Kalendarze wieczyste

Kalendarz - z łac. calendas = pierwszy dzień miesiąca - spis dni w danym roku lub system określania daty, w szczególności dat na podstawie okresowo powtarzających się zjawisk atmosferycznych.

Kalendarz Juliański wprowadzony został przez Juliusza Cezara (stąd nazwa “Juliański”) w 46 r. pne. Według tego kalendarza średnia długość roku była większa o 11 minut. Różnica ta spowodowała przesuwanie się dnia równonocy wiosennej o 1 dobę w ciągu 128 lat. Od 325 do 1582 roku różnica ta wynosiła już 10 dni. Ponieważ komplikowało to kościołowi w ustalaniu Świąt Wielkanocnych, papież Grzegorz XIII postanowił wprowadzić w dniu 4. X. 1582 r. nowy kalendarz. W celu usunięcia różnicy czasu w stosunku do poprzedniego kalendarza po dniu 4. X. 1582 r. nastąpił dzień 15. X. 1582 r. Kalendarz ten nazwano gregoriańskim od imienia papieża.
Oznacza to, że wyszukując daty wcześniejsze od 4. X. 1582 posługujemy się w kalendarzach wieczystych liczbami dotyczącymi kalendarza Juliańskiego.

Kalendarz wieczysty (E. Fourreya)

Np. chcemy się dowiedzieć w jakim dniu tygodnia przypadnie data 25. XII. 1995 r.
W rubryce z miesiącami znajdujemy w szóstym wierszu miesiąc XII a w rubrykach “dzień miesiąca” znajdujemy dzień 25 w piątej kolumnie dnia odnajdujemy kratkę i wzdłuż linii przez nią przechodzącą kładziemy linijkę.
W rządkach oznaczonych “liczba wieków” odnajdujemy 19 a w rubrykach roku znajdujemy liczbę 95. Odnajdujemy kratkę na skrzyżowaniu rzędu wieków i rubryki danego roku i wzdłuż linii przez nią przechodzącą kładziemy linijkę. w miejscu przecięcia się obu linii znajdujemy cyfrę 1. W dniach tygodnia 1 to poniedziałek. Czyli dzień 25. 12. 1995 r. przypadnie w poniedziałek. Zobacz rysunek

Dni tygodnia:
0 - niedziela
1 - poniedziałek
2 - wtorek
3 - środa
4 - czwartek
5 - piątek
6 - sobota

U waga: styczeń i luty (przestępny)
stosujemy w latach przestępnych
zaznaczonych tłustym drukiem.

I zw.	- styczeń zwyczajny
I prz.	- styczeń przestępny
II zw.	- luty zwyczajny
II prz.	- luty przestępny

Astronomowie tak przedstawiają względne przesunięcie czasu przy lotach w Kosmos

Czas trwania podróży w latach ziemskich		Oddalenie gwiazdy w latach świetlnych
na statku kosmicznym	na Ziemi
2 5 10 15 20 25 30 40 50	2,1 6,5 24 80 270 910 3100 36000 420000	0,25 1,7 10  37 137 455 1566 17500 208000

Kalendarz wieczysty (H. Schuberta)

Przykład: Jakim dniem tygodnia był dzień 10. X. 1992 r. W tabeli I odszukujemy liczbę stulecia 19 i liczbę roku w danym stuleciu 92. Na skrzyżowaniu dwu odpowiednich rubryk znajdziemy literę “b”. Następnie w tabeli II przy danym miesiącu odszukujemy ową literkę “b”. Wśród dat zaś datę 10 i znów na skrzyżowaniu odpowiednich rubryk znajdujemy liczbę 6. W dniach tygodnia odczytujemy, że poszukiwanym dniem tygodnia była sobota.
Uwaga: Styczeń i luty przestępny stosujemy w latach przestępnych oznaczonym tłustym drukiem.

      Tabela I

LICZBA STULECI KALENDARZ JULIAŃSKI
		0	7	14	c	d	e	f	g	a	b
		1	8	15	b	c	d	e	f	g	a
		2	9	16	a	b	c	d	e	f	g
		3	10	17	g	a	b	c	d	e	f
		4	11	18	f	g	a	b	c	d	e
		5	12	19	e	f	g	a	b	c	d
		6	13	20	d	e	f	g	a	b	c
LICZBA ROKU W STULECIU
								00	01	02	03		04	05
								06	07		08	09	10	11
									12	13	14	15		16
								17	18	19		20	21	22
								23		24	25	26	27
								28	29	30	31		32	33
								34	35		36	37	38	39
									40	41	42	43		44
								45	46	47		48	49	50
								51		52	53	54	55
								56	57	58	59		60	61
								62	63		64	65	66	67
									68	69	70	71		72
								73	74	75		76	77	78
								79		80	81	82	83
								84	85	86	87		88	89
								90	91		92	93	94	95
									96	97	98	99
LICZBA STULECI KALENDARZ GREGORIAŃSKI
		26	22	18	a	b	c	d	e	f	g
		25	21	17	c	d	e	f	g	a	b
		24	20	16	e	f	g	a	b	c	d
		23	19	15	f	g	a	b	c	d	e

            Tabela II

STYCZEŃ PRZESTĘPNY	g	a	b	c	d	e	f
LUTY PRZESTĘPNY	d	e	f	g	a	b	c
STYCZEŃ	f	g	a	b	c	d	e
LUTY	c	d	e	f	g	a	b
MARZEC	c	d	e	f	g	a	b
KWIECIEŃ	g	a	b	c	d	e	f
MAJ	e	f	g	a	b	c	d
CZERWIEC	b	c	d	e	f	g	a
LIPIEC	g	a	b	c	d	e	f
SIERPIEŃ	d	e	f	g	a	b	c
WRZESIEŃ	a	b	c	d	e	f	g
PAŹDZIERNIK	f	g	a	b	c	d	e
LISTOPAD	c	d	e	f	g	a	b
GRUDZIEŃ	a	b	c	d	e	f	g
1  8 15 22 29	1	2	3	4	5	6	0
2  9 16 23 30	2	3	4	5	6	0	1
3 10 17 24 31	3	4	5	6	0	1	2
4 11 18 25	4	5	6	0	1	2	3
5 12 19 26	5	6	0	1	2	3	4
6 13 20 27	6	0	1	2	3	4	5
7 14 21 28	0	1	2	3	4	5	6

Wieczysty kalendarz księżycowy

Tabela A

Kalendarz juliański	Liczba stulecia	Kalendarz grego- -riański
28	0
3	1
7	2
11,5	3
16	4
20	5
24	6
29	7
3,5	8
8	9
12,5	10
16,5	11
21	12
25,5	13
0	14
4,5	15	14,5
9	16	19
13	17	24
17,5	18	0
22	19	5,5
26	20	9,5
1	21	15
	22	20,5
	23	25,5
	24	0,5
	25	6
	26	11
	27	16,5
	28	21

                               Tabela B

Liczba roku w danym stuleciu (dla obu stylów)
00	19	38	57	76	95	0
01	20	39	58	77	96	18,5
02	21	40	59	78	97	7,5
03	22	41	60	79	98	26,5
04	23	42	61	80	99	15,5
05	24	43	62	81		4,5
06	25	44	63	82		23
07	26	45	64	83		12,5
08	27	46	65	84		1,5
09	28	47	66	85		20
10	29	48	67	86		9
11	30	49	68	87		28
12	31	50	69	88		17
13	32	51	70	89		6
14	33	52	71	90		24,5
15	34	53	72	91		14
16	35	54	73	92		3
17	36	55	74	93		21,5
18	37	56	75	94		11

Tabela C

Miesiąc (dla obu stylów)
Styczeń przestępny	3	Czerwiec	7,5
Luty przestępny	4,5	Lipiec	8
Styczeń	4	Sierpień	9,5
Luty	5,5	Wrzesień	11
Marzec	4	Październik	11,5
Kwiecień	5,5	Listopad	13
Maj	6	Grudzień	13,5

Od sumy liczb odszukanych w tabelach A i B odejmujemy liczbę dla danego miesiąca przytoczoną w tabeli C. Otrzymaną w ten sposób różnicę należy, jeśli wypadnie liczba ujemna powiększyć o 29,5.
Ostateczny rezultat będzie datą nowiu dla wyszczególnionego miesiąca; dodając lub odejmując od tej daty 15 dni otrzymamy datę pełni księżycowej.
Przykłady:

Listopad roku 1830
0 + 28 = 28 - 13 = 15, czyli w dniu 15 listopada 1830 r. był nów a więc pamiętnej nocy (29 listopada) była pełnia, bo 15 + 15 = 30. XI. 1830 r.

Listopad roku 1992
5,5 + 3 = 8,5 - 13 = -4,5
-4,5 + 29,5 = 25, czyli w listopadzie 1992 nów przypadał na 25 dzień miesiąca a pełnia na 10 dzień miesiąca.

Uwaga: Styczeń i luty przestępny stosujemy w latach przestępnych zaznaczonych tłustym drukiem

---