Splot ramienny.

1. Geneza splotu ramiennego

2. Podział anatomiczny i topograficzny

3. Gałęzie krótkie

4. Gałęzie długie

5. zestawienie unerwienia ruchowego i czuciowego kończyny górnej

6. Uwagi końcowe.

Ad 1.

Jest splotem somatycznym dla kończyny górnej i mięśni powierzchownych grzbietu z wyjątkiem mięśnia czworobocznego, powstaje z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych neuronów C₅ - Th₁

gałęzi brzusznych n. rdzeniowych - tzw. korzenie splotu

• nerwy rdzeniowe C₅ i C₆ łączą się w pień górny;

• nerw rdzeniowy C₇ przedłuża się w pień środkowy;

• nerw rdzeniowy C₈ i Th₁ w pień dolny splotu ramiennego.

Każdy z tych 3 pni rozwidla się na część przednią i tylną.

Wyróżniamy następujące pęczki:

• części tylne wszystkich 3 pni łączą się w pęczek tylny;

• części przednie pnia górnego i środkowego w pęczek boczny;

• część przednia pnia dolnego tworzy pęczek przyśrodkowy.

Nazwy pęczków wywodzą się od ich położenia wzg. tętnicy pachowej, która pomiędzy nimi przebiega.

Pęczki są swoiste jedynie dla splotu ramiennego.

Pęczki są najważniejszą częścią splotu, dają początek wszystkim jego nerwom - 8 krótkim i 6 długim.

Nerwy krótkie - 7 spośród 8 nn. krótkich splotu ramiennego, wywodzi się z pęczka bocznego, a tylko 1 tj. nerw pachowy pochodzi z pęczka tylnego. Od pęczka przyśrodkowego nie odchodzi zasadniczo żaden n. krótki, a od pęczka tylnego tylko jeden.

Nerwy długie - z pęczka bocznego wywodzi się n. mięśniowo - skórny i korzeń boczny n. pośrodkowego (1,5 nerwu), z pęczka tylnego wywodzi się tylko jeden nerw - promieniowy. Pozostałe nerwy długie wywodzą się z pęczka przyśrodkowego, zaliczamy do nich:

• korzeń przyśrodkowy n. pośrodkowego;

• n. łokciowy;

• n. skórny przyśrodkowy ramienia;

• n. skóry przyśrodkowy przedramienia.

N. pośrodkowy jest zatem jedynym nerwem, który formuje się aż z 2 pęczków: bocznego i przyśrodkowego.

Wprawdzie pęczek przyśrodkowy nie oddaje żadnych nerwów krótkich, ale za to oddaje największą ilość nerwów długich (aż 3,5).

Ad 2.

Podział anatomiczny.

Dzieli splot ramienny na:

• 5 jego korzeni;

• 3 pnie (górny, środkowy, dolny);

• 3 pęczki (boczny, przyśrodkowy tylny);

• 14 gałęzi w tym 8 nerwów krótkich i 6 długich.

Podział ten odzwierciedla więc budowę splotu ramiennego.

Podział topograficzny.

Odzwierciedla topografię, wyróżnia się tu 2 części:

• nadobojczykową (korzenie i pnie, nn. krótkie);

• podobojczykową (pęczki i nn. długie).

W części nadobojczykowej splot leży najpierw w szczelinie tylnej mięśni pochyłych razem z tętnicą podobojczykową, a niżej w tzw. trójkącie łopatkowo - obojczykowym. W części podobojczykowej splot z początku znajduje się głęboko w jamie pachowej, po czym rozwidla się po całej kończynie górnej.

Ad 3.

Nazwa nerwy krótkie wynika nie z bezwzględnego wymiaru długościowego, ale z faktu niezaopatrywania części wolnej k. górnej, zaopatruje ona tylko mięśnie obręczy i większość mięśni powierzchownych grzbietu.

Zasięg unerwienia.

Nazwa n. krótkiego.	Zasięg
1.n. grzbietowy łopatki 2. n. podobojczykowy 3. n. nadłopatkowy 4. nn. piersiowe przednie 5. n. piersiowy długi 6. nn. podłopatkowe 7. n. piersiowo - grzbietowy 8. n. pachowy	mm. równoległoboczne większy i mniejszy, dźwigacz łopatki. m.podobojczykowy. m. nadgrzebieniowy, m. podgrzebieniowy m. piersiowy większy i mniejszy oraz skóra okolicy sutkowej. m. zębaty przedni. m. podłopatkowy i m. obły większy m. najszerszy grzbietu. m. naramienny; m. obły mniejszy, oraz skórę okolicy bocznej ramienia.

Ad 4.

Spośród 6 nn. długich tylko dwa z nich są czuciowe:

• n. skórny przyśrodkowy ramienia;

• n. skórny przyśrodkowy przedramienia,

oba wywodzą się z pęczka przyśrodkowego i zgodnie ze swoją nazwą zaopatrują równoimienne obszary skóry.

Pozostałe nn. długie są mieszane ruchowo - czuciowe:

Trzy z nich tj.:

• n. mięśniowo - skórny;

• n. pośrodkowy;

• n. łokciowy.

zawiadują mięśniami na części przedniej kończyny górnej tj. zginaczami.

Podczas gdy strona tylną wyprostną zawiaduje tylko jeden nerw tj.

n. promieniowy, który jest uniwersalnym nerwem wszystkich prostowników.

Zginacze nie mają uniwersalnego pojedynczego nerwu, natura wyposażyła je aż w 3 nerwy, co odzwierciedla większą funkcją zgięciową kończyny górnej.

Wszystkie nerwy długie powstają w jamie pachowej.

Nerwy czuciowo - ruchowe.

Nerw mięśniowo - skórny (n. musculocutaneus) wchodzi z jamy pachowej do bruzdy przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia, po czym zmierza ku bokowi i perforuje m. kruczo - ramienny, rozkrzewia się w mięśniu ramiennym i dwugłowym ramienia nad zgięciem łokciowym, wychodzi na powięź i jako n. skórny boczny przedramienia ma równoimienny zabieg unerwienia czuciowego.

ruchowo zaopatruje ruchowo wszystkie 3 zginacze ramienia;

czuciowo zaopatruje skórę okolicy bocznej przedramienia.

Nerw łokciowy (n. ulnaris) - z jamy pachowej wstępuje do bruzdy przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia perforuje błonę międzymięśniową ramienia owija się w bruździe n. łokciowego k. ramiennej.

Na przedramieniu pilotuje go m. zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpi ulnaris). W 1/3 dolnej przedramienia wysyła on gałąź grzbietową ręki, a sam jako już gałąź dłoniowa ręki zstępuje na dłoń ominąwszy kanał nadgarstka, gdzie dzieli się na gałąź powierzchowną i głęboką.

Nerw łokciowy przez ramie przebiega tranzytem .

Na przedramieniu zaopatruje tylko swego „towarzysza” tj. zginacza głębokiego palców (dla palców IV i V).

Na ręku zaopatruje ruchowo prawie wszystko:

• wszystkie mm. kłębika;

• wszystkie mm. międzykostne;

• III i IV m. glistowaty

• 1,5 m. z kłębu kciuka tj.: m. przywodziciel kciuka i głowę głęboką m. zginacza krótkiego kciuka.

czuciowo na dłoni zaopatruje skórę w kierunku łokciowym od IV palca, na grzbiecie ręki jej połowę łokciową.

Nerw pośrodkowy (n. medianus) - zawdzięcza swą nazwę przebiegowi w osi k. górnej, z jamy pachowej zstępuje do bruzdy przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia, gdzie przebiega jedynie tranzytem, wstępuje do dołu łokciowego, przeszywa mięsień nawrotny obły, gdzie uzyskuje przebieg pomiędzy powierzchownymi, a głębokimi zginaczami przedramienia. Jako jedyny z nerwów przechodzi przez kanał nadgarstka na rękę, gdzie oddaje nerwy czuciowe i ruchowe.

ruchowo zaopatruje:

• na ramieniu nic nie zaopatruje;

• na przedramieniu - ruchowo zaopatruje prawie wszystkie zginacze z wyj. części m. łokciowego;

• na ręku zaopatruje:

• I i II m. glistowaty;

• odwodziciel krótki kciuka;

• przeciwstawiacz kciuka

• głowę powierzchowną zginacza krótkiego kciuka.

zasięg unerwienia czuciowego - zaopatruje skórę dłoni w kierunku promienistym od osi IV palca.

Nerw promieniowy (n. radialis) - opuszczając jamę pachowa spiralnie okala trzon kości ramiennej i tam przebiega w bruździe n. promieniowego pomiędzy 3 głowami m. trójgłowego ramienia. By nie pozostać na stronie wyprostnej stawu łokciowego wstępuje do bruzdy bocznej n. dwugłowego ramienia i dołu łokciowego, gdzie rozdwaja się na gałąź powierzchowna i głęboką.

• gałąź powierzchowna przebiega w bruździe promieniowej przedramienia po czym wstępuje na grzbiet ręki;

• gałąź głęboka perforuje m. odwracacz wobec czego przechodzi do prostowników, w których się rozkrzewia.

ruchowo zaopatruje:

• wszystkie prostowniki ramienia i przedramienia;

czuciowo zaopatruje:

• skórę okolicy tylnej ramienia i przedramienia, połowę grzbietu ręki.

N. promieniowy, pośrodkowy i łokciowy zaopatruje mięśnie w 2 sąsiednich odcinkach tj.:

• promienisty na ramieniu i przedramieniu;

• łokciowy i pośrodkowy na przedramieniu i na ręce.

Ad 5_.

Unerwienie ruchowe kończyny górnej.

obręcz (nn. krótkie)	n. pachowy	m. naramienny m. obły mniejszy
		n. nadłopatkowy	m. nadgrzebieniowy m. podgrzebieniowy
		nn. podłopatkowe	m. podłopatkowy m. obły większy
	ramię (nn. długie)	n. mięśniowo - skórny	mm. wszystkie zginacze
		n. promieniowy	mm. wszystkie prostowniki
	przedramię (nn. długie)	n. promieniowy	mm. wszystkie prostowniki
		n. pośrodkowy	mm. zginacze
		n. łokciowy
	ręka (nn. długie)	n. łokciowy		wszystkie
		n. pośrodkowy

Unerwienie czuciowe kończyny górnej

Obręcz - 1 nerw z przodu i z tyłu:

• nn. nadobojczykowe ze splotu szyjnego;

Ramię - 3 nerwy:

• n. skórny przyśrodkowy ramienia;

• n. skórny tylny ramienia (od n. promieniowego);

• n. skórny boczny ramienia (od n. pachowego);

Przedramię - 3 nerwy:

• n. skórny przyśrodkowy przedramienia;

• n. skórny tylny przedramienia (od n. promieniowego);

• n. skórny boczny przedramienia (mięśniowo - skórnego).

Ręka - po stronie dłoniowej 2 nerwy:

• n. pośrodkowy - 2/3 dłoni i 3,5 palca;

• n. łokciowy reszta

nerwy ze strony dłoniowej przechodzą również na paliczki grzbietu ręki.

Ręka - po stronie grzbietowej 2 nerwy:

• n. łokciowy;

• n. promieniowy.

do połowy, tylko do paliczków środkowych.

Ad. 6.

Uszkodzenia nerwów.

• nerwu promieniowego powoduje rękę opadającą - nie działają prostowniki;

• nerwu łokciowego - ręka szponiasta, bo porażeniu ulegają mięśnie międzykostne;

• nerwu pośrodkowego - daje 2 objawy:

• ręka błogosławiąca (położnika)

• ręka małpia - porażony mięsień przeciwstawiacz.

1

Wykład IV - 28.10.2000r.

---