T-5 Zarządzanie warunkach globalizacji (zarządzanie międzynarodowe)

• Istota globalnej i międzynarodowej działalności biznesowej (gospodarczej)

• Organizacje (korporacje) międzynarodowe (ponadnarodowe, wielonarodowe i globalne)

• Procesy zarządzania w skali międzynarodowej

Problemy do rozwiązania na ćwiczeniach

• Przyczyny i formy umiędzynarodowienia i globalizacji oraz działalności biznesowej (gospodarczej)

• Specyfika zarządzania na rynkach międzynarodowych (globalnych)

• Wyzwania wobec pracy menedżerów (kierowników) w skali międzynarodowej (globalnej)

Globalizacji

• pojęcie używane w celu opisania zmian zachodzących w społeczności i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej

• opisuje zjawiska w sferze informacyjnej, gospodarczej i kulturowej spowodowanych znoszeniem barier oraz rosnących współzależności między państwami; w ekonomii termin ten oznacza głownie zjawisk a związane z liberalizacją wymiany handlowe lub „wolnym handlem”

• w szerszym znaczeniu odnosi się do rosnącej integracji i współzależności między jednostkami działającymi globalnie, czy to na platformie społecznej, politycznej czy ekonomicznej

• świadomość organizacji, że w interesach należy uwzględniać ogólnoświatowy a nie tylko lokalny, czy nawet regionalny punkt widzenia

Przyczyny globalizacji

• zacieranie się granic na scenie międzynarodowej pomiędzy prywatnymi i publicznymi sferami wpływów w polityce, informacji, gospodarce, kulturze

• zachodzące procesy międzynarodowej integracji politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej

• procesy integracji polityczne - pojawianie się i funkcjonowanie silnie zintegrowanych gospodarczo międzynarodowych wspólnot i struktur (np. Unia Europejska, kraje Ameryki Północnej)

• współczesne metody wytwarzania, pozwalają na różnorodność produkcji i wysoką wydajność

• wprowadzenie identycznych standardów jakościowych

• wysoka innowacyjność

• osiągnięty poziom technologii i komunikacji

• rewolucja elektroniczna i informatyczna

• nowe możliwości w zakresie transportu na skalę globalną

• nowe możliwości komunikacji w sferze globalnej (także biznesowej, ekonomicznej)

• poszerzenie kręgu potencjalnych klientów

• wysoka zdolność adaptacyjna ( przystosowawcza) producentów (korporacji) do wymagań rynku i oczekiwań konsumentów

• gotowość reagowania na zróżnicowane i zmienne gusty - szansa wychodzenia na nowe pod względem geograficznym i społecznym segmenty rynku

• konieczność szybkiego wprowadzania produktów na rynek (krótki cykl życia) oraz dotarcie do klientów

• unifikacja kulturowa - narzucanie jednolitych gustów i stylu życia na skutek globalnych wzorców konsumpcyjnych

• orientacja marketingowa - różne formy działań promocyjno-reklamowej

• możliwość technicznego i technologicznego przystosowania oferty organizacji do zróżnicowanych upodobań, obyczajów i wzorców kulturalnych potencjalnych klientów

(zdjęcie 1)

Rosnąca globalizacja światowej (europejskiej) gospodarki

• powody ofensywne

• otwarcie nowych rynków zbytu H uzyskanie większych zysków

• pozyskanie wyrobów na rynek macierzysty lub na inne rynki zagraniczne

• zaspokojenie ekspansji ze strony kierownictwa organizacji

• powody defensywne

• ochrona rynków krajowych

• ochrona rynków zagranicznych

• zapewnienie dostawy surowców

• pozyskanie technologii

• doprowadzenie do dywersyfikacji geograficznej (regionalnej)

• poszukiwanie politycznie stabilnych baz dla nowych operacji

Aspekty globalizacji

• bliskość — styczność menedżerów z dużą liczbą menedżerów, klientów, konkurentów, dostawców, prawodawców itd.

• lokalizacja — lokalizacja operacji danej organizacji w różnych krajach

• przy jednoczesnej ich integracji

• postawa - nowa, otwarta postawa dotycząca zarządzania w skali międzynarodowej - zarządzanie ponadnarodowe, międzynarodowe, globalne

• troska o konkurencyjność

• współzawodnictwo między krajami

• względna pozycja danego konkurenta wobec pozostałych w ujęciu ponadnarodowym, międzynarodowym, globalnym

• zacieranie się granic między prywatnymi i publicznymi sferami wpływów

Organizacje

• ponadnarodowe

• międzynarodowe

• wielonarodowe

• globalne

Globalizacja działalności gospodarczej

• Globalizacja działalności gospodarczej — dostępność w każdym większym

• skupisku ludzkim na kuli ziemskiej określonych produktów

• Postępujący proces globalizacji - lista produktów, dla których niszą rynkową są wielkie obszary globu systematycznie się wydłuża, a ich produkty i sprzedawcy muszą uciekać się do coraz bardziej wyrafinowanych (oryginalnych) działań marketingowych, aby sprostać światowej konkurencji

• Globalizacja działalności gospodarczej — wymaga poszukiwania nowych metod zarządzania i form organizacyjnych działalności gospodarczej

• Przechodzenie z działalności w skali lokalnej w system konkurencji światowej

• wymaga samodzielnego wyboru strategicznego

• jest skutkiem oddziaływania obiektywnych czynników związanych z procesami politycznymi i postępem technologicznym

• Formy globalizacji działalności gospodarczej

• kierunek rozwoju korporacji międzynarodowych

• rezultat fuzji i aliansów strategicznych organizacji

• forma kooperacji

• Znaczenie zdolności przystosowawczej organizacji

Stopnie (etapy) internacjonalizacji (globalizacji) organizacji

• Charakterystyka kontaktów z rynkami zagranicznymi

• pośrednie i bezpośrednie

• bierne i czynne

• Umiejscowienie operacji międzynarodowych

• w kraju

• w kraju i za granicą

• Orientacja firmy

• na kraj

• głównie na kraj

— międzynarodowa (operacje krajowe traktowane jako część całości)

• Rodzaj działalności międzynarodowej

— handel zagraniczny

— handel zagraniczny, kontrakty pomocy zagranicznej, bezpośrednie inwestycje za granicą

• Struktura organizacyjna

• tradycyjna

• wydział międzynarodowy

• filia międzynarodowe

• struktura globalna

• Internacjonalizacja I stopnia organizacji

• organizacja ma pasywne i pośrednie interesy międzynarodowe

• niski poziom zaangażowania realizowany za pośrednictwem innej (pośrednik w stosunkach z zagranicznymi odbiorcami i dostawcami)

• działalnością w skali międzynarodowej zajmuje się istniejący już inny dział

• (nie potrzeba wyspecjalizowanego działu)

• Internacjonalizacja II stopnia

• organizacja bezpośrednio zajmuje się swoimi zagranicznymi sprawami

• utrzymuje niektórych agentów handlu zagranicznego

• czynnie poszukuje zagranicznych odbiorców i dostawców

• tworzy dział importu lub eksportu

• brak stałych pracowników ulokowanych za granicą - podróże zagraniczne kierowników (poprawastosunków z zagranicznymi partnerami, odbiorcami i dostawcami; poznanie zagranicznych rynków)

• Internacjonalizacja III stopnia

• organizacja nadal jest zorientowana na kraj macierzysty, jednak interesy międzynarodowe nabierają coraz większego znaczenia w jej działalności

• organizacja bezpośrednio zajmuje się importem, eksportem lub produkcją

• wyrobów i usług w innych krajach

• część kierownictwa na stałe lokuje się za granicą

• zamiast jedynie wydziału organizacja ma filię międzynarodową

• Internacjonalizacja IV stopnia

• organizacja i jej kierownictwo jest zorientowane głównie na działano; międzynarodową w skali wielu krajów a nie na w skali kraju macierzystego

• w porównaniu z działalnością międzynarodową działalność krajowa organizacji nie jest uważana za najważniejszą

Organizacja wielonarodowa

• organizacja umiędzynarodawiająca się

• organizacja wielonarodowa

• wzrost liczby

• wielkość

• rozmieszczenie geograficzne

• rodzaj prowadzonej działalności

• wpływ organizacji wielonarodowych na kraje-gospodarze - korzyści

• transfer kapitału, technologii i przedsiębiorczości do kraju-gospodarza

• poprawa bilansu płatniczego kraju-gospodarza

• stwarzanie lokalnych możliwości pracy i kariery zawodowej

• lepsza konkurencja w miejscowej gospodarce

• większa dostępność towarów da miejscowych konsumentów

• niepodejmowanie ryzyka nawet pozornie nieetycznego działania

• utrzymywanie etyki organizacji wielonarodowej na poziomie równym lub wyższym od etyki organizacji lokalnych

• wpływ organizacji wielonarodowych na kraje-gospodarze - konsekwencje negatywne

• ingerencja w politykę ze strony organizacji wielonarodową

• społeczno-kutturalne zakłócenia i zmiany (przeciwnicy i zwolennicy)

• uzależnienie gospodarki miejscowej kraju-gospodarza od decyzji podejmowanych

• poza jego granicami

• korzystanie z miejscowego finansowania

• (absorpcja kapitału, który mógł zasilać rodzime organizacje)

• kilka mocno reklamowanych wyrobów może zepchnąć z rynku wiele miejscowych towarów (ograniczenie konsumentom możliwości wyboru)

• podejrzliwe i ostrożne traktowanie organizacji wielonarodowych przez urzędników państwowych krajów-gospodarzy

• stała kontrola z politycznego punktu widzenia

• pomimo wielkości i potęgi są wrażliwe na karne posunięcia lokalnych rządów

• wpływ organizacji wielonarodowych na kraje macierzyste - korzyści

• pozyskiwanie surowców z zagranicy (często o pewniejszej podarzy i niższych cenach)

• zdobywanie specjalizacji technologiczną i menedżerskiej (kierowniczej) w wyniku konkurowania na rynkach zagranicznych

• eksport komponentów i gotowych wyrobów do montażu lub sprzedaży na rynkach

• zagranicznych

• napływ dochodów z zagranicy z zysków (dywident). opłat licencyjnych i kontraktów menedżerskich (kierowniczych)

• stanowiska i możliwości kariery w kraju i za granicą w związku z operacjami zagranicznymi

• wpływ organizacji wielonarodowych na kraje macierzyste - konsekwencje negatywne

• osłabienie bilansu płatniczego spowodowane odpływem kapitału uzyskanego

• z inwestycji zagranicznej oraz spadkiem eksportu w miarę wytwarzania wyrobów

• za granicą

• (w dłuższej perspektywie straty te mogą być pokryte z nawiązką przez dochody wpływające z dywident, opłat licencyjnych, honorariów i sprzedaży komponentów do montażu za granicą)

• ryzyko, że kraj macierzysty może osłabić lub utracić swoją przewagę techniczną

• możliwość zmniejszenia miejsc pracy w kraju macierzystym na skutek inwestycji, realizowanej produkcji lub świadczenia usług przez organizację wielonarodową za granicą (przesunięcie miejsc pracy do kraju-gospodarza)

• świadome pomijanie korzyści płynących z przeniesienia inwestycji, produkcji lub usług za granicę może postawić organizację wielonarodową w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej w kraju macierzystym, ale także w kraju-gospodarza, co może doprowadzić do zmniejszenia sprzedaży i ograniczenia siły roboczej (spadek liczby miejsc pracy)

• wiele zasad i programów ustalanych przez państwo w sprawach polityki gospodarcz podatków i ubezpieczeń bardziej zachęca organizacje do inwestycji, produkcji oraz sprzedaży wyrobów i usług za granicą niż w kraju macierzystym

• działalność organizacji wielonarodowej może wywierać wpływ polityczny na kraj macierzysty

• Praktyka globalnego (ponadnarodowego, międzynarodowego) zarządzania (zarządzanie na skalę ponadnarodową, międzynarodową, globalną)

• ^ przekształcenie organizacji w organizację międzynarodową (globalną) i wyrobienie sobie pozycji międzynarodowej (globalnej) wymaga czasu

• 'S nawiązywanie wzajemnych stosunków przez menedżerów o odmiennych tradycjach kulturowych (przerzucanie mostów ponad różnicami kulturowymi związanymi z gospodarką światowa}

• formy umiędzynarodowienia organizacji (międzynarodowe działania organizacji)

• eksport lub import - towarów i usług

• licencjonowanie - udzielanie praw do wprowadzania na rynek wyrobów oznaczonych zastrzeżoną marką albo do korzystania z opatentowanych technologii lub materiałów

• chronionych prawami autorskimi

• koncesjonowanie - franchising - szczególny rodzaj umowy licencyjnej, zgodnie z którą firm a sprzedaje pakiet obejmujący prawo do korzystania ze znaku firmowego, sprzętu, materiałów i wytycznych dotyczących zarządzania

• kontrakty menedżerskie

• wspólne przedsięwzięcia - joint venture - przedsięwzięcia, w których zagraniczne i krajowe firmy wspólnie ponoszą koszty inwestycji lub prac badawczych na zagranicznym rynku

• filie i zakłady zagraniczne

• globalne partnerstwo strategiczne — porozumienie zawarte przez organizację z jednym lub wieloma krajami, na ogól mające na celu wykorzystanie okazji istniejących w tych krajach i uzyskanie przodującej pozycji jako dostawca bądź producent

Wyzwania dla menedżerów (kierowników)

w skali międzynarodowej

• Aspekty środowiska międzynarodowego

• polityczno-prawne - stabilność systemu politycznego i gospodarczego: polityczna filozofia ekipy rządzącej: rządowa polityka nakierowana na zachęcanie

• lub zniechęcanie przedsiębiorczości z zagranicy lub wewnątrz kraju; polityka zagraniczna danego kraju; konflikty wewnętrzne; postawy silnych grup opozycji, sprawność administracji/biurokracji: mnogość praw i regulacji (podatki, taryfy i kontyngenty, prawa autorskie, wymiana walutowa, prawodawstwo kraju macierzystego)

• ekonomiczne - główne zagadnienia ekonomiczne - wzrost gospodarczy; inwestycje i inflacja w skali krajowej; aspekty handlu zagranicznego; ograniczenia eksportu i importu; inwestycje zagraniczne; transfer zysku; wartość waluty kraju-gospodarza: kurs wymiany; ogólny bilans płatniczy

• socjokulturowe - zdobywanie wiedzy o cechach kulturowych i strukturze społecznej danego kraju (podział ludzi pod względem wieku, pici. wyznania, grup etnicznych, języka, klas itp,); poznawanie i dostosowywanie do zróżnicowanego społeczeństwa;

• różnice kultury (odmienność poglądów na etykietę i uprzejmość, pomyłki i gafy, nieskuteczność i obraźliwość marketingu, alienacja pracowników, dostawców i odbiorców); etyka pracy; poziom niepokojów społecznych, aktywność polityczna

• —>_ techniczne - różny poziom rozwoju technicznego krajów; trudności związane z wprowadzeniem nowej technologii w kraju o mniejszym stopniu zaawansowania technicznego: wymuszanie zmian technicznych i technologicznych przy sprzeciwie kraju-gospodarza, a nawet przy jego poparciu

• Wpływ uwarunkowań lokalnych związanych z funkcjonowaniem organizacji wielonarodowej w zróżnicowanym otoczeniu na pełnienie funkcji menedżerskich

(kierowniczych)

T - 8 Etyczny kontekst zarządzania (etyka biznesu)

• Rola etyki w działalności biznesowej (gospodarczej)

• Poziomy zagadnień etycznych w zarządzaniu organizacją Odpowiedzialność społeczna organizacji

• Podejście organizacji do kwestii odpowiedzialności społecznej

Problemy do rozważenia na ćwiczenia

• Indywidualny i organizacyjny kontekst etyki w działalności biznesowej (gospodarczej)

• Kodeks etyczny organizacji

• Kodeks etyki menedżera^

• Koncepcje i obszary odpowiedzialności społecznej organizacji

• Formy społecznej reakcji i aktywności organizacji

Etyka

• dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne

• nauka o prawach oraz o tym, kto odniesie lub kto powinien odnieść korzyści

• albo poniesie szkody w wyniku określonego działania

• osobiste przekonanie jednostki dotyczące zachowania słusznego i niesłusznego nauka, której celem jest

• dochodzić źródeł powstawania moralności

• (zbiór dyrektyw w formie zdań rozkazujących dotyczących postępowania)

• badać efekty jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi

• szukać podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych

• Kształtowanie się etyki indywidualnej - kontekście organizacyjnym - wpływ rodziny, czynników sytuacyjnych, wartości i norm moralnych, doświadczenia życiowego, środowiska zawodowego (miejsca pracy)

• Zachowanie etyczne — zachowanie, które mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych

• Zachowanie nieetyczne - zachowanie, które nie mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych

• Powszechna moralność — zbiór norm moralnych rządzących powszechnymi problemami etycznymi

• dotrzymywanie obietnic

• unikanie stosowania siły fizycznej

• wzajemna pomoc

• szacunek dla człowieka

• szacunek dla własności

Etyka w kontekście organizacyjnym

• Etyka zarządzania

• normy zachowania, którymi kierują się menedżerowie w swojej pracy

• zajmuje się

• problemami decyzji w wymiarze indywidualnym

• stosunkiem organizacji do pracownika

• stosunkiem pracownika do organizacji

• stosunkiem organizacji do innych podmiotów gospodarczych

Etyka w kontekście organizacyjnym

• składają się na nią działania menedżerów i pracowników oraz kultura

• organizacyjna, która może promować lub zachęcać do zachowań etycznych

• w oficjalnych dokumentach organizacji (np. w statucie) znajdują się informacje dotyczące promowanych przez nie wartości

• tworzone są w organizacjach specjalne dokumenty

• zbiory norm, którymi członkowie organizacji posługują się we współpracy między sobą i z partnerami zewnętrznymi, tzw.

• „kodeksy etyczne"

• „kodeksy zachowań etycznych"

• „kodeksy menedżera"

• „dekalogi menedżera"

• w pracy menedżerów - szczególnie ważne jest uświadomienie sobie moralnego wymiaru postępowania i podejmowania decyzji w organizacji

• koncepcja etycznego przywództwa - menedżerowie poprzez swoją pozycję przywódcy (lidera) mogą twórczo wpływać na kształtowanie wysokich standardów moralnych w organizacji

Etyczne przywództwo

• poszanowanie zasad moralności i bycie uczciwym w każdym czasie i w każdych warunkach

• mówienie prawdy, nieukrywanie informacji oraz niemanipulowanie informacją

• racjonalny stosunek do popełniania błędów w organizacji - błędów nie należy

• przemilczać, ale też trzeba pamiętać, że każdy je popełnia

• promowanie wartości etycznych w organizacji (np. poprzez otwartą komunikację, współtworzenie kultury organizacji opartej na normach moralnych)

• sprawiedliwe stosowanie nagród i kar

• zapewnienie bezpieczeństwa (ochrony) pracowników, którzy zdecydowali się ujawnić zachowania nieetyczne w organizacji

Poziomy zagadnień etycznych w organizacji

• indywidualna osoba — wzajemne traktowanie się pracowników organizacji

• polityka wewnętrzna organizacji - w odniesieniu do pracowników, posobu i stylu ich zatrudnienia, obowiązków i praw pracowników,

• systemy wynagradzania i motywowania

• interesariusze

• otoczenie organizacji (np. właściciele/inwestorzy, dostawcy, klienci, akcjonariusze, grupy interesu, stowarzyszenia, wierzyciele, społeczność lokalna, władze lokalne itp.)

• wzajemne oddziaływanie organizacji i grup zewnętrznych na siebie

• społeczeństwo — podstawowe instytucje społeczeństwa

Odpowiedzialność społeczna

• Instytucjonalizacja etyki - analiza zagadnień społecznych w organizacji

• sprawozdanie opisujące działalność organizacji w określone) dziedzinie będącej przedmiotem zainteresowania społecznego, jak

• ochrona środowiska

• bezpieczeństwo pracy

• zaangażowanie w sprawy miejscowej społeczności

• Odpowiedzialność społeczna

• sposób, w jaki organizacja oddziaływuje na społeczeństwo, w którym funkcjonuje

• działania podejmowane przez organizację w celu wywarcia wpływu na społeczeństwo, w którym ta organizacja funkcjonuje (np. udział w akcjach charytatywnych)

• skupia uwagę na tym, w jaki sposób organizacje reagują na zagadnienia społeczne oraz na określeniu ich ostatecznej odpowiedzialności wobec społeczeństwa

---