SPLOT RAMIENNY

1. Miejsce splotu ramiennego w systematyce układu nerwowego

2. Geneza splotu ramiennego

3. Położenie (podział topograficzny) splotu ramiennego

4. Gałęzie krótkie splotu ramiennego - zasięg unerwienia

5. Gałęzie długie splotu ramiennego

6. Uwagi kliniczne

Ad 1) Miejsce splotu ramiennego w systematyce układu nerwowego.

Splot ramienny (plexus brachialis) zalicza się do somatycznego obwodowego układu nerwowego (systema nervosum somaticum periphericum) → zależnego od naszej woli.

Wraz ze splotem szyjnym, lędźwiowym i krzyżowym jest on jednym z czterech splotów somatycznych. Sploty somatyczne mogą powstawać jedynie tam, gdzie nie ma żeber, a zatem powstają w odcinku szyjnym, lędźwiowym i krzyżowym.

Tam gdzie występują żebra → w odcinku piersiowym przebieg gałęzi brzusznych jest uporządkowany i powstają nerwy międzyżebrowe → zachowana jest metametria

Ad 2) Geneza splotu ramiennego

Splot ramienny powstaje z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych neuromerów C₅-Th₁ (rami ventrales nervorum spinalium). Gałęzie grzbietowe (rami dorsales) nie tworzą splotów. Zaznaczono je kolorem zielonym.

Najważniejszą gałęzią nerwu rdzeniowego jest gałąź brzuszna, która stoi najwyżej w hierarchii nerwu rdzeniowego, w hierarchii splotu za to stoi najniżej → jest podstawowym elementem budulcowym.

Gałąź brzuszna C₅ i C₆ łączy się ze sobą tworząc pień górny (truncus superior)

Gałąź C₇ samoistnie przedłuża się w pień środkowy (truncus medius)

C₈ i Th₁ tworzą wspólnie pień dolny (truncus inferior)

Z pięciu gałęzi splotu powstają trzy pnie:

1. górny

2. środkowy

3. dolny

Pień jest dość grubą strukturą o znacznym przekroju w której po podziale wyróżnia się:

1. część przednią (pars anterior)

2. część tylną (pars posterior) - słabo widoczną (paskowaną)

Podział - divisio : divisio anterior et posterior

Wszystkie części tylne łączą się w jeden twór nerwowy o nazwie pęczek tylny (fasciculus posterior). Pęczek tylny zawiera wszystkie neuromery od C₅ do Th₁. Jest on najsilniejszym pęczkiem (na rys. jest pokratkowany).

Części przednie pnia górnego i środkowego łączą się ze sobą w pęczek boczny (fasciculus lateralis) - na rys. jest zaznaczony kolorem czarnym.

Część przednia pnia dolnego (truncus inferior) z niczym się nie łączy i przyjmuje nazwę pęczek przyśrodkowy (fasciculus medialis) - na rysunku jest on pokropkowany

Pęczki przyjmują swoją nazwę:

1. od wzajemnego położenia w stosunku do siebie

2. od położenia w stosunku do tętnicy pachowej, ponieważ tętnica pachowa przebiega pomiędzy nimi.

Pęczki są najważniejszą częścią splotu ramiennego, gdyż bezpośrednio od nich odchodzą zarówno nerwy długie jak i krótkie

1. nerwy długie - 6

2. nerwy krótkie - 8

Nerwy długie mają stosunkowo stałe pochodzenie od pęczków. Nerwy krótkie charakteryzują się dużą zmiennością odejścia.

Najnowszy, inny niż w Bochenku, a jednocześnie najbardziej dydaktyczny schemat zaprezentowano na foliogramie.

Większość nerwów krótkich → 7 z 8 odchodzi od pęczka bocznego.

Tylko jeden nerw krótki - nerw pachowy (n. axillaris) wywodzi się z pęczka tylnego.

Jest to najczęstszy typ odejścia gałęzi krótkich splotu ramiennego.

Największy udział w powstawaniu nerwów krótkich splotu ramiennego wykazuje pęczek boczny. A najmniejszy → żaden - pęczek przyśrodkowy. Od pęczka tego rzadko tylko odchodzą nerwy piersiowe przednie (nervi pectorales anteriores)

Z sześciu nerwów długich splotu ramiennego niewątpliwie największy udział w ich powstawaniu wykazuje pęczek, który nie oddawał żadnego nerwu krótkiego tj. pęczek przyśrodkowy → oddaje on aż 3,5 nerwu:

1. najpierw oddaje czuciowy (niebieski) nerw skórny ramienia przyśrodkowy (n. cutaneus brachii medialis)

2. następnie nerw skórny przedramienia przyśrodkowy (n. cutaneus antebrachii medialis)

3. nerw łokciowy (n. ulnaris)

4. oraz komponent przyśrodkowy nerwu pośrodkowego (radix medialis nervi mediani seu componentum mediale nervi mediani)

Po polsku mówi się komponent, a nie komponenta. Po niemiecku mówi się die componente.

Pęczek przyśrodkowy oddaje najwięcej nerwów długich → 3,5

Pęczek boczny tylko 1,5:

1. nerw mięśniowo-skórny (n. musculocutaneus)

2. komponent boczny nerwu pośrodkowego (radix lateralis nervi mediani seu componentum laterale nervi mediani)

Pęczek tylny po oddaniu nerwu pachowego tworzy niepodzielny nerw promieniowy (nervus radialis)

Razem to wszystko daje sześć nerwów długich.

Na rysunku niektóre z tych nerwów są jednobarwne np. niebieskie (czuciowe) inne czerwone (ruchowe) pozostałe są mieszane.

Spośród nerwów krótkich splotu ramiennego jedynie n. pachowy i nerwy piersiowe przednie (stara nazwa nn. thoracici anteriores) są ruchowo-czuciowe → zaopatrują mięśnie poprzecznie prążkowane i skórę. Wszystkie pozostałe w liczbie sześciu są wyłącznie ruchowe.

Kolor czerwony na rycinach zawsze będzie oznaczał nerw ruchowy, kolor niebieski czuciowy, a kolor zielony - sympatyczny lub parasympatyczny.

Ad 3) Położenie splotu ramiennego - podział topograficzny

Podział splotu ramiennego z rysunku można nazwać podziałem anatomicznym: na korzenie, pnie, pęczki i gałęzie.

Podział topograficzny (lokalizacyjny) to taki, który mówi nam jak dana część leży w ciele człowieka.

Podział topograficzny to podział na:

1. część nadobojczykową (pars supraclavicularis)

2. część podobojczykową (pars infraclavicularis)

Do części nadobojczykowej zaliczają się korzenie i pnie splotu ramiennego leżące na szyi w obrębie szczeliny tylnej mięśni pochyłych (fissura musculorum scalenoum posterior) oraz w trójkącie łopatkowo-gnykowym (trigonum omoclaviculare) → część dolna trójkąta bocznego szyi tuż nad obojczykiem.

Część podobojczykowa splotu ramiennego leży w jamie pachowej (cavum axillare) i jest utworzona przez pęczki.

Istnieją dwie części splotu - jedna leży na szyi, w miejscu gdzie powstaje splot, a druga tam gdzie splot zaczyna się rozgałęziać (jama pachowa).

Nie należy mylić jamy pachowej z dołem pachowym. Dół pachowy jest ograniczony skórą (zawiera włosy [hirci]). W czasie toalety myje się dół pachowy, a nie jamę pachową, która leży głęboko.

Podział anatomiczny to korzenie, pnie, pęczki i gałęzie czyli nn. długie i krótkie

Podział topograficzny to część nadobojczykowa i podobojczykowa.

Ad 4) Nerwy krótkie splotu ramiennego (nervi breves)

Nerwy krótkie występują w liczbie ośmiu. Za wyjątkiem nerwu pachowego pochodzą głównie z pęczka bocznego.

Ramifikacja (sekwens) poszczególnych gałęzi krótkich splotu:

1. nerw grzbietowy łopatki (n. dorsalis scapulae) zaopatruje mm. równoległoboczne (mm. rhomboidei) i m. dźwigacz łopatki (m. levator scapulae)

2. nerw podobojczykowy (n. subclavius) zaopatruje m. podobojczykowy (m. subclavius)

3. nerw nadłopatkowy (n. suprascapularis) zaopatruje mięsień nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy (m. supraspinatus et infraspinatus) → mięśnie te leżą na grzbietowej stronie łopatki (facies dorsalis scapulae)

4. nerw piersiowo-grzbietowy (n. thoracodorsalis) zaopatruje m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)

5. nerw piersiowy długi (n. thoracicus longus) zaopatruje m. zębaty przedni (mięsień ten słynie z tego, że ma 10 zębów ułożonych jeden pod drugim, a n. thoracicus longus musi zaopatrzyć każdy ząb, dlatego tworzy takie “pętelki”

6. nerwy piersiowe przednie (nn. pectorales anteriores) zaopatrują mm. piersiowe większy i mniejszy (m. pectoralis maior et minor) zawierają także włókna czuciowe zaopatrujące okolicę piersiową (regio pectoralis)

7. nerw podłopatkowy (nn. subscapulares) zaopatrują m. podłopatkowy (m. subscapularis) i m. obły większy (m. teres maior)

8. nerw pachowy (n. axillaris) zaopatruje ruchowo: mięsień obły mniejszy (m. teres minor) i mięsień naramienny (m. deltoideus), a czuciowo okolicę boczną ramienia jako nerw skórny boczny ramienia (n. cutaneus brachii lateralis)

Wszystkie powyższe nerwy zaopatrują mięśnie obręczy kończyny górnej, które za wyjątkiem m. czworobocznego (m. trapezius), który jest inaczej unerwiony (splot szyjny i n. XI). przyczepiają się do obręczy.

Łopatka jest narządem bardzo mobilnym (ruchomym) ponieważ nie ma żadnego umocowania kostnego i więzadłowego, a tylko mięśniowe. Jest ona wkomponowana w łańcuchy mięśniowe → z każdej strony łopatkę otaczają mięśnie i mięśnie te są zaopatrywane poprzez gałęzie krótkie splotu ramiennego.

Istnienie tak dużej ilości różnych mięśni powoduje konieczność istnienia wielu różnych nerwów, które je zaopatrują, dlatego łopatka może wykonywać mnóstwo ruchów niezbędnych dla swojej czynności ruchowej.

Ad 5) Nn. długie splotu ramiennego

Nerwy długie splotu ramiennego zaopatrują część wolną kończyny górnej (pars libera membri superioris).

Nerw pośrodkowy (nervus medianus)

Nerw ten przebiega w każdym odcinku pośrodkowo, a szczególnie na przedramieniu.

Powstaje on z dwóch pęczków: bocznego i przyśrodkowego.

Wszystkie nerwy długie splotu ramiennego powstają w jamie pachowej, dlatego pierwszy odcinek każdego z nich znajduje się właśnie w tym miejscu.

Nerw pośrodkowy nie unerwia niczego na ramieniu przebiega tylko w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia (sulcus bicipitalis medialis). Ramię jest trasą tranzytową dla n. pośrodkowego, który zaopatruje przedramię i rękę:

1. włókna ruchowe zaopatrują przedramię i rękę

2. włókna czuciowe są zarezerwowane tylko dla ręki

Nerw przebiega na przedniej stronie kończyny górnej, po stronie zginaczy i jest ich zasadniczym nerwem pomimo, że nie zaopatruje zginaczy ramienia.

Nerw ten zaopatruje prawie wszystkie mięśnie zginacze przedramienia (mm. flexores antebrachii) za wyjątkiem 1,5 mięśnia:

1. mięśnia zginacza nadgarstka łokciowego (m. flexor carpi ulnaris)

2. części łokciowej m. zginacza palców głębokiego (pars ulnaris m. flexor digitorum profundus)

Cześć łokciowa to część zginająca palec IV i V, a część promieniowa to ta, która zgina palec II, III.

Mięśnie zginacze palców powierzchowny i głęboki mają po 4 ścięgna, kciuk natomiast ma osobiste ścięgna, a co za tym idzie własne mięśnie.

Na przedramieniu nerw ten zaopatruje tylko mięśnie nie licząc stawów

Na ręku:

1. miesień glistowaty I i II (m. lumblicalis primus et secundus)

2. większość mięśni kłębu kciuka (mm. thenaris): 2,5 z 4 →

• m. odwodziciel kciuka (m. abductor pollicis)

• m. przeciwstawiacz kciuka (m. opponens pollicis)

• głowa powierzchowna m. zginacza kciuka krótkiego (caput superficiale m. flexoris pollicis brevis) [1/2]

Mięsień przeciwstawiacz kciuka zaopatrywany jest przez nerw pośrodkowy co jest istotne w rozpoznaniu klinicznym, ponieważ jeżeli ktoś nie może przeciwstawić kciuka to na pewno ma uszkodzony ten nerw.

Na ręku po stronie dłoniowej nerw pośrodkowy zaopatruje 3,5 palca poprzez nerwy dłoniowe wspólne palców (nervi digitales palmares communes) w ilości 3, które dzielą się na siedem nerwów dłoniowych własnych palców (nervi digitales palmares proprii) - każdy palec ma dwa nerwy po stronie dłoniowej, czyli ich suma to 7 nerwów właściwych.

Ręka ma dłoń i grzbiet a używanie zamiennie nazwy dłoń i ręka jest błędem.

Skóra po stronie grzbietowej paliczka dalszego jest zaopatrywana przez stronę dłoniową podczas gdy paliczki bliższy i środkowy zaopatrują nerwy grzbietowe.

Pytanie: W jakich obszarach topograficznych przebiega n. pośrodkowy?

jama pachowa

↓

bruzda przyśrodkowa mięśnia dwugłowego ramienia

↓

dół łokciowy

↓

pomiędzy dwiema głowami m. nawrotnego obłego (m. pronator teres)

↓

kanał łokciowy (canalis ulnaris) znajdujący się pod rozścięgnem m. zginacza powierzchownego palców (nie mylić canalis ulnaris z sulcus n. ulanris).

↓

pomiędzy powierzchownymi a głębokimi zginaczami, aby mógł się z nimi wszystkimi kontaktować w celu ich zaopatrzenia

↓

kanał nadgarstka (canalis carpi)

Reasumując:

Czuciowo nerw pośrodkowy zaopatruje tylko rękę.

Na przedramieniu czuciowo nie zaopatruje niczego poza drobnymi gałązkami okostnowymi i gałęziami do stawu łokciowego.

Ruchowo zaopatruje mięśnie w dwóch sąsiednich odcinakach: przedramię i ręka.

Na ramieniu nic nie zaopatruje.

Za z wyjątkiem nerwu mięśniowo-skórnego wszystkie nerwy długie zaopatrują ruchowo mięśnie w dwóch sąsiednich odcinkach:

1. nerw pośrodkowy - przedramię i ręka

2. nerw łokciowy - przedramię i ręka

3. nerw promieniowy - ramię, przedramię

Nerw łokciowy (nervus ulnaris)

Rozpoczyna się w jamie pachowej, dalej biegnie krótko w bruździe przyśrodkowej mięśnia dwugłowego ramienia, następnie opuszcza tę bruzdę aby przebić przegrodę międzymięśniową ramienia (septum intermusculare brachii mediale) i dostaje się do bruzdy nerwu łokciowego (sulcus nervi ulnaris), co bywa odczuwane przy każdorazowym uderzeniu łokciem. Po krótkim pobycie na stronie prostowników z chwilą przebicia przegrody powraca na stronę zginaczy, gdzie zaopatruje wszystko to czego nie zaopatrzył nerw pośrodkowy (1,5 mięśnia zginacza na przedramieniu):

1. m. zginacz nadgarstka łokciowy (m. flexor carpi ulnaris)

2. część łokciową m. zginacza palców głębokiego (pars ulnaris m. flexor digitorum profundus) [½]

Mięśnie te leżą w najbliższym sąsiedztwie nerwu łokciowego. Na przedramieniu już wszystko zostało zaopatrzone ruchowo.

Na ręku pozostał:

1. III i IV miesień glistowaty

2. wszystkie mięśnie międzykostne dłoniowe i grzbietowe

3. wszystkie mięśnie kłębika w ilości 4

4. 1,5 mięśnia kłębu kciuka

Wspólne cechy nerwu pośrodkowego i łokciowego:

• oba niczego nie zaopatrują na ramieniu

• wzajemnie uzupełniają się na przedramieniu i na ręce.

Na grzbiecie ręki nie ma mięśni, a te które nazywają się międzykostne grzbietowe pierwotnie położone były po stronie dłoniowej i w czasie rozwoju wniknęły tak głęboko, że widać je od strony grzbietowej. Wszystkie mięśnie na ręce mają pochodzenie dłoniowe, dlatego nie należy mówić o unerwieniu ich przez nerw promieniowy ponieważ ruchowo na ręku on niczego nie unerwia.

Mięśnie na stronie przedniej przedramienia i ręki zaopatrują wspólnie nerw pośrodkowy i łokciowy.

Po stronie dłoniowej nerw łokciowy unerwia 1,5 palca. Wysyła gałąź do grzbietu ręki, która zaopatruje na grzbiecie połowę łokciową grzbietu ręki (2,5 palca bez paliczków dystalnych, które zaopatrywał pośrodkowy).

Grupę przednią mięśni ramienia zaopatruje nerw mieśniowo-skórny, ponieważ najpierw (na ramieniu) zaopatruje mięśnie, a następnie zaopatruje skórę po stronie bocznej przedramienia.

Nerwy grupy przedniej kończyny górnej:

1. nerw pośrodkowy (n. medianus)

2. nerw łokciowy (n. ulnaris)

3. nerw skórno-mięśniowy (n. musculocutaneus)

Nerw łokciowy przebiega w komorze mięśni zginaczy przedramienia po stronie łokciowej, a potem nie przechodząc przez kanał nadgarstka → śródtroczkowo przedostaje się na dłoniową stronę ręki.

Przez kanał nadgarstka przechodzi jedynie nerw pośrodkowy.

Nerw mięśniowo-skórny (n. musculocutaneus)

Nerw ten biegnie początkowo w jamie pachowej. Aby zaopatrzyć mięśnie ramienia przechodzi na bok i przebija mięsień kruczo-ramienny (m. coracobrachialis). Przebiega tak żeby kontaktować się z trzema mięśniami ramienia, które unerwia. Po przebiciu mięśnia kruczo-ramiennego biegnie pomiędzy m. dwugłowym ramienia (m. biceps brachii) i m. ramiennym (m. brachialis), dalej w bruździe bocznej m. dwugłowego ramienia, gdzie przebija powięź ramienną nieco powyżej zgięcia łokciowego i bocznie od przyczepu m. dwugłowego ramienia kończy się jako nerw skórny przedramienia boczny (n. cutaneus antebrachii lateralis).

Nerw promieniowy (nervus radialis)

Unerwienie części tylnej kończyny górnej jest prostsze.

Nerw pachowy zaopatruje dwa mięśnie obręczy barkowej:

1. mięsień naramienny

2. mięsień obły mniejszy

Nerw promieniowy powstaje z połączenia części tylnych wszystkich pni splotu ramiennego.

Zaopatruje wszystkie mięśnie strony tylnej:

1) mięśnie prostowniki ramienia (musculi extensores brachii):

1. m. trójgłowy ramienia (m. triceps brachii)

2. m. łokciowy (m. anconeus)

2) mięśnie prostowniki przedramienia (musculi extensores antebrachii):

1. tylne powierzchowne i głębokie

2. boczne

Mięśnie prostowniki kończyny górnej mają jeden uniwersalny nerw - nerw promieniowy. Zginacze kończyny górnej takiego uniwersalnego nerwu nie posiadają ponieważ zaopatrywane są przez trzy nerwy.

Aby znieść lub uszkodzić funkcję prostowniczą kończyny górnej wystarczy uszkodzić tylko jeden nerw - nerw promieniowy.

Można wysunąć twierdzenie, że zginacze są ważniejsze, ponieważ natura wyposażyła je aż w trzy nerwy. Ruch zginania w obrębie kończyny górnej jest ruchem dominującym.

Nerw promieniowy jest bardzo grubym nerwem, gdyż musi zaopatrzyć wszystkie prostowniki. Przebiega on po stronie tylnej, a ponieważ zginanie jest ruchem dominującym nerw ten byłby bardzo narażony na rozciąganie, gdyby w okolicy stawu łokciowego przebiegał także po stronie tylnej. Zabezpiecza się przed tym przechodząc na stronę zginaczy.

Przebieg:

jama pachowa

↓

komora prostowników ramienia (przebiega nad głową przyśrodkową, a pod głową boczną mięśnia trójgłowego ramienia przykryty głową długą tego mięśnia)

↓

dół łokciowy (nic tam nie robi, wybitnie ujawnia się jego unikowe, a zarazem rozsądne postępowanie)

w dole łokciowym wysyła gałąź powierzchowną przebiegającą w bruździe promieniowej przedramienia, aby przejść na grzbiet ręki.

↓

gałąź głęboka n. promieniowego przebija m. odwracacz i ponownie dostaje się do komory prostowników żeby zaopatrzyć prostowniki boczne i tylne przedramienia.

Grupa boczna mięśni przedramienia:

1. m. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis)

2. m. prostownik nadgarstka promieniowy długi i krótki (m. extensor carpi radialis longus et brevis)

3. m. odwracacz (m. supinator)

Grupa tylna dzieli się na powierzchowną i głęboką

Grupa powierzchowna (3):

1. m. prostownik palców (m. extensor digitorum)

2. m. prostownik palca małego (m. extensor digiti minimi)

3. m. prostownik nadgarstka łokciowy (m. extensor carpi ulnaris)

Grupa głęboka (4):

1. m. odwodziciel długi kciuka (m. abductor pollicis longus)

2. m. prostownik długi i krótki kciuka (m. extensor pollicis longus et brevis)

3. m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)

Mięsień ramienno-promieniowy i mięsień odwracacz nie przechodzą przez żadne przedziały prostownicze ponieważ są za krótkie i kończą się na przedramieniu.

Na rękę przechodzą:

1. m. prostownik promieniowy nadgarstka długi i krótki - przez II przedział prostowniczy

2. prostowniki powierzchowne przez IV, V, VI przedział

3. prostowniki głębokie przez I, III i IV przedział

Przedział IV jest jedynym przez który przechodzą powierzchowne i głębokie prostowniki: mięsień prostownik palców i m. prostownik wskaziciela.

SKÓRA

Nerw promieniowy zaopatruje całkowicie skórę po stronie tylnej kończyny górnej:

1. na ramieniu oddaje n. skórny tylny ramienia (n. cutaneus brachii posterior)

2. na przedramieniu n. skórny tylny przedramienia (n. cutaneus antebrachii posterior)

3. na ręku od gałęzi powierzchownej nerwu odchodzą nerwy grzbietowe palców (nn. digitales dorsales) zaopatrujące 2,5 palca po stronie grzbietowej bez paliczków dystalnych.

Nerwy nadobojczykowe pochodzące od splotu szyjnego zaopatrują skórę z przodu i z tyłu.

Skórę strony bocznej ramienia zaopatruje nerw skórny przedramienia boczny (nervus cutaneus antebrachii lateralis) od n. mięśniowo-skórnego.

Po stronie przyśrodkowej nerw skórny ramienia przyśrodkowy

Przedramię:

1. po stronie bocznej nerw skórny ramienia boczny

2. po stronie przyśrodkowej nerw skórny przedramienia przyśrodkowy jako gałąź wychodząca bezpośrednio ze splotu ramiennego

3. po stronie tylnej skórę unerwia nerw skórny boczny ramienia (n. cutaneus brachi lateralis) jako gałąź nerwu pachowego oraz nerw promieniowy i jego gałęzie skórne: nerw skórny tylny ramienia i nerw skórny tylny przedramienia (n. cutaneus brachii posterior et n. cutaneus antebrachii posterior). Od strony przyśrodkowej i bocznej dopełniają je te nerwy, które zaopatrują przód i odpowiednio przechodzą na stronę grzbietową.

Ad 6) Uwagi kliniczne

I. Objawem uszkodzenia nerwu pośrodkowego są dwie charakterystyczne cechy:

1. ręka małpia tzn. nie możemy przeciwstawić kciuka z uwagi na porażenie przeciwstawiacza kciuka, który zaopatruje n. pośrodkowy, i nie możemy wykonać ruchu opositio.

2. drugi objaw polega na tym, że nie możemy zginać kciuka ani palca II i III, ponieważ zginacz długi kciuka i zginacz głęboki dla palca II i III zaopatrywany jest przez nerw pośrodkowy. Możemy jedynie zginać IV i V palec, ponieważ zginacz głęboki dla tych palców zaopatrywany jest przez n. łokciowy. Nazywa się to ręką błogosławiącą inaczej ręką kaznodziei (manus benedictus).

2. Nerw promieniowy w zależności od tego gdzie jest uszkodzony znosi czynność prostowania w poszczególnych stawach, ale najbardziej charakterystyczna i wymowna jest ręka opadająca. Nie działają prostowniki, a działają tylko zginacze.

2. W porażeniu nerwu łokciowego najbardziej charakterystycznym objawem jest ręka szponiasta → wyłączeniu ulegają mięśnie międzykostne unerwione przez ten nerw.

11

PLEXUS BRACHIALIS

---