I. Cześć teoretyczna (najważniejsze informacje dotyczące badanego zagadnienia).
DIODA - jest przyrządem elektronicznym o dwóch elektrodach zwanych odpowiednio: anodą i katodą.; próżniowa (zwana też lampową), lub półprzewodnikowa ze złączem p-n, lub m-s: łatwo przewodzi prąd elektryczny w jednym kierunku, słabo w drugim (tak zwanym kierunku zaporowym) o czym mogliśmy się przekonać na zajęciach. Wyróżniamy: diodę dwubazową, diodę elektroluminescencyjną (dioda półprzewodnikowa ze złączem p-n emitująca promieniowanie świetlne podczas przepływu prądu elektrycznego przez złącze spolaryzowane w kierunku przewodzenia, diodę Gunna; przyrząd półprzewodnikowy bez złącza p-n, w którym po przyłożeniu odpowiednio dużego napięcia powstają drgania elektryczne, wytwarzana z arsenku galu. Rzadziej z fosforku indu, dioda PIN; dioda półprzewodnikowa o strukturze warstwowej, w której kolejne warstwy stanowią półprzewodniki typu p, samoistny (i) oraz typu n, impedancja diody sterowana jest stałym, lub zmiennym napięciem małej częstotliwości, dioda pojemnościowa; dioda półprzewodnikowa ze złączem p-n, spełniająca w obwodzie elektrycznym funkcję zmiennej pojemności regulowanej napięciem doprowadzanym do jej elektrod, dioda Schottky'ego dioda półprzewodnikowa ze złączem m-s, w którego obszarze występuje bariera Schottky'ego, dioda tunelowa; dioda półprzewodnikowa ze złączem p-n, w której działaniu podstawową rolę odgrywa zjawisko tunelowego przenikania nośników ładunku przez barierę potencjałów w silnie domieszkowym złączu, dioda Zenera; jest diodą stabilizacyjną, półprzewodnikową ze złączem p-n, której działanie opiera się na wykorzystaniu zjawiska Zenera i zjawiska lawinowego powielania nośników ładunku w warstwie zaporowej dość silnie domieszkowego złącza; służy do stabilizacji napięcia w układach elektronicznych.
ŻARÓWKA - służy do wytwarzania światła pod wpływem prądu elektrycznego. Zbudowana jest ze szklanego przykrycia izolującego gaz rozpalany przez żarnik (którym jest przeważnie włókno metalowe) - pod wpływem przepływu przez niego prądu zaczyna on żarzyć wytwarzając światło oraz ciepło.
II. Część praktyczna.
1)Treść zadania:
a) Schemat pomiarowy do wyznaczania charakterystyki prądowo-napięciowej
elementów rezystancyjnych liniowych i nieliniowych:
Połączyć układ pomiarowy. Wyłącznik W otwarty, potencjometr Rp w pozycji zapewniającej najmniejszą wartość napięcia przykładanego do układu,
Zanotować rezystancję wewnętrzną RV woltomierza, RA amperomierza i rezystancję mierzoną. Określić położenie przełącznika P.
Potencjometrem RP zwiększyć napięcie U. Przy kolejnych wartościach napięcia U odczytywać wskazania przyrządów.
Należy wykonać min 6 pomiarów.
Wyłączyć wyłącznik W, wymienić badany element przyłączając go do zacisków obwodu i powtórzyć pomiary według punktów od 1 do 4 zwrócić uwagę na pozycję przełącznika P.
b) Schemat pomiarowy do wyznaczania charakterystyki prądowo-napięciowej
elementow półprzewodnikowych:
Połączyć układ pomiarowy. Wyłącznik W otwarty, potencjometr Rp w pozycji zapewniającej najmniejszą wartość napięcia przykładanego do układu, wartość rezystancji rezystora Rogr największa.
Zanotować rezystancję wewnętrzną RV woltomierza, RA amperomierza i rezystancję mierzoną. Określić położenie przełącznika P.
Potencjometrem RP zwiększyć napięcie U. Przy kolejnych wartościach napięcia U odczytywać wskazania przyrządów.
Należy wykonać 6 pomiarów.
Zmienić kierunek napięcia zasilającego i wykonać kolejne 6 pomiarów.
Wyłączyć wyłącznik W, wymienić badany element przyłączając go do zacisków obwodu i powtórzyć pomiary według punktów od 1 do 4 zwrócić uwagę na pozycję przełącznika P.
2)Sprawdzane przedmioty i wymiary (szkic mierzonego przedmiotu i wymiary symbolowe, schemat urządzenia itp.):
Schemat pomiarowy do wyznaczania charakterystyki prądowo-napięciowej
elementów rezystancyjnych liniowych i nieliniowych:
Schemat pomiarowy do wyznaczania charakterystyki prądowo-napięciowej
elementow półprzewodnikowych:
3)Sprzęt mierniczy:
Woltomierz - 3mA PRL T104 3706097/73 LM-1
Opornik - 20Ω - 3A
Amperomierz - 60mV PRL T104 3507059/74 LM-1
Żarówka - 24V
Dioda
OMIG MŁT 100 5% 70
TeWa DLG4
4)Wyniki pomiarów (tabela zestawieniowa wyników):
Rezystor:
Lp |
I (stała 0,01) |
U (stała 1) |
|
A |
V |
1 |
0,08 |
5 |
2 |
0,21 |
13 |
3 |
0,29 |
18 |
4 |
0,40 |
25 |
5 |
0,51 |
32 |
6 |
0,63 |
39 |
1 |
0,11 |
6 |
2 |
0,19 |
11 |
3 |
0,29 |
18 |
4 |
0,43 |
26 |
5 |
0,52 |
32 |
6 |
0,64 |
39 |
Żarówka ( element nieliniowy ):
Lp |
I (stała 0,025) |
U (stała 1) |
|
A |
V |
1 |
0,525 |
1 |
2 |
1,05 |
5 |
3 |
1,275 |
7 |
4 |
1,5 |
10 |
5 |
1,625 |
11 |
6 |
1,875 |
15 |
1 |
0,675 |
2 |
2 |
1,05 |
5 |
3 |
1,325 |
8 |
4 |
1,475 |
10 |
5 |
1,7 |
12 |
6 |
1,825 |
14 |
Dioda prostownicza germanowa:
|
Kierunek zaporowy |
Kierunek przewodzeni |
||
Lp |
U (stała 0,5) |
I |
U(stała0,01) |
I |
|
V |
A |
V |
A |
1 |
1 |
0 |
1 |
0,00 |
2 |
1,5 |
0 |
1,5 |
0,01 |
3 |
2,5 |
0 |
2,5 |
0,01 |
4 |
10 |
0 |
10 |
0,04 |
5 |
15 |
0 |
15 |
0,06 |
6 |
20 |
0 |
20 |
0,08 |
1 |
1 |
0 |
0,5 |
0,00 |
2 |
1,5 |
0 |
1 |
0,00 |
3 |
2,5 |
0 |
2 |
0,01 |
4 |
10 |
0 |
10 |
0,04 |
5 |
15 |
0 |
15 |
0,06 |
6 |
20 |
0 |
20 |
0,08 |
5)Obliczenia:
Żarówka (element nieliniowy):
Stała amperomierza:
Stała=
=0,025
27*0,025=0,675
Wykresy dla rezystora:
Wykresy dla żarówki:
Wykresy dla diody prostowniczej germanowj:
Kierunek zaporowy:
Kierunek przewodzenia
6)Uwagi i wnioski końcowe:
Przeprowadzone pomiary wykazuje, że każde urządzenie ma inną oporność i charakterystykę prądowo-napięciową. W przypadku żarówki widać, że potrzebuje ona dużą większego napięcia niż rezystor, dlatego odczyn natężenia prądu pokazuje nieporównywalnie niższe natężenie w jej przypadku. W trakcie przepływu prądu przez żarówkę i towarzyszącemu temu oporowi następuje nagrzewanie się żarnika (włókna metalowego) - w rezultacie widzimy światło. Rezystor tworząc opór nagrzewa się. Dioda jest urządzeniem mającym za zadanie przepuszczanie prądu tylko w jednym kierunku, dlatego zmieniając kierunek przewodzenia na zaporowy natężenie jest 0-we.
1
U
V
E
Rp
W
1 2
mA
I
Rd
V
mA
1 2
U
Rp
W
E