Notatki Medycyna word grafy, UKLAD ODDECHOWY, Wymiana gazowa - między organizmem a otoczeniem to oddychanie (respiracja), polega na pobieraniu tlenu z zewnątrz i usuwania z


UKŁAD ODDECHOWY

Wydajność w środowisku lądowym - wielkość powierzchni wymiany gazowej i sprawność wentylacji układu oddechowego

PŁUCA

* wentylacja płuc

a) przewietrzanie płuc zapewniają ruchy ssąco-tłoczące klatki piersiowej (zmieniające jej objętość)

b) wdech

- powodowany jest skurczem mięśni oddechowych: przepony rozpiętej na łuku żeber dolnych oraz mięśni międzyżebrowych rozciągniętych na żebrach,

- rozciągnięcie klatki piersiowej we wszystkich trzech kierunkach prowadzi do zwiększenia objętości płuc i wytworzenia podciśnienia zasysającego powietrze

c) wydech

- jest aktem biernym (wydech pogłębiony wymaga skurczu pomocniczych mięśni wydechowych)

- rozluźnienie mięśni oddechowych powoduje, że sprężysta klatka piersiowa, a więc i płuca powracają do pierwotnych rozmiarów

- lekkie nadciśnienie wytłacza wówczas powietrze z płuc

d) pojemność płuc

- podczas spokojnego wdechu wydechu dochodzi do wymiany ok. 500cm3 powietrza, jest to tzw. objętość oddechowa

- pogłębienie wdechu pozwala pobrać dodatkowe 2500cm3 powietrza, jest to objętość uzupełniająca

- pogłębienie wydechu pozwala na usunięcie 1200cm3 powietrza, jest to objętość zapasowa

- między stanem największego wdechu i wydechu wymieniane jest jednorazowo 4200cm3 powietrza, jest to tzw. pojemność życiowa płuc

- nawet najgłębszy wydech nie doprowadza do całkowitego zapadnięcia się płuc, zawsze zostaje w nich 1200cm3 powietrza zalegającego

- dopiero dodając pojemność życiową i zalegającą, otrzymujemy całkowitą pojemność płuc (5400 cm3)

e) regulacja pracy układu oddechowego:

- za regulację odpowiedzialne są ośrodki oddechowe, znajdujące się w rdzeniu przedłużonym

- głównym czynnikiem przyspieszającym wentylację jest wzrost stężenia dwutlenku węgla we krwi

- dwutlenek tworzy z wodą kwas węglowy, którego dysocjacja prowadzi do zwiększenia stężenia jonów wodorowych, a więc spadku pH krwi

- zmianę tę wychwytują wyspecjalizowane chemoreceptory występujące m.in. w ścianie aorty oraz tętnic szyjnych, a także w pniu mózgu

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic


0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
UKŁAD ODDECHOWY


CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO

1) wentylacja pomieszczeń

- powietrze musi być wolne od zanieczyszczeń pyłowych i chemicznych

- w zamkniętych pomieszczeniach obniża się stężenie tlenu

- przy niewielkim spadku organizm reaguje pogłębieniem oddechów i przyspieszeniem pracy serca, zmniejsza się wydolność umysłowa

- przy większym spadku nasilają się objawy niedotlenienia (przerywanie oddechu, osłabienie, ospałość)

- dalszy spadek stężenia grozi uduszeniem

2) zatrucia tlenkami węgla

- ulatniają się z niesprawnych instalacji gazowych i pieców

- szczególnie niebezpieczny jest tlenek węgla (czad), powoduje wiązanie hemoglobiny w hemoglobinę tlenkowęglową (karboksyhemoglobinę), która nie przenosi tlenu, rozłożenie zablokowanej tlenkiem węgla hemoglobiny trwa bardzo długo

3) nikotyna

- szkodliwy wpływa substancji zawartych w dymie papierosowym

4) substancje szkodliwe

- azbest - włóknisty minerał, do niedawna stosowany w budownictwie, drobiny azbestu gromadzą się w płucach i są przyczyną chorób nowotworowych

- pył węglowy - powoduje pylicę węglową płuc, często cierpią na nią górnicy

- cztero-tlenek ołowiu

5) resuscytacja - przywracanie czynności oddechowej, np. w przypadku ofiar wypadków

6) choroba dekompresyjna/kesonowa

- narażeni są na nią głęboko nurkujący nurkowie

- związana ze zjawiskiem znacznego zwiększania objętości gazów podczas szybkiego wynurzania

- szybko zmniejszające się ciśnienie powoduje, że gazy rozpuszczone we krwi i soku komórek wydzielają się w postaci pęcherzyków

- najgroźniejszy jest słabo rozpuszczalny i nieprzetwarzany przez organizm azot cząsteczkowy (jego pęcherzyki blokują światło drobnych naczyń krwionośnych)

- objawami choroby mogą być bóle mięśni, stawów, zawroty głowy, paraliż i nawet śmierć

6) stany zapalne układu oddechowego

- zapalenie oskrzeli - następuje obrzęk jamy śluzowej, która produkuje nadmierną ilość śluz, towarzyszy temu zwężenie dróg oddechowych i uciążliwy kaszel, zapalenie mogą wywołać drobnoustroje, ale także dym papierosowy lub smog

- zapalenie płuc - odnosi się do różnych stanów zapalnych i obrzęków płuc, najczęstszą przyczyną są infekcje wirusowe lub bakteryjne, leczy się je antybiotykami

- astma - występują ataki świszczącego kaszlu i duszności wywoływane zwężeniem górnych dróg oddechowych, prawdopodobnie większość ataków astmy jest skutkiem alergii, astmę zwalcza się stosują leki rozszerzające oskrzela

- alergia - nadwrażliwość układu oddechowego np. na roztocza zawarte w kurzu czy pyłki roślin

Drogi oddechowe

Płuca

* pęcherzykowate narządy o płatowej budowie

Jama nosowa

Gardło

Krtań

TRANSPORT GAZÓW ODDECHOWYCH WE KRWI

* rozpuszczalność tlenu jest bardzo mała i dlatego w drodze ewolucji musiały powstać mechanizmy zwiększające pojemność tlenową krwi

* fizycznie rozpuszczony w osoczu tlen stanowi zaledwie 2-3% ilości transportowanej

* znaczne zwiększenie sprawności krwi stało się możliwe dzięki wykształceniu barwników oddechowych (np. hemoglobiny)

- to różnorodna grupa białek złożonych

- wiążą one nietrwale tlen, zwiększając stopień wysycenia nim krwi

- np. u człowieka krew utlenowana płynąca z płuc zawiera do 20% objętościowych tlenu

- narząd jest złożonym zespołem chrząstek (np. chrząstka tarczowata - jej wyniosłość to jabłko Adama), więzadeł i mięśni

- wejście do krtani ograniczone jest nagłośnią

- w najwęższej części krtani znajdują się fałdy głosowe (struny głosowe), które ograniczają szparę głośni

- z krtani wdychane powietrze przechodzi do tchawicy

- umożliwia wydawanie dźwięków

- wdychane powietrze dostaje się do nosa, tam ulega ogrzaniu, nawilżeniu i oczyszczeniu z kurzu, bakterii i innych drobnych zanieczyszczeń,

- jamy nosowa wyścielona silnie unaczynioną błoną śluzową z nabłonkiem wielowarstwowym migawkowym, zawierającym liczne komórki śluzowe (dlatego oddychanie przez nos to prawidłowy proces fizjologiczny)

- znajduję się tu także urzęsiony nabłonek węchowy, tworzący niewielkie pole węchowe, u człowieka ma 5cm2 lecz pozwala nam odróżnić kilka tysięcy zapachów, sygnał z pola węchowego przenosi się nerwami węchowymi do mózgowia,

- jama nosowa łączy się od tyłu z gardłem

ODDYCHANIE WEWNĘTRZNE

* odbywa się zgodnie z gradientem stężeń

* dopływająca do tkanek utleniona krew zawiera dużo tlenu o ciśnieniu około 96mmHg (12,8kPa) i niewiele dwutlenku węgla o ciśnieniu około 40mmHg (5,3kPa)

* komórki ciała zużywają w procesach oddychania komórkowego tlen i wytwarzają dwutlenek węgla, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tlenu w komórce do około 30mmHg i zwiększenia stężenia dwutlenku węgla do około 46mmHg

* wyższe o ponad 60mmHg ciśnienie tlenu we krwi dopływającej w zupełności wystarcza do wymuszenia dyfuzji tlenu z krwi do komórek

* niższe stężenie dwutlenku węgla spowoduje jego dyfuzję z komórek do krwi (różnica tak jak w płucach wynosi zaledwie 6mmHg ale wystarcza)

- krzyżują się tu drogi oddechowa i pokarmowa

- wdychane powietrze dostaje się z gardła to krtani

Tchawica

Oskrzela główne

- nieco spłaszczona, sprężysta rura

- wzmocniona licznymi chrząstkami

- w klatce piersiowej rozgałęzia się na dwa oskrzela główne

- podobne w budowie do tchawicy

- oskrzelami głównymi wdychane powietrze przedostaje się do parzystych płuc

Lewe płuco

Prawe płuco

Trzy płaty

Dwa płaty

Rozgałęzienie oskrzeli głównych (oskrzela płatowe)

Oskrzeliki

Woreczkowate rozszerzenia

Pęcherzyki płucne

* uwypuklenia rozszerzeń

* oplecione rozbudowaną siecią naczyń włosowatych

* właściwa czynna powierzchnia wymiany gazowej

WYMIANA GAZOWA W PŁUCACH (ODDYCHANIE ZEWNĘTRZNE)

* Wymiana gazowa - między organizmem a otoczeniem to oddychanie (respiracja), polega na pobieraniu tlenu z zewnątrz i usuwania z wnętrza organizmu dwutlenku węgla, pewien udział w wymianie gazowej u człowieka ma także skóra

* dyfuzja gazów pomiędzy powietrzem pęcherzykowym a krwią odbywa się zgodnie z gradientem ciśnień (stężeń)

* powietrze zasysane do płuc miesza się z powietrzem zalegającym i dlatego jego skład różni się od atmosferycznego

* w pęcherzykach ciśnienie parcjalne (cząstkowe) tlenu wynosi około 100mmHg (13,3kPa), a ciśnienie

dwutlenku węgla 40mmHg (5,3kPa)

* wymiana gazowa doprowadza do zwiększenia stężenia dwutlenku węgla i spadku stężenia tlenu w płucach

* skład powietrza:

- wdychane : 78% azotu, 21% tlenu, 0,03 % dwutlenku węgla i ok. 1% innych gazów

- wydychane : 78% azotu, 17% tlenu, 4% dwutlenku węgla i ok. 1% innych gazów nasyconych parą wodną

* aby zrozumieć istotę dyfuzji w pęcherzyku płucnym należy ustalić parametry krwi dochodzącej do kapilar płucnych

- zawiera ona zaledwie 5% objętościowych tlenu o ciśnieniu 40mmHg (5,3kPa) i aż 5,5% objętościowych dwutlenku węgla o ciśnieniu 46mmHg (6,1kPa)

- ciśnienie tlenu w pęcherzyku płucnym jest prawie o 60mmHg większe niż we krwi

- mimo małej rozpuszczalności tlenu w wodzie przy takiej różnicy ciśnień gaz ten sprawnie przekracza barierę ściany pęcherzyka i kapilary płucnej (ma ona grubość zaledwie około 1µm) - dyfuzja z pęcherzyka do krwi

- ciśnienie dwutlenku węgla w pęcherzyku jest mniejsze o około 6mmHg niż we krwi

- oznacza to dyfuzję z krwi do pęcherzyka, różnica ciśnień jest mała, ale dwutlenek węgla jest wielokrotnie lepiej rozpuszczalny w wodzie niż tlen i dlatego oddawanie go przebiega bardzo sprawnie



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD RUCHU
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD RUCHU
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD ROZRODCZY
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD NERWOWY, UKŁAD NERWOWY - jego działanie warunkują słabe impulsy e
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD POKARMOWY, Substancje nieorganiczne - sole mineralne i woda
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD KRAZENIA, UKŁAD KRWIONOŚNY
Notatki Medycyna word grafy, UKLAD WYDALNICZY
Notatki Medycyna word grafy, ZAKRES BADAN EKOLOGII
Notatki Medycyna word grafy, PŁAZIŃCE
Notatki Medycyna word grafy, PIERŚCIENICE
Notatki Medycyna word grafy, ZWIAZKI ORGANICZNE KOMORKI
Notatki Medycyna word grafy, STRUNOWCE
Notatki Medycyna word grafy, PTAKI
Notatki Medycyna word grafy, NASIENNE
Notatki Medycyna word grafy, SZKARŁUPNIE
Notatki Medycyna word grafy, NICIENIE
Notatki Medycyna word grafy, NICIENIE
Notatki Medycyna word grafy, ODDZIALYWANIA MIEDZYPOPULACYJNE
Notatki Medycyna word grafy, RUCHY ROŚLIN I ICH PODŁOŻE

więcej podobnych podstron