) - brak regulacji prawnej, który przez ustawodawcę nie jest zamierzony(swoista luka w prawie, luka techniczna)

Luka tetyczna - brak unormow. prawnie czynn. konwencj., usunąć można poprzez analogię legis lub iuris

Luz decyzyjny - przepis, w którym prawodawca świadomie wprowadził terminy niedookreślone

Norma - kategoria dyrektyw, spełnia funkcję sugestywną, ma być odkodowywana z przepisów prawnych

Norma prawna - elementy: a)adresaci, b)zakres zastosowania, c)zakres normowania

Norma indywidualna - ich adresat jest znany z imienia i nazwiska, Sejm nie uchwala ustaw indywid. adresatowi

Norma konkretna- wyodrębniamy ją ze względu na przedmiot regulacji, zakreślony czasoprzestrzennie

Norma ogólna - wyodrębniamy ze względu na adresata, klasę adresatów, z wyjątkiem osób przez nią wyłączonych

Norma kompetencyjna - adresatami są wyłącznie organy państwowe i są normami uprawniającymi(dozwalającymi)

Normy aktu prawotwórczego - to normy generalno-abstrakcyjne

Normy aktu stosowania - to normy indywidualno-konkretne

Podejście komparatystyczne - porównanie aktualnie obowiąz. prawa w różnych państwach

Pojęcie derywacyjne - rozumienie przepisu prawnego oraz odkodowywanie norm z przepisów prawnych

Pragmatyka - stosunki jakie zachodzą między znakami a ludźmi, którzy te znaki wytwarz. lub odbierają ze zrozumieniem

Problemy dogmatyczne - problemy obowiązywania, wykładni i systematyki prawa

Przepis prawny(nakazujący, zakazujący, uprawniający) - każda wypowiedź zdaniokształtna tekstu prawnego

Reguły inferencyjne - wnioskowania prawnicze

Reguły kolizyjne(hierarchiczna, regulacyjna, chronologiczna) - reguła nakazująca pierwszeństwo

Reguła procedury wykładni - wskazuje kolejność i warunki stos. metod wykładni

Rozważania metodologiczne - refleksja nad naukami prawnymi

Rozważania problematyki socjotechn. - polityka tworzenia i stosowania prawa

Sankcja skupiona - wymierzane przez specj. organy w specj. trybie(sformaliz., zinstytucjonal.)

Sankcja rozsiana - naruszenie normy moralnej prowadzi do potępienia społecznego

Semantyka - stosunek znaków do tego co one oznacz., do czego się w swym znacz. odnoszą

Semiotyka - teoria znaków językowych

Syntatyka - sposób wiązania znaków prostych w wypowiedzi złożone

Stosunek prawny - stosunek społeczny powstały wskutek zdarzeń, z którymi norma prawna łączy skutki prawne

Subsumpcja - ujęcie danego przypadku jako rodzajowo określonego przez normęprawną zachowania sie

Wnioskowania prawnicze - reg. inferenc. - wyprow. logicz., instrument. i aksjolog. konsekw. z obowiąz. norm prawnych

Wykładnia autentyczna - dokonywana jest przez prawodawcę

Wykładnia contra legen - narusza reguły procedury lub r. preferencji

Wykładnia doktrynalna - proces badania i nauczania prawa, dla potrzeb konkretnej sprawy

Wykładnia funkcjonalna - ustalenie znaczenia przepisów prawnych oprzez odwołanie się do przesłanek

Wykładnia legalna - dokonuje ją organ, który na mocy przepisów prawa ma kompetencje do dokonywania wykładni

Wykładnia operatywna - dokonywana jest przez organy stosujące prawo(sądy i organy administracji) w toku rozpozn. indywid. Spraw karnych, cywilnych i administr., ma charakter konkretny

Wykładnia doktrynalna - dokonuje ją prawoznawstwo i obejmuje stosowanie reguł egzegezy

Wypowiedź kreująca - przepisy określające wymiar czasowy, personalny, terytorialny

Wypowiedź optatywna - wyraża aprobatę lub dezaprob. stanu rzeczy oraz aby jakiś stan trwał lub powstał w przyszłości, wzmocniona postać wypow. Oceniających, np. Oby Henryk wygrał

Wypowiedź performatywna - funkcja permormatywna

Vacatio legis - okres od momentu opublikowania do momentu wejścia w życie

Zagadnienia walidacyjne - zagadnienia obowiązywania prawa

Zagadnienia filozoficzno-prawne - poszukiwanie prawa słusznego lub sprawiedliwego

w świetle przyjmowane moralności

Zakres zastosowania normy - adresat ma postąpić we wskazany przez normę sposób

Zakres normowania - klasa zachowań nakazanych lub zakazanych przez normę

Zdolność prawna - samo bycie podmiotem praw i obowiązków

Zdolność do czynności prawnej - możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań przez własne działanie

Komparystkyka prawnicza- porównywanie prawa aktualnie obowiązującego w różnych państwach Dogmatyka prawa - nauki o poszcz. gałęziach obow. prawa Problemy polityki prawa - problemy socjotechniczne prawoznastwa Zagadnenia obow. prawa - Czy norma N obowiąz. w syatemie prawa S w danym czasie S? Zagadnienia interpretacji- Jakie jest znaczenie wyrażenia W w przepisie P Szczegółowe nauki prawne -charakt. Podejście dogmatyczne w badaniach zjawisk prawnych Wypowiedzi oznajmujące- posiadają wartość prawdy lub fałszu Wypowiedzi ekspresywne- wyrażają aprobatę lub dezaprobatę jakiegoś stanu rzeczy Normy instrumentalne- wypowiezi wskaz. Co należy czynić aby osiągnąć określony skutek Optatyw - rada, prośba, zalecenie, postulat Tetyczne uzasadnienie normy- źródłem jego jest autorytet lub władza normodawcy Metaprzepis - domniemanie prawa Fakty prawne - okol. powodujące powstanie, zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego Szczegółowe nauki prawne - dogmatyka, analiza norm tworzących daną gałęź prawa Zagadnienia obowiązywania prawa- Czy norma N obowiązuje w systemie prawa S w danym czasie T Zagadnienia interpretacji - Jakie jest znaczenie wyrażenia W w przepisie P Zagadnienia systematyzacji- Norma N1 jest w stosunku R do normy N2 Ogólna nauka prawa - teoria prawa, filozofia prawa Nauki historycznoprawne- przedmiotem badań tych nauk są instytucje prawno-polityczne Dyrektywy - jest nakazane żeby, prosi się żeby zaleca się żeby radzi się żeby Dyrektywy techniczne- normy instrumentalne - Jeżeli chcesz osiągnąć stan rzeczy S to powinieneś się zachować w sposób Z Rodzaje systemów prawa: 1.Konkretny - obow. w danym państwie 2. System typ - normy wspólnot europejskich 3. System prawa powszechnie obow. : a.konstytucja b. Ustawy zwykłe c. Umowy międzynarodow ratyfikowane za i bez zgody Sejmu d. Rozporządzenia 4. System prawa wewn. Obowiązującego :a. Uchwały R.M. b. Zarządzenia ministrów 5. System poziomy i pionowy prawa 6. System prawa kontynentalnego 7. Common Law

---