LABORATORIUM FIZYCZNE GRUPA 3
Kolejny Nr wiczenia:	Nazwisko i imi :	Wydzia :
Symbol wiczenia: 21	Data odrobienia wiczenia	Semestr
Temat:Pomiar ogniskowej soczewek metod Bessela.	Data oddania sprawozdania	Grupa st.
	Podpis asystenta	Ocena

I. Pomiary odleg
o
ci obrazów:

a) soczewka 1:

Nr	ekran [cm]	a [cm]	c [cm]
1	45	16,9	29
2	45	16,3	29,2
3	45	16,7	29
4	45	16,6	29,1
5	45	16,7	29
6	45	16,5	29,1
7	45	16,6	29,1
8	45	16,5	29,1
9	45	16,6	29
10	45	16,7	29,2

b) soczewka 2:

Nr	ekran [cm]	a [cm]	c [cm]
1	66	25,4	40
2	66	26,3	40
3	66	26,4	39,9
4	66	26,3	39,6
5	66	26,7	40
6	66	26,6	39,7
7	66	26,9	40
8	66	26,5	39,7
9	66	26,4	40,1
10	66	26,4	40

c) uk
ad soczewek:

Nr	ekran [cm]	a [cm]	c [cm]	odleg o mi dzy soczewkami [cm]
1	50	18,8	29,6	5,9
2	50	18,6	29,7	5,9
3	50	18,7	29,6	5,9
4	50	18,9	29,8	5,9
5	50	18,6	29,6	5,9
6	50	18,7	29,4	5,9
7	50	18,6	29,5	5,9
8	50	18,6	29,6	5,9
9	50	18,7	29,7	5,9
10	50	18,9	29,7	5,9

II.Opis i interpretacja pomiarów.

II.1 Schemat przeprowadzonych oblicze
.

Na rys. 1 widzimy schemat metody pomiarowej z u
ytymi oznaczeniami.

Ogniskow --> [Author:(null)]
soczewek skupiajacych wyznacza si
ze wzoru (1.)

( 1. )

mierz
c odleg
o

przedmiotu od soczewki `a' oraz odleg
o

od soczewki `b'. Dla wiekszej dok
adno
ci stosuje si
metod

Bessela. Przy sta
ej du
ej odleg
o
ci przedmiotu od ekranu

istniej
dwa po
o
enia soczewki skupiaj
cej , przy której na

ekranie mo
na uzyska
obraz : powi
kszony i pomniejszony (rys.1)

Mierz
c wzajemn
odleg
o

soczewek `d' oraz odleg
o

przedmiotu

od ekranu `e' mo
emy obliczy
ogniskow
soczewki.

( 2.)

Ogniskow
soczewki rozpraszaj
cej,która nie daje obrazów rzeczywistych, wyznaczamy przez po

czenie jej w uk
ad z soczewk
skupiaj
c
o zmierzonej uprzednio ogniskowej f .Okre
laj
c ogniskow
uk
adu soczewek mo
emy obliczy
ogniskow
soczewki rozpraszaj
cej ze wzoru :

gdzie: l-odleg
o

pomi
dzy soczewkami,

f-ogniskowa uk
adu,

f₁-ogniskowa wyliczonej soczewki 1 (z punktu III.a),

f_r-ogniskowa szukanej soczewki rozpraszaj
cej.

(Wzór na podstawie Szczeniowski S.:Fizyka do
wiadczalna, cz.IV.)

St
d po krótkich przekszta
ceniach obliczamy f_r:

III.2 Obliczanie b

dów pomiaru.

Dla oblicze
ogniskowych pojedynczych soczewek b

dy pomiaru by
y liczone w nast
puj
cy sposób :

B

dy pomiaru odleg
o
ci a
_r i b
_r obliczyone zosta
y jako b

d maksymalny z dziesi
ciu pomiarów. B

d odleg
o
ci `e' przedmiotu od ekranu oceniony zosta
na podstawie dok
adno
ci skali
awy optycznej i wynosi 0,1 cm.

B

d odleg
osci `d' oblicza si
ze wzoru:

|Dd| = |Da
_r| + |Db
_r|

B

d ogniskowej f soczewki skupiaj
cej znajduje si
ze wzoru:

|Df|=
|De| +
|Dd|

Do obliczenia b

du pomiaru ogniskowej soczewki rozpraszaj
cej u
yto metody statystyczne tj policzono odchylenie standartowe.

III.Obliczenia:

III.a)Dla soczewki 1:

Ekran e=45[cm]

rednie d
_r=d= 12,47 [cm]

Obliczona ogniskowa f= 10,38611[cm]

B

d pomiaru Df= 0,123909[cm]

B

d wzgl
dny 1,2%

III.b)Dla soczewki 2:

Ekran e=66[cm]

rednie d
_r=d= 13,51 [cm]

Obliczona ogniskowa f= 15,81[cm]

B

d pomiaru Df= 0,03628 [cm]

B

d wzgl
dny 0,2%

III.c)Dla uk
adu soczewek:

Ekran e=50[cm]

rednie d
_r =d=10,93[cm]

Obliczona ogniskowa uk
adu f= 11,9027[cm]

Obliczona ogniskowa f_r= -37,5634[cm]

B

d pomiaru odchylenie standartowe = 0,25792.

IV.Wnioski i uwagi.

Metoda Bessela jest metod
bardzo dobr
. Jest on „odporna” na b

dy przypadkowe. Jedyna trudno

to znalezienie miejsca, w którym obraz jest ostry. Sprawno

metody uwidacznia si
si
szczególnie przy pomiarze ogniskowych uk
adów soczewek.

---