oddychanie -dostarczanie organizmowi energii niezbędnej do przebiegu reakcji

biochemicznych.

Układ od. składa się z dróg doprowadzających powietrze :nos, gardło, krtań,

tchawica, oskrzelaz właściwych narządów wymiany gazowej płuc

oraz z narządów pomocniczych :mięśni oddechowych -przepony i mięśni

międzyżebrowych.

krtań -Wejście do krtani jest zabezpieczone tzw. nagłośnią, która ją zamyka

podczas połykaniapokarmów i w ten sposób uniemożliwia dostanie się

ich do dróg oddechowych.Dzięki skurczom specjalnych mięśni mogą one być

odpowiednio napinane , zbliżać siędo siebie, tworząc szczelinę.Wydychane z

płuc powietrze przechodząc przez krtań wywołuje drgania strun głosowych .

W ten sposób powstają dźwięki.Wysokośćtonów uzależniona jest od stopnia

napięcia strun.

Tchawica to sprężysty przewód, zbudowany z chrząsteko kształcie

podkowiastym, połączonych ze sobą błonamiWnętrze tch. wysłane jest błoną

śluzową pokrytą nabłonkiemz ruchomymi rzęskami .Rzęski te, poruszając się

falistym ruchem, usuwają z tchawicy zanieczyszczenia dostające sięwraz z

wdychanym powietrzem.Górny odcinek tch. znajdujesię w środkowej części

pod mostkiem.Dalej tchawica przebiegawewnątrz klatki piersiowej a następnie

rozdziela się na dwa oskrzela główne.Jedno prowadzi do płuca lewego, drugie

do prawego.Później rozgałęziają się wewnątrz płuc na coraz węższe

oskrzela i oskrzeliki.

Płuca stanowiące właściwy narząd wymiany gazowej, utworzone są

z bardzo wielu milionów maleńkich pęcherzyków. Łączna ich powierzchnia

szacowana jest na około 90-100 m kw. Do każdego pęcherzyka dociera maleńki

przewód doprowadzający powietrze.

Pęcherzyki płucne wysłane są cienkim nabłonkiem oddechowym, który

otoczony jest bardzo gęstą siatką drobnych włosowatych naczyń krwionośnych

Przez cienki ściany pęcherzyków, tlen zawarty w powietrzu może łatwo przenikać

do krwi, a dwutlenek węgla z krwi do wnętrza pęcherzyków.

W płucach dwutlenku węgla jest mało a tlenu dużo, hemoglobina łączy się

z tlenem a pozbywa się dwutlenku węgla. Jest to istota wymiany zewnętrznej.

Po przejściu krwi do tkanek w których przeważa stężenie dwutlenku węgla

hemoglobina wiąże się z nim, uprzednio oddając tlen przetransportowany z

płuc. Ten rodzaj wymiany gazowej , jej druga faza nazywa się wymianą

gazową wewnętrzną.

Dostarczenie do komórki tlenu umożliwia utlenianie związków organicznych.

W jego wyniku dochodzi do uwolnienia energii niezbędnej do procesów życiowych.

Faza czynna - wdech Faza bierna - wydech

---