LABORATORIUM METROLOGII TECHNICZNEJ

Wydział : Elektryczny

Kierunek : Automatyka i Robotyka

Specjalność : Robotyka

Błażej Krzyżanowski

Sławomir Stępień

Data oddania : 98.11.04

Temat: Sprawdzenie i pomiary gwintów metodami stykowymi i optyczno- stykowymi.

Celem ćwiczenia było zapoznanie się z metodami pomiarowymi elementów złożonych. Wyznaczenie podstawowych parametrów charakteryzujących gwint tj. średnicy podziałowej gwintu , kąta zarysu i skoku.

1. Pomiar skoku gwintu na mikroskopie.

Punkt przecięcia kreski siatki okularu powinien leżeć w połowie długości boku zarysu gwintu. Na bębnie mikrometrycznym dokonuje się odczytu położenia nr 1 , a następnie przesuwa się gwint o jeden zwój do pokrycia się z kresą okularu (położenie nr 2) i dokonuje się odczytu. Różnica tych dwóch odczytów jest skokiem gwintu. W celu wyeliminowania wpływu asymetrii gwintu należy dokonać pomiarów dla prawej i lewej strony zarysu. Graficzne przedstawienie metody pomiaru rysunek nr 1.

Wyniki pomiarów w [mm]
Y1=1,65	Y2=0,15
Y3=2,45	Y4=0,97

Wzór do obliczenia skoku:

Graniczny błąd pomiaru :

α- kąt boku zarysu

L-skok gwintu w [mm]

S=3,75[um];

2.Pomiar kąta zarysu z zastosowaniem głowicy goniometrycznej (bez nożyków).

Środkową przerywaną kresę okularu stawia się tak by pokrywała się z bokiem sprawdzanego zarysu , wartość kąta odczytuje się w okularze głowicy. Kąt zarysu jest różnicą położeń kątowych głowicy. Rysunek 2.

Wyniki pomiarów w
α1=211^o54'	α2=151^o44'
α3=209^o20'	α4=149^o35'

3.Pomiar średnicy podziałowej

Pomiaru dokonuje się w taki sam sposób jak pomiar skoku gwintu , z tą różnicą jednak że wynik jest w tym przypadku różnicą wskazań poprzecznego przesuwu głowicy mikrometrycznej. W celu wyeliminowania błędów pomiarowych dokonuje się pomiaru z obu stron zarysu , również stosuje się nożyki pomiarowe. Rysunek 3a i 3b.

Wyniki pomiarów w [mm]
Bez nożyków	X1=16,65	X2=7,65
	X3=16,62	X4=7,64
Z nożykami	X1=16,63	X1=7,65
	X3=17,66	X1=7,69

Metoda bez nożyków d=8,99[mm].

Metoda z nożykami d=9,48[mm].

Graniczny błąd pomiaru

--> [Author:J3S]

α- kąt boku zarysu

L-średnica podziałowa w [mm]

Z nożykami

d=(9,48+0,01) [mm]

Bez nożyków

d=(9,48+0,01) [mm]

Korzystając z PN-83/M-02013 na podstawie otrzymanych wyników możemy stwierdzić iż badany gwint jest to gwint M10. Skok gwintu różni się niewiele od nominalnego biorąc pod uwagę fakt , że podaje się go z dokładnością do dwóch cyfr znaczących (wartość zmierzona 1,49 , wartość z norm 1.50). Kąt zarysu mierzonego gwintu był również bliski 60 stopni , różnica wyniosła 3 minuty. Gorzej było z średnicą podziałową która powinna wynosić 9,026 , a w naszym przypadku w metodzie dokładniejszej (z nożykami) wyszła trochę przesadzona wartość. Znając wszystkie te wartości można by pokusić się o wyznaczenie tolerancji z jaką został wykonany gwint. Jednak średnicy podziałowej , skoku i kąta zarysu się nie toleruje. Graniczny błąd pomiaru kąta zarysu nie został wyznaczony z uwagi na brak wartości długości boku zarysu ,który jest niezbędny do wyznaczenia błędu.

---