1 Rola pielęgniarki w opiece nad osobami starszymi z zaburzeniami poruszania się
Przejawy starzenia biologicznego najłatwiej zaobserwować na przykładzie poruszania się, odbywa się ono wolniej, wymaga więcej czasu i wysiłku. Niektóre aktywności fizyczne stają się powoli niemożliwe do wykonywania. Do zaburzeń poruszania możemy zaliczyć od całkowitego unieruchomienia po poruszanie się na wózku inwalidzkim bądź z pomocami stabilizującymi jak laska, trójnóg. Rola pielęgniarki polega na analizie stanu pacjenta. Trzeba wziąć pod uwagę, z jakiego powodu korzysta z podpórek, albo, czemu jest unieruchomiony. Pacjentów wspomagających się sprzętem typu wózki inwalidzkie, balkoniki trzeba wyedukować w zakresie ich obsługi i sprawdzić ich wiedze.
Pielęgniarka powinna też, wstępnie ocenić czy zaburzenia poruszania są trwałe ( stwardnienie rozsiane, paraliż, zwichniecie, gojące się złamanie)czy mogą postępować i pamiętać o kontrolowaniu zmian zachodzących u pacjenta. Należy zadać sobie pytanie o możliwości i chęci pacjenta, co do aktywności fizycznej i przeanalizować wprowadzenia ćwiczeń usprawniających. W końcu konieczne jest zapewnienie pacjentowi bezpieczenistwa przy poruszaniu się. Gdy pacjent jest unieruchomiony bądź jego aktywność jest znacznie ograniczona, trzeba wprowadzić profilaktyka przeciw odleżynowa, oraz oddechowa, aby zapobiegać zapaleniu płuc. U pacjentów poruszających się z dolegliwościami bólowymi pomyśleć o właściwym leczeniu przeciwbólowym, które ułatwi pacjentowi funkcjonowanie. Pacjentów korzystających z wózków inwalidzkich nauczyć jak przemieszczać się z łóżka, toalety, wanny na wózek
Chorzy leżący powinni mieć zorganiozowany czas wolny, i móc być aktywnymi w obrębie łóżka. Pielęgniarka wspiera wszystkie działania chorego mające na celu zachowania samodzielności i aktywności, traktuje go jak pełnosprawnego człowieka i dba o jego zdanie i potrzeby.
Odrębną grupa chorych sa pacjenci z protezami tutaj rola pielęgniarki polega na nauczeniu zakładania/zdejmowanie protezy, pielęgnacji kikuta
2 Znaczenie ruchu i ćwiczeń fizycznych w osteoprozie
Fizykoterapia i ruch spowalniają proces degeneracji kości aktywując komórki kościotwórcze, czyli osteoblasty, dzięki czemu zmiany osteoporotyczne postępują wolniej. Kości są lepiej ukrwione, przez co zwiększa się ich zdolność do regeneracji. Osoba starsze pozostająca aktywna lepiej , znosi etap starzenia się i nie przebiega on gwałtownie, jest samodzielna, co korzystnie wpływa na jej samopoczucie.
3 Choroba zwyrodnieniowa stawów
Zamiany zwyrodnieniowe ( arthrosis ) pojawiają się w skutek ( przyczyny) „zużycia” powierzchni stawowych , rozluźnienia w układzie mięśniowym przyczynić się do nich może osteoporoza ( dysproporcji pomiędzy obciążeniem masą ciała i zmniejszająca się odpornością na złamania) i przebyte urazy. Charakterystyka: Zmianom może towarzyszyć ból i upośledzenie sprawności w obrębie stawów, mogą być zdeformowane ,albo w nienaturalnej pozycji , mogą występować symetrycznie np. zwyrodnienie stawów kolanowych bądź paliczków palców.. Lekarz może zlecić rehabilitację, należy zapobiegać przykurczą.
4 Cukrzyca w starszym wieku
U osób po 40 roku życia częściej występuje cukrzyca typu II . Trzustka produkuje jeszcze insuline, ale jest spowolnione i opóźnione, glukoza przechodzi do komórek wolniej, przez co poziom cukru jest podwyższony. Objawy mogą być mało nasilone zaliczamy : pragnienie , częste oddawanie moczu, brak apetytu przy dużym głodzie, osłabienie i świąd skóry . Cukrzyce rozpoznaje się wykonując pomiar cukru we krwi na czczo( nie spożywanie posiłku, przez co najmniej 8 godzin )
Norma 80-110mg%,
110-126- upośledzenie glikemii,
Powyżej 126 cukrzyca,
Bądź dowolnej porze wynik wtedy nie powinien przekraczać 200mg%
Pomiar cukru powinien być wykonany przynajmniej dwa razy.
Leczenie cukrzycy zaczyna się od diety, wskazana jest redukcja masy ciała, pacjenci z cukrzycą typu 2 często sa otyli. Dieta zaleca 5-6 posiłków dziennie w odstępach, co 3-4 godziny. Pacjent ma obliczone indywidualne zapotrzebowanie energetyczne, które przeliczane jest na jednostki chlebowe. Jednostka chlebowa to 12 g. węglowodanów. W zależności od zapotrzebowania energetycznego może zjeść odpowiednią ilość jednostek chlebowych. Istnieją tabele przeliczające jednostki na gotowe produkty. Np. 1 jednostka chlebowa to 18 g płatków owsianych, albo 85g makaronu gotowanego albo 100g filetu wieprzowego. W diecie ograniczona jest glukoza i fruktoza, ponieważ szybko powodują podniesienie glikemii. Zamienie stosuje się skrobie, która dłużej się wchłania. Wskazane są warzywa takie jak pomidory, rzodkiewka, szpinak. Niewskazane napoje owocowe i słodzone.
Terapię wspomagają leki doustne pomagające obniżyć poziom cukru i chroniące przed powikłaniami związanym ze zbyt wysokim jego poziomem. Z czasem choroba postępują i może wymagać leczenia insulina.
5 Powikłania cukrzycy
Hipoglikamia czyli glikemia poniżej 60mg% najczęściej spowodowana przedawkowaniem insuliny albo podaniem insuliny i nie zjedzenieu posiłku. Należy podać glukoze bądź glukagon w bolusie bądź cos słodkiego do picia, jeśli osoba jest przytomna i ma zachowany odruch połykania i zawiadomić lekarza. Objawy ; pragnienie, drżenie mięśni, osłabienie, pocenie, zawroty głowy, splątanie.
Hiperglikemia czyli glikema powyżej 300% spowodowana nie podaniem insuliny, albo zbyt obfitym posiłkiem. Podanie insuliny jest postępowaniem ratującym życie. Hiperglikemia prowadzi do odwodnienia i zaburzenia świadomości. Obserwuje się zapach acetonu z ust i oddech Kussmaula
Związane sa z niszczącym wpływem wysokiego poziomu cukru we krwi. Powoduje on zmiany w ścianach naczyń krwionośnych - : retinopatii ( zmiany w obrębie siatkówki, ) nefropatii ( zmiany w obrębie nerek = szybszy rozwój miażdżycy, ), neuropatii ( centralnych= miażdżyca tętnic mózgowych, i obwodowych= stopa cukrzycowa ). Wysoki poziom cukru powoduje ,ze glukoza i ciała ketonowe mogą być wydalane z moczem i przez skórę. Powoduje to problemy w pielęgnacji okolic intymnych i pielęgnacji ogólnej. Skóra jest przesuszona, podatna na uszkodzenia mechaniczne i zapadalność na zakażenia( grzybica, czyraczność). W związku z neuropatiami chory może mieć zmniejszone odczuwanie bólu, dlatego ważna jest dla niego pielęgnacja i obserwacja stóp, na których najczęściej dochodzi do obtarć i uszkodzeń. Zaniedbanie może prowadzić do rozwoju owrzodzeń a to w konsekwencji doprowadzić do amputacji
6 Żałoba
Żałoba w porównaniu z osieroceniem, które jest reakcją emocjonalna- duchowa na odejście bliskiego uważana jest za reakcję społeczną, gdzie żałobnicy prezentują ogólnie przyjęte w danej społeczności obyczaje związane z uczczeniem pamięci zmarłego. W społeczeństwie polskim jest to, np. noszenie czarnego stroju, unikania zabaw i głośniej muzyki, spotkania w kościele na mszach za zmarłego.
Pielęgniarka w tym trudnym dla rodziny momencie może pomóc w dwojaki sposób. Po pierwsze okazać wsparcie psychiczne, szacunek dla zmarłego oraz jeśli rodzinna ma taką potrzebę wziąć udział w modlitwie. Po drugie udzielić rad i informacji dotyczących organizacji pogrzebu.
Osieroconym, których dotyka ogromny żal po stracie bliskiego oprócz wsparcia psych. Może skierować do psychologa, który pomoże im sprostać trudnej sytuacji. Pielęgniarka musi wiedzieć ,ze człowiek osierocony musi mieć czas na przeżycie smutku.
7 Leczenie bólu u pacjenta w stania terminalnym .
Leczenie bólu u pacjentów w stanie terminalnym przebiega z zastosowaniem „drabiny ( piramidy ) analgetycznej „ stworzonej przez WHO
Terapie zaczyna się od prostych analgetyków, do których zaliczamy NIE STERYDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE (NLPZ ) np. Paracetamol, Ibuprom, Ketonal.
W leczeniu można dołączyć adjuwanty, czyli leki wspomagające np. zmniejszające działania niepożądane NLPZtów, do takich leków zaliczamy leki przeciwwymiotne, działające osłonowo na żołądek, zapobiegające zaparciom i bólom głowy.
Kolejnym szczeblem drabiny są słabe opioidy np.Tramal.
Na kolejny szczebel przechodzi się, kiedy pacjent nie reaguje już na dotychczasowy lek a zwiększenie jego dawki nie będzie działać terapeutycznie ( nie będzie znosić bólu , albo efekty uboczne będą górowały nad działaniem przeciwbólowym leku, ) Aby zmniejszyć działania niepożądane można stosować 2 leki z różnych szczebli drabiny, ale nigdy nie łączy się leków z tego samego poziomu drobiny!!
Trzeci szczebel drabiny analgetycznej to silne opioidy np. fentanyl, morfina i jej pochodne.
Ogólne zasady leczenia bólu to
- indywidualne dawki dla każdego pacjenta
- lek podawany jest w regularnych odstępach tj „ wg. zegara”
- tak długo jak to możliwe lek podaje się doustnie
Postępowanie wspomagające leczenie bólu
- dobór właściwej pozycji
- zapewnienie komfortu psychicznego, kontaktu z rodziną, spokojnego cichego otoczenia, snu i odpoczynku
- wykonywanie czynności pielęgniarskich sprawnie najlepiej po podaniu leków przeciwbólowych- Wypełnianie czasu wolnego choremu
U pacjentów w stanie terminalnym często występuje ból wszechogarniający, na który składają się dolegliwości somatyczne ( wywołane choroba ) psychiczne ( strach przed bólem, śmiercią ) socjalne ( troska o los bliskich i ich przyszłość ), duchowe, ( co jest po śmierci., Dlaczego mnie to spotkało?).Pomoc w leczeniu tego bólu odnosi się do zwalczania wszystkich jego aspektów. Min wsparcia psychologicznego, kontaktu z kapelanem itd.
8 Zaburzenia wzroku w wieku podeszłym
Typowa zmiana dla narządu wzroku w wieku starszym to dalekowzroczność starcza. Spowodowana jest zmniejszaną elastyczności soczewki, przez co traci ona zdolność do akomodacji ( nastawienie ostrości widzenia ). Zmniejszona jest też zdolność do jasności widzenia przez zmętnienie soczewki, jakie może się pojawić. Dlatego os. starsze potrzebują silnego oświetlenia do czytania.
9 najczęstsze choroby narządu wzroku u os. starszych
Najczęstszymi chorobami jest jaskra i zaćma
Zaćma to zmętnienie lub nieprzezroczystość soczewki prowadząca do niewyraźnego widzenia a nawet do całkowitej utraty wzroku. Czynnikami sprzyjającymi zachorowaniu są palenie papierosów, zwiększone stężenie gukozy we krwi, narażenie na działania światła ultrafioletowego , zapalenie tęczówki bądź naczyniówki. Leczenie : operacyjne usunięcie zmętnienia.
Jaskra - jej głównym objawem jest nadciśnienie w gałce ocznej. Objawy
Subiektywne: bólem oka i głowy po tej samej stronie, uczuciem ucisku w oczodole, ograniczeniem widzenia,
Obiektywne: przekrwieniem gałki ocznej i tęczówki , przymglenie rogówki, rozszerzeniem źrenicy.
Objawy nie swoiste :może występować wzrost temp. Wymioty, bradykardia.
Leczenie: operacyjne.
10 Zaburzenie słuchu. Na czym polega jak badamy
Osłabienie słuchu związane jest z pogorszeniem funkcji nerwu słuchowego albo ze zmniejszeniem elastyczności błony bębenkowej ucha. Osłabienie słuchu pogarsza orientacje w terenie i zdolność komunikacji z pacjentem.
Można je badać w specjalistycznych kabinach audiofonologicznych gabinetów laryngologicznych, badanie jest wtedy wiarygodne i określa stopień utraty słuchu. A Warunkach szpitalnych pielęgniarka może sprawdzić słuch pacjenta w cichym spokojnym pomieszczeniu, o długości conajmniej 5 metrów. Pacjent siada bokiem do pielęgniarki w odległości 5 metrów następnie pielęgniarka zadaje pytanie, albo prosi o powtórzenie jakiegoś zdania. Poczym pacjent zmienia pozycje i siada odwrócony do pielęgniarki drugim bokiem a pielęgniarka sprawdza słuch w ten sam sposób, co poprzednio. W zależności od tego czy chory wykonał czy nie polecenie, czy wymagało ono głośniejszego powtórzenia czy nie , pielęgniarka ocenia słuch.
11 Przyczyny i objawy niedotlenienia u osób starszych
Niedotlenie u osób starszych może być spowodowane występującymi chorobami bądź zmianami starczymi postepujacymi w organizmie. Do takich zmian nalezy zmniejszona elastyczność przepony, co skutkuje spłyceniem oddechu i wadliwa ( zgarbiona ) postawa ciała, która osłabia czynność płuc. Stan ten może objawiać się zadyszką i kłopotami ze złapaniem powietrza. Czynniki chorobowe prowadzące od niedotlenienia to zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, gruźlica, nowotwory płuc, ale także choroby kardiologiczne typu niewydolność serca, dusznica bolesna, nowotwory w obrębie górnych dróg oddechowych, krtani, języka. Stany alergiczne z nieżytem nosa i obrzękiem gardła. Samo unieruchomienia pacjenta w łóżku i brak aktywności powoduje zmniejszenie zapotrzebowania na tlen i spłycenie oddechów ( gorsza ich jakość ), a także podatność na zapadanie na zapalenie płuc. Kolejną przyczyną niedotlenienia może być astma i POCHP - szczególnie, jeśli pacjent ma źle dobrane leki bądź nie potrafi ich właściwie przyjmować ( nie wie, w jaki sposób posługiwać się inhalatorem, maseczką, tlenowa - w szpitalu ). Przyczyn niedotlenienia możemy doszukiwać się także w schorzeniach hematologicznych, np. w niedokrwistościach, w takich warunkach przy prawidłowym dowozie tlenu, brakuje nośników - erytrocytów - do ich transportowania
Objawy niedotlenienia u osób starszych mogą występować później niż w osób młodszych, związane to jest z ich mniejsza aktywnością, niektóre z nich uważa się za towarzyszące starzeniu się, dlatego nie zwracają naszej uwagi. Ogólne objawy niedotleniania to męczliwość, zadyszka aż do duszności, sinica szczególnie widoczna na paznokciach i ustach, u pacjentów nieprzytomnych, używane dodatkowych mięśni oddechowych ( zaciąganie miedzyżebrzy i rozszerzanie skrzydełek nosa ). Objawy obiektywne to spO2 poniżej 90 % , w gazometrii Pa CO2 powyżej 45mmHg, a O2 poniżej 60 mmhG , przyspieszenie ilości oddechów.
12 Wskaźnik występowania zespołów otępiennych os po 65r.z. Zespoły otępienne występują najczęściej po 60 r.z i zaczynają się niezauważalnie, przybierając początkowo forme łagodnych zaburzeń poznawczych ( zapominanie adresu, listy zakupów , miejsc, zaburzenia pamięci krótkotrwałej ) . Otępienie uważa się za związane z wiekiem, co oznacza ,że im starszą grupe oceniamy tym wyższa jest jego częstość. W populacji ludzi 65 letnich otępienie występuje u ok 5 % natomiast u os po 85rż aż u 40%.
Wyniki badań patomorfologicznych potwierdzają te szacunkowe dane kliniczne, ale należy pamietać o tym ,ze różne ośrodki diagnozują otępienie w różny sposób dlatego wyniki ta są nie do końca miarodajne i mogą zaniżać obecny stan rzeczy.
Najczęstszą przyczyną otępienia jest Choroba Alzheimera ( 35% - 70% zachorowań) drugim częstym schorzeniem jest otępienie naczyniopochodne ( związane z miażdżycą albo niedokrwieniem 7%-15%) oraz otępienie z ciałami Lewego i w chorobie Parkinsona ( 5- 10% )[Author ID1: at Wed May 19 18:07:00 2010 ]
.
13 Udział pielęgniarki w uzupełnianiu potrzeb biologicznych osób z chorobą otępienną. Osoba z chorobą otępienną szczególnie w pózniejszych stadiach choroby ma ograniczone umiejętności sygnalizowania i zaspokajania swoich potrzeb biologicznych, dlatego rolą pielęgniarki jest obserwacja pacjenta i dbanie o ich spełnienie.
Do potrzeb biologicznych zaliczamy potrzebę :
Snu i odpoczynku
Głodu i pragnienia
Oddania moczu i stolca
Czystości
Komfortu termicznego.
Oddychania
Potrzebę snu i odpoczynku pielęgniara zaspokaja poprzez stworzenie pacjentowi odpowiedniego środowiska do snu tzn, odpowiedniego przygotowania łóżka, zapewnienie spokoju, zgaszenia światła. Powinna też ułożyć pacjentowi odpowiedni harmonogram dnia i umieścić w nim czas na odpoczynek i przerwę nocna. Pacjenci często spędzający dzień w łóżku mają problemy z zasypianiem w nocy ponieważ dużo śpią w dzień. Pielęgniarka organizujący aktywność podopiecznemu powinna pamietać o tym by nie zostawiać pacjentom zbyt długich przerw w rozkładzie dnia by nie spali w ciągu dnia.
Potrzeba głodu i pragnienia jest zaspokajana przez pomoc w przygotowaniu posiłków/ napojów oraz karmienie. Pielęgniarka powinna zorientować się czy pacjent je samodzielnie a jeśli nie w jakim stopniu potrzebuje pomocy. Może to być pomoc podanie posiłku do ustnie, do sondy bądź przez PEG. W tych każdym przypadku pielęgniarka musi sprawdzić temperaturę pożywienia - nie może być ona za wysoka albo za niska i jego objętość. Sondę i PEGa należy przepłukać po każdym posiłku i podaniu leków.
Oddanie moczu i stolca.
Pacjentów „dzielimy” na dwie grupy pacjentów 1- z nie trzymaniem moczu i stolca 2- z zaparciami. U pacjentów w grupie 1 którzy nie kontrolują czynności fizjologicznych pielęgniarka stosuje częstą zmianę pieluchomajtek i sprawdza ich wilgotność. Po każdym oddaniu stolca pielęgniarka powinna zastosować toaletę krocza u pacjenta i zmienić pieluchomajtki. U pacjentów zaopatrzonych cewnikiem domoczowym - nalezy zapobiegać zakażeniom układu moczowego poprzez sprawdzanie wypełnienia worka i zapobiegać jego przepełnieniu, zapobiegać zastojom moczu w cewniku i zmieniać go co 14 dni. U pacjentów z zaparciami oprócz wprowadzenia odpowiedniej - bogatoresztkowej diety- i aktywności fizycznej oraz zalecenie dużej ilości płynów, pielęgniarka może podać czopek glicerynowy , który pomaga w wypróżnieniu bądź wykonać wlewkę doodbytniczą ( na zlecenie lekarza ). Rolą pielęgniarki jest także podanie Basenu i pomoc w wypróżnieniu w łóżku bądź w przejściu do toalety.
Czystości . Pomoc pacjentowi w tym zakresie polega na wykonaniu toalety w łóżku, pomocy w kąpieli w wannie albo pod prysznicem . Oraz zmiana pieluchomajtek w razie potrzeby.
Komfortu termicznego. Pielęgniarka dba o to by pacjent nie był przegrzany lub przemarznięty dostosowując odzież do pogody i temperatury otoczenia oraz preferencji pacjenta. Trzeba pamiętać ze osoby starsze mają niższą temeprature ciała i szybciej marzną, dlatego pielęgniarka powinna się upewnić czy pacjent nie potrzebuje dodatkowego koca, lub swetra.
Potrzeba oddychania może być wspierana poprzez wykonywanie ćwiczeń oddechowych i oklepywania dzięki czemu wentylacja pacjenta się poprawia i zapobiega wstępowaniu zapalenia płuc. Potrzeba ta jest także realizowana przez wietrzenie Sali i utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza.
14. Kąpiel pacjenta z otepieniem. Pacjenci mogą sprawić problemy poprzez swoja dezorientacje, mogą być agresywni i niespokojni podejrzewając że pielęgniarka chce iść np, utopić. Nalezy zdobyć zaufanie pacjenta, wszystkie czynności wykonywać delikatnie ale szybko i stanowczo aby nie męczyć i nie wyziębić pacjenta. Przed kąpielą pielęgniarka powinna sprawdzić temeprature wody i przygotować wszystkie niezbędne przedmioty oraz zmianę pościeli. Musi też zapewnić sobie pomoc koleżanki.
15. Działania wspierające rodzinie pacjenta z Alzheimerem
Zadaniem pielęgniarki jest edukacja rodziny pacjenta i przeprowadzenia jej przez wszystkie etapy choroby. Wyjaśnienie możliwych problemów z pacjentem - zapominanie nazw przedmiotów, imion bliskich, poznawanie twarzy, ataki złości i agresji w późniejszym okresie zaburzenia motoryczne - nieumiejętność ubrania się, zjedzenia samodzielnie posiłków. Zanieczyszczanie się, nieumiejętność sygnalizowania swoich potrzeb aż do unieruchomienia w łóżku. Pielęgniarka powinna na bieżąco razem z rodziną pacjenta szukać rozwiązania dla występujących problemów. Może doradzać ćwiczenia na pamięć i gry logiczne, aby spowolnić proces chorobowy.
16 Mini-Mental STATe EXAMINACTION (MMSE) to krótka ocena stanu psychicznego pacjenta sprawdzana na podstawie przygotowanego arkusza. Pierwsza część dotyczy orientacji w czasie i miejscu . Pacjent jest pytany o miejsce w którym się znajduje i datę. Bada się także pamięć pacjenta prosząc by zapamiętał trzy wyrazy a następnie sprawdza się umiejętność liczenia i odejmowania. Kolejna części sprawdza funkcje językowe czyli czy pacjent potrafi nazwać przedmiot, powtórzyć zdanie i spełniać polecenia. Bada się umiejętność i charakter pisma pacjenta oraz zdolności obserwacji poprzez przerysowanie rysunku. Pacjent może maxymalnie uzyskać 30 pkt . norma to wynik 27-30pkt, łagodne zaburzenia 24-26pkt, otępienie 23 i poniżej w tym 23-19 otępienie lekkie, 18-11 - otępienie umiarkowane i poniżej 10 głębokie. Przed badaniem należy upewnić się czy pacjent nosi okulary, jeśli tak to żeby miał je ze sobą oraz czy na słyszy, może to wpłynąć na wynik testu Można zapytać również o jego wykształcenie.
17. Niedoczynność tarczycy objawy
Niedoczynność tarczyce to zespół objawów wywołanych niedoborem hormonów tarczycy ( TSH, fT4, fT3) po 60 rz występuje u 5% społeczeństwa kobiety chorują 5x częściej. Przyczyna niedoczynności może być uszkodzenie tarczycy, nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki albo podwzgórza. Niedobór hormonów upośledza prawidłowy wzrost i różnicowanie tkanek, w tym oun. Dochodzi do osłabienia kości i deformacji części twarzowej czaszki. W życiu płodowym prowadzi do zahamowania wzrostu i niedorozwoju umysłowego.
U osób starszych choroba może przebiegać w formie utajonej. Powoduje zmęczenie, depresje, pogorszenie funkcji poznawczych, zaparcia i przyrost masy ciała. W pełno objawowej niedoczynności skóra pacjenta jest sucha i szorstka, O ODCIENIU SINAWOZÓÓŁTYM, włosy są rzadkie, wypadają rzęsy i brwi, pojawiają się obrzęki na twarzy i powiekach, bradykardia, nadciśnienie tętnicze rozkurczowe, niewydolność oddechowa i zaburzona motoryka przewodu pok. Rozwija się hiponatremia i zmniejszenie diurezy. Może pojawić się niedokrwistość. Do zaburzeń OUN zaliczamy : depresje, psychozy, demencje, parestezje, dyzartrie, ataksje mózdzkowa, osłabienie odruchów ścięgnistych. Obniżenie libido u obu płci i zaburzenia miesiączkowania u kobiet. Jako powikłanie może wystąpić śpiączka metaboliczne, która jest stanem zagrożenia życie i wiąże się z 80% śmiertelnością.
Leczenie polega na suplementacji tyroksyny w jednorazowej dawce dobowej na czczo.
18. Nadczynność tarczycy. Objawy.
Nadczynność występuje w skutek nadmiernego uwalniania hormonów tarczycy i nazywana jest inaczej hipertyreozą. Wolne hormony wpływają na metabolizm i oddziałują na OUN. Schorzenie występuje 9x częściej u kobiet.
Nadczynność wywołują
Choroba Grawesa-Basedowa
Wole guzowate tarczycy
Zapalenie tarczycy
Rak tarczycy
Jatrogenna nadczynność polekowa ( amiodaron , interferon, węglan litu )
Preparaty hormonów tarczycy.
Objawy. Obraz kliniczny w dużej mierze zależy od wieku i indywidualnych predyspozycji chorego a nie od stężenie hormonów we krwi. Dochodzi do zaburzenia tolerancji ciepła: pacjent jest spocony, skóra jest swędząca, wilgotna, ciepła, paznokcie i włosy są łamliwe, występuje drżenie rąk, osłabienie siły mięśniowej, chwiejność emocjonalna - od mani po depresje i drażliwość -. Zaburzenia snu i spory apetyt, któremu towarzyszy spadek masy ciała, częstomocz biegunki i zab.Potencji. U Mężczyzn ginekomastia i kobiet skąpe nieregularne miesiączki. Mogą wstępować zaburzenia rytmy serca i tachykardia. Powikłaniem jest przełom tyreotoksyczny - stan zagrożenia życia- występuje po zabiegu chirurgicznym,stresie, leczeniem jodem, w przebiegu zakażenia. Objawy nadczynności się nasilają, występuje gorączka, powyżej 40, niewydolność krążenia, zab. Rytmu serca. Odwodnienie, wymioty, biegunka, pobudzenie albo śpiączka. Leczenie polega na zahamowaniu hormonów tarczycy za pomocą leków tyreostatycznych i wyrównaniu zab, metabolicznych. UWAGA nie wolno podawać kwasu foliowego, bo wspiera UWALNIANIE HORMONÓW TARCZYCY
19. Opieka nad Pacjentem z osteoporozą.
Pacjenta należy poinformować o rodzaju dolegliwości, które mogą go dotyczyć, takich jak bóle kostne i częste złamania, dlatego musi być świadomy, jakich aktywności unikać i umieć posługiwać się sprzętem wspierającym w przemieszczaniu się, jeśli takiego potrzebuje. Pielęgniarka powinna zadbać o jego edukacje, przedewszystkim zalecić dietę z dużą ilościa wapnia i białka.U nie, których pacjentów zalecane jest, suplementowanie witaminy D a także ćwiczenia usprawniające. Jeśli pacjent ma problemy z poruszaniem się pielęgniarka powinna towarzyszyć mu na spacerach i w drodze do toalety, a także zabezpieczać pacjenta na schodach minimalizując ryzyko upadku. Jeśli pacjent pozostaje w swoim domu, powinien on być odpowiednio przygotowany, kable i dywany na podłodze - zabezpieczone, zamontowne poręcze przy łóżku i w toalecie, aby ułatwic wstawanie i siadanie. Chory powinien nosic wygodne przystosowane do obuwie na twardej podeszwie, aby się nie poślizgnąć. W wannie zaleca się zastosowanie mat antypoślizgowych. Pacjent nie może nosić, przesuwać, ciężkich przedmiotów i zgłaszać się regularnie na wizyty lekarskie.
20. Najczęstsze miejsce złamań kości w ostoporozie.
Jednym z częstszych urazów są złamania części trzonowych kręgów, W związku z utratą elastyczności przez krążki międzykręgowe i „ rozluźnieniem „ tkanki kostnej dochodzi do uszkodzeń kręgów i zmniejszenia wzrostu. Do najczęstszych złamań dochodzi też w trzonowych częściach kości,w szyjce kości udowej i kości promieniowej.
21. Hipotonia ortostatyczna
Objawia się zawrotami głowy, upadkami, omdleniami, potknięciami po nagłej zmianie pozycji z leżącej na stojącą bądź siedzącą, wywołane jest to spadkiem ciśnienia i chwilowym niedotlenieniem mózgu. Różnica ciśnień po zmianie pozycji nie powinna być większa niż 20mmHg ciśnienie rozkurczowe i 10mmhg ciśnienie skurczowe, przy hipotonii te granice są przekraczane. Badanie polega na zebraniu wywiadu i pomiarze ciśnienia najpierw u pacjenta w pozycji leżącej a później w 1 i 3 minucie po przyjęciu pozycji stającej. Hipotonie mogą nasilać się przyjmowane leki rozkurczające, dlatego jej leczenia jest bardzo trudne.
22 Uchyłkowość jelita grubego.
Uchyłki to wpuklenia, jakie powstają w ścianie okrężnicy, wgłebienia mogą obejmować tylko błone śluzową albo rozszerzać się na głębiej położone warstwy. Wstępują częściej, po 70rz. Ich pojawienie się może występować bez objawowo i być wykryte przypadkowo podczas badań kontrolnych. Uchyłki powstają na skutek podwyższonego ciśnienia w okrężnicy esowatej np z powodu zaparć. Do zapalenia uchylków dochodzi na skutek zalegania mas kałowych i rozwijających się w nich bakterii. Zapalenia objawia się bólem w lewym podbrzuszu, zaparciami i wzdęciami brzucha. Może pojawić się gorączka. Powikłane zapalenie uchyłków może doprowadzić do perforacji jelita i krwawienia. W badaniu różnicowym nalezy wykluczyć raka okrężnicy, inne choroby zapaleń i w tym zapalenia wyrostka robaczkowego oraz choroby narządów płciowych i ciąże pozamaciczna u kobiet. Badanie endoskopowe jest zazwyczaj przeciwwskazane w związku z ryzykiem wystąpienia perforacji. Leczenia stanu zapalnego polega na diecie ścisłej i żywieniu pozajelitowym a także antybiotykoterapii. W niektórych przypadkach zasadne jest wycięcie uchylkowato zmienionego jelita. W łagodnym stanie leczenie może być prowadzone ambulatoryjnie zaleca się diete ubogoresztkowa, regulacje wypróżnień i przyjmowania antybiotyków
23 Rak jelita grubego
Rak jelita grubego jest drugi po raku płuc nowotwór złośliwy najczęściej występujący u obu płci. Narażone są osoby po 50 rz., Dlatego wprowadzono badania skryningowe obejmujące populacje od 55lat w góre, u której co pięć lat powinna zostać przeprowadzona kolonoskopia. Innym badaniem pomocnym w diagnostyce nowotworu jest USG i badanie per rectum. Najczęstszym umiejscowieniem raka jest odbytnica 60% następnie okrężnica esowata i kątnica. Czynniki sprzyjające wystąpieniu nowotworu to
Rak jelita grubego w rodzinie
dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i bogatobiałkowa
przewlekła choroby zapalne jelit w tym polipy
wiek ponad 40 l.
palenie papierosów
otyłość
Objawy nowotworu jelita grubego zależą od jego loakalizacij.Gdy guz występują po prawej stronie jest to prawostronny ból podbrzusza, wzdęcia, osłabienie i utrata masy ciała i złą tolerancje wysiłku.. Nowotwór lewostronny objawia się zaburzeniami w regulacji wypróżnień: biegunka naprzemian z zaparciami, lewostronne bóle brzucha, wzdęcia, krwawienie albo krew w stolcu, objawy niedrożności - przemijająca niedrożność jelita., ból przy oddawaniu stolca.
Nowotwór nacieka sąsiadujące tkanki i narządy przez ciągłość, droga naczyń chłonnych i naczyń krwionośnych może powodować rozwój przerzutów odległych.
Leczenia raka okrężnicy i odbytniczy polega na wycięciu guza wraz z kreską jelita i unaczyniającymi je naczyniami. Przy rozległym wycięciu wytwarza się stomie, która przejmuje funkcje oczyszczania organizmu z mas kałowych. Wybór miejsca stomii musi być dogodny dla pacjenta tak, aby mógł on je pielęgnować i czuł się pewnie. W zaawansowanych nowotworach stosuje się także zabiegi radioterapii i chemioterapii. Przeżywalność chorych zależy od stopnia zaawansowania choroby i występowania przerzutów odległych. Krytyczny jest czas 2 lat, bo w ciągu tego okresu najczęściej dochodzi do wznowy. Okres pięcioletni przezywa około 30% chorych.
24 Powikłania medyczne i terapeutyczne w miażdżycy kończyn dolnych
Miażdżyca jest chorobą tętnic spowodowaną odkładaniem się cholesterolu w świetle naczyń. Cholesterol podrażania ścianę tętnic co powoduje przewlekły proces zapalny. Powstaje blaszka miażdżycowa, która zmniejsza światło naczynia i tym samym zmniejsza przepływ krwi. Tętnica staje się mniej elastyczna i podatna na uszkodzenia. Może dochodzić do odrywania blaszek miażdżycowych i tworzenia się zatorów. Skrzepliny powstajace w tętnicach są głownym czynnikiem powikłan miażdzycy. Mogą zamykać światło naczynia na poziomie kończyn dolnych powodując niedokrwienie charakteryzujące się obrzękiem, bladością kończyny, bolesnością, upośledzać prace kończyn. Tętno w tym obszarze jest nie wyczuwalne.W stadium początkowym miażdżyca tętnic konczyn dolnych objawia się chromaniem przestankowym tzn. wystepieniem bólu w mięśniach nóg, promieniujący do pośladków po przejściu, jakiego odcinka drogi. Po zatrzymaniu się i odpoczynku ból ustępuje samoistnie.
Do innych powikłań zaliczamy : bóle kończyn spoczynkowe, zmiany zanikowe mięśni i owrzodzenia ( suche, blade owrzodzenia , skóra w okuł jest blada i sucha, pozbawiona owłosienia) powstajace na skutek zniszczenia tętnic i niedotlenienia tkanek. W Przebiegu krytycznego niedokrwienia dochodzi do martwicy i powstawania owrzodzeń martwiczych i bólu spoczynkowego nóg. W tym wypadku konieczna jest amputacja. Amputacja jest dla pacjenta bardzo trudnym i psychicznie i fizycznie zabiegiem. Kalectwo, jakie pozostaje w zamian za uratowania życia możemy uznać za powikłanie terapeutyczne w miażdzycy kończyn dolnych.
6