Jak dzielimy szpik kostny? Gdzie jego poszczególne rodzaje występują?

- szpik kostny czerwony, występuje w nasadach kości długich, w żebrach, mostku, kościach czaszki, miednicy

- szpik kostny żółty, występuje w jamach szpikowych trzonów kości długich

Jaki typ szpiku kostnego występuje u noworodków?

Występuje u nich szpik kostny czerwony.

Z jakiej tkanki zbudowany jest zrąb szpiku kostnego?

Zbudowany jest z tkanki łącznej siateczkowej.

Jak nazywają się komórki, które stymulują różnicowanie się komórek progenitorowych erytrocytów i leukocytów.

Są to CFU-F (jednostki wytwarzania kolonii fibroblastów).

W jaki sposób: a) bezpośredni, b) pośredni CFU-F wpływają na różnicowanie się komórek progenitorowych erytrocytów i leukocytów?

a) wiążą się za pośrednictwem receptorów z różnicującymi się komórkami

b) wydzielają SCF (czynnik komórek macierzystych) i CSF (czynnik pobudzający kolonie).

Jakie są rodzaje czynnika pobudzającego kolonie (CSF)?

- interleukiny: IL-3, IL-5, IL-6, IL-7

- czynnik komórek macierzystych (SCF)

- czynnik pobudzający granulocyty i makrofagi (GM-CSF)

- czynnik hamujący białaczkę (LIF)

- erytropoetyna

Do jakiego typu naczyń krwionośnych włosowatych zaliczamy naczynia szpiku kostnego? Co wymieniane jest przez te naczynia?

Do naczyń włosowatych typu zatokowego. Przez ich otworki odbywa się wymiana komórek ze szpiku do krwi i w odwrotnym kierunku.

Co stanowi miąższ szpiku kostnego?

Tworzą go komórki pośrednie i końcowe procesu wytwarzania erytrocytów, leukocytów i płytek krwi, a także makrofagi oraz komórki tuczne.

W których miejscach szpiku kostnego czerwonego powstają poszczególne elementy morfotyczne krwi?

Erytrocyty powstają w pobliżu naczyń zatokowych szpiku, przy czym te bardziej dojrzałe ich formy leżą bliżej błony podstawnej śródbłonka, granulocyty powstają dalej od tych naczyń, w wydzielonych wyspach komórkowych, natomiast megakariocyty swoją cytoplazmą wnikają do zatok, co po jej fragmentacji powoduje uwalnianie płytek bezpośrednio do krwi.

Wymień funkcje szpiku kostnego czerwonego.

- wytwarzanie elementów morfotycznych krwi oraz komórek tucznych i komórek dendrytycznych

- odnowa komórek macierzystych

- niszczenie zużytych, uszkodzonych i wadliwych erytrocytów

- przechowywanie żelaza

- reakcje odpornościowe - humoralna i komórkowa

Co dzieje się z żelazem uwalnianym z niszczonych erytrocytów?

Odkładane jest w postaci związanej z ferrytyną (a w warunkach chorobowych z hemosyderyną) w cytoplazmie makrofagów.

Co to są syderosomy i gdzie się znajdują?

Są to ziarenka składające się z rdzenia zawierającego koloidalne żelazo oraz otoczki zbudowanej z białka apoferrytyny. Znajdują się w cytoplazmie makrofagów.

Aktywacja jakich genów jest niezbędna do rozpoczęcia: a) erytrocytopoezy, b) mielocytopoezy, c) limfocytopoezy?

a) gen gata-1

b) gen pu.1

c) gen ikaros

Jaka komórka jest komórką wyjściową do erytrocytopoezy?

Jest nią komórka macierzysta mielocytopoezy (hemocytoblast).

Jakie postacie erytrocytu wyróżniamy na drodze jego powstawania?

- proerytroblast

- erytroblast zasadochłonny

- erytroblast wielobarwliwy (polichromatofilny)

- erytroblast kwasochłonny (normoblast)

- retikulocyt

- erytrocyt

Jaka jest ultrastruktura retikulocytu?

Mają kwasochłonną cytoplazmę, resztki RNA jako drobne zasadochłonne ziarenka, resztki aparatu Golgiego i niewiele mitochondriów.

Ile czasu żyją retikulocyty?

Żyją około 3 dni.

Przez co pobudzana jest erytrocytopoeza?

- erytropoetyna

- interleukina (IL-3)

- witamina B12

- kwas foliowy

- żelazo

- hormon wzrostu

- testosteron

- tyroksyna

- kortyzol

Przez co jest wytwarzana erytropoetyna?

- przez komórki śródmiąższowe kory nerki

- hepatocyty i lipocyty wątroby

Kiedy zwiększa się wydzielanie erytropoetyny?

- podczas niedotlenienia (hipoksji)

- zmniejszenia stężenie jonów kobaltu

- zmniejszenie stężenia żelaza

Co to jest mielocytopoeza? Jaki gen jest jej aktywatorem?

Jest to wytwarzanie granulocytów i monocytów. Aktywuje ją gen pu.1

Podaj w kolejności komórki jakie doprowadzają do wytworzenia eozynofilu.

- komórka macierzysta pluripotencjalna

- komórka macierzysta mielocytopoezy

- CFU-Eo

- mieloblast

- promielocyt

- mielocyt

- metamielocyt

- niedojrzały eozynofil

- eozynofil

Wymień 5 rodzajów granulocytów, jakie wyróżniamy się w organizmie.

- komórki granulocytopoezy

- granulocyty marginalne szpiku kostnego

- granulocyty krążące we krwi

- granulocyty marginalne (przyścienne) krwi

- granulocyty tkanki łącznej

Co może być przyczyną białaczki?

- brak cytokin umożliwiających prawidłowa granulocytopoezę

- brak receptorów dla w/w. cytokin na powierzchni komórek

Wymień kolejno komórki, które powstają doprowadzając do wytworzenia monocytu.

- komórka macierzysta pluripotencjalna

- komórka macierzysta mielocytopoezy

- CFU-GM

- monoblast

- promonocyt

- monocyt

Jaki gen ulega aktywacji w komórkach macierzystych, wzbudzając limfocytopoezę?

Jest to gen ikaros.

Gdzie w organizmie zachodzi limfocytopoeza?

- w szpiku kostnym czerwonym

- w grasicy

- w ścianie przewodu pokarmowego

Co to są immunoblasty T i B i co z nich powstaje?

Immunoblasty B i T są to komórki progenitorowe dla limfocytów B i T. Z immunoblastów T powstają limfocyty Tαβ i Tγδ oraz progenitorowe komórki dla limfocytów NK.

Z immunoblastów B powstają preprolimfocyty B, prolimfocyty B i niedojrzałe limfocyty B.

Gdzie różnicują się limfocyty T a gdzie B?

T różnicują się w grasicy a B w szpiku kostnym czerwonym.

Gdzie powstają płytki krwi?

Powstają w czerwonym szpiku kostnym.

Wymień w kolejności komórki jakie powstają do momentu wytworzenia płytki krwi.

- komórka macierzysta pluripotencjalna

- komórki macierzysta mielocytopoezy

- BFU-Meg

- megakarioblast

- megakariocyt

- płytka krwi

Jaki jest mechanizm powstawania płytek krwi?

Powstają one z fragmentów cytoplazmy megakariocytów. Megakariocyt wciska się swoją cytoplazmą przez rozstęp między komórkami śródbłonka, kanaliki jego gładkiej siateczki śródplazmatycznej ulegają zlaniu się, tworzą się błony demarkacyjne i fragmenty jego cytoplazmy jako płytki krwi odrywają się i wnikają do krwioobiegu.

Gdzie rozpoczyna się wytwarzanie krwinek czerwonych u płodu i co najpierw powstaje? Jak nazywa się ten etap erytrocytopoezy?

Rozpoczyna się to w ścianie pęcherzyka żółtkowego. Najpierw powstają erytroblasty, zwane też megaloblastami. Stąd nazwa tego etapu - erytrocytopoeza megaloblastyczna.

---