POEZJA DWUDZIESTOLECIA MIĘDZYWOJENNEGO
SKAMANDER
pisma "Pro arte et studio", "Pro arte"; kawiarnia "Pod Picadorem";
Skamander - rzeka opływająca starożytną Troję; kultura śródziemnomorska;
Grupa programowo - bezprogramowa, najbardziej związana z tradycją literatury.
Antymanifest programowy, poeta - kreator, moc stwarzania, tematyka codzienności, człowiek z ulicy, powszedniość, zwyczajność.
Julian Tuwim zwroty kolokwialne, wulgaryzmy, neologizmy, kalambury "Do krytyków" (w maju, zwykłem jeździć ... na przedniej platformie tramwaju...); witalizm,
"Wiosna", "Ranyjulek", optymizm, "Wiosna. Dytyramb", ekspresjonizm, poetyka krzyku.
"Sitowie" - niepokój o poezję; "Mieszkańcy" - satyra, żart, ironia,
"Bal w operze" - poemat satyryczny.
Kazimierz Wierzyński od witalizmu do pesymizmu,
zachwyt nad codziennością potem dramatyzm istnienia człowieka;
"Pieśń ze środka miasta", "Ojczyzna chochołów", "Skok o tyczce" sport;
Jarosław Iwaszkiewicz kultura kresowa, estetyczny przepych, inspiracje Oskarem Wildem, Theophilem Gautierem, "religia piękna", skrajny estetyzm, "Szczęście", "Erotyk", "Jesień w Warszawie" ekspresjonizm, problemy filozoficzne, "Do Tadeusza Zielińskiego" przeciwstawienie się upadkowi kultury europejskiej, "Do przyjaciela wroga" jednoczący wpływ sztuki, ocalenie w świecie destrukcji (z tomu "Powrót do Europy");
Jan Lechoń "Karmazynowy poemat" treści narodowe,
"Herostrates" (A wiosną - niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę) dystans, odejśćie od przeszłości,
"Mochnacki" tradycja literacka, "Toast" pesymizm, melancholia, dekadentyzm,
Antoni Słonimski parnasizm, doskonałość sztuki poetyckiej,
poemat "Czarna wiosna" ekspresjonizm, parnasizm,
(...zrzucam z ramion płaszcz Konrada),
"Smutno mi, Boże" tradycja romantyczna,
AWANGARDA KRAKOWSKA
formizm, ekspresjonizm, futuryzm
Tadeusz Paiper - twórca Awangardy Krakowskiej, Jalu Kurek, Julian Przyboś;
program: 3 M., literatura służy odnalezieniu miejsca w świecie, świadoma praca, kreacyjny wysiłek intelektualno - estetyczny, ekonomizm słów, pseudonimizacja = metaforyzacja poezji, antyrealizm, ekwiwalenty uczuć, piękne słowa i piękne zdania.
Julian Przyboś fascynacja pracą, wysiłkiem,
"Cieśle" apoteoza pracy, "Dachy" antropomorfizacja miasta,
"Notre Dame" liryka pejzażowa i refleksyjna, wieloznaczne, metaforyczne wizje, spiętrzone metafory; "Pola pochyłe" Chłopskie dzieciństwo artysty;
FUTURYŚCI
pierwszym teoretykiem Filippo Tommaso Marinetti, Władimir Majakowski,
Jerzy Jankowski "Tram wpopszek ulicy"
Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Aleksander Wat,
manifesty: "Nuż w bżuhu", Bruno Jasieński "Manifest w sprawie ortografii fonetycznej", "Manifest w sprawie poezji futurystycznej".Sztuka jest tworzeniem rzeczy nowych, kult sztuki prymitywnej, ludowy, emocjonalny artyzm, nihilistyczny bunt przeciwko tradycji,
Stanisław Młodożeniec "XX wiek" kontestatorski i eksperymentalny charakter, neologizm, paplomania, zjednoliterzanie; "Lato", "Moskwa", forma humorystyczno żartobliwa,
Brunon Jasieński "Rzygające posągi", ośmieszanie społecznie utrwalonych gustów społecznych.
POEZJA JÓZEFA CZECHOWICZA
inspiracje Awangardą Krakowską i Tadeuszem Peiperem,
"Na wsi (siano pachnie snem...)" wizyjność, tajemnicza atmosfera, tradycja romantyczna, motywy rustykalne i arkadyjskie, niepokój, katastrofizm,
"Sam" arkadia z uczuciem destrukcji, nadrealizm,
"Ballada z tamtej strony"
ŻAGARY"
Czesław Miłosz, Teodor Bujnicki, Antoni Gołubiew, Jerzy Zagórski, Aleksander Rymkiewicz, Jerzy Putrament,
Czesław Miłosz "Roki" - nastrój zagrożenia i lęku, wizja apokaliptyczna,
"Obłoki" wizja końca świata, wieloznaczeniowa symbolika;