WYBRANE CZĘŚCI MOWY

ZAIMEK

• rzeczowny (kto, co? ona, to)

• przymiotnikowy (taka)

• liczebny (tyle)

• przysłówkowy (wtedy)

• osobowy (ja, ty, on, ona, ono, my, wy oni, one)

• dzierżawczy (mój, twój, swój, ich, jej, jego, nasz, wasz)

• wskazujący (ten, ta, to, tamten, tamta, tamto, ów, owa, owo)

• względne (łączą zdanie podrzędne z nadrzędnym)

• nieokreślone (jakiś, któryś, jaki bądź, którykolwiek, ktokolwiek)

• przeczące (nikt, nic, żaden)

• upowszechniające (wszystko, wszystek, wszyscy, wszystkie, każdy, każda, każde, zawsze)

• pytające (kto, co, kogo, czego?)

• zwrotny (się)

IMIESŁÓW

• przymiotnikowy

• czynny (śpiewający, biegnący)

• bierny (śpiewany, kupowany)

• przysłówkowy

• współczesny (śpiewając, biegnąc)

• uprzedni (zaśpiewany, dobiegną wszy)

PRZYIMEK

• prosty: za, do, na, nad, przy, bez, z, dla, w, ku, o, u, przed, po, pod, między

• złożony: spośród, spoza, pomiędzy, zza, ponad

TYPY MODULANTÓW:

• sytuujące

• Tylko Basia umie piec naleśniki.

• Już wczoraj o tym mówiliśmy.

• Dopiero dzisiaj to mówiłem.

• Mówiłem to właśnie do Ciebie.

• waloryzujące

Czyli te, które wzmacniają semantyczny wydźwięk wypowiedzi.

• Przyjedziesz?

• Tak, przyjadę.

• Nie, nie przyjadę.

• Owszem, przyjadę.

• modalne

Określają rodzaj postawy mówiącego:

• osądzające, np. na pewno, niezawodnie, pono, snadź,

• pytające, np. czy, -li [znasz-li ten kraj], no,

• rzeczące, np. niech, bodaj, aby, niechby.

• afektujące

Pojawiają się, gdy osoba mówiąca bezwiednie (np. pod wpływem emocji) powtarza dany wyraz:

• no,

• raczej,

• nie,

• powiedzmy,

• na przykład.

• wprowadzające

• mianowicie,

• ewentualnie,

• na przykład.

---