mgr Jolanta Sadek
BADANIE WEWN
TRZNE PRZEZ POCHW
EXAMINATIO PER VAGINAM
Wskazania: na badaniu wewnętrznym opiera się diagnostyka położnicza,
- ocena sytuacji położniczej,
- zawsze przy zaburzeniach ASP (FHR),
- przed każdym zabiegiem położniczym i operacyjnym.
Przeciwwskazania: krwawienie z dróg rodnych, (położenie poprzeczne - względne).
Niebezpieczeństwo: wprowadzenie zakażenia.
A. Badanie musi odbywać się w warunkach aseptycznych
Pierwsze badanie na sali zabiegowej, na fotelu ginekologicznym, następne w trakcie porodu na
łóżku porodowym.
Przygotowanie:
a). przygotowanie zestawu, sali:
- zestaw (sterylny): wzierniki dwułyżkowe, amnioskop, pęsety, gaziki, rękawiczki;
- lampa bezcieniowa, z
ródło zimnego światła
- dzbanek z ciepłą wodą + KMnO lub mydło antyseptyczne
4
- basen
- KTG / słuchawka położnicza.
b). przygotowanie rodzącej:
- przygotowanie psychiczne, (wyjaśnić cel i przebieg badania, ułożenie)
- opróżnienie pęcherza moczowego,
- dokładne umycie sromu i krocza,
c) przygotowanie badającego: higieniczne mycie rąk, sterylne rękawiczki,
Badanie rozpoczyna się zawsze w przerwie międzyskurczowej i kontynuuje aż do wystąpienia
skurczu.
Po badaniu wysłuchać ASP.
B. Plan badania.
I. * Oglądanie sromu, krocza, przedsionka pochwy: żylaki, blizny np. po nacięciu krocza.
* Założenie wzierników:
- długość i szerokość pochwy
- część pochwowa szyjki - ocena wzrokowa
- błony płodowe,
- sączenie płynu,
- ew. krwawienie
II. Wprowadzenie dwóch palców (wskazujący i środkowy) do pochwy:
1. Ocena szerokości i długości pochwy.
2. Ocena części pochwowej szyjki macicy:
a). ocena położenia szyjki w stosunku do osi miednicy:
- skierowana do kości krzyżowej,
- w pozycji pośrodkowej,
- w pozycji środkowej (w osi kanału rodnego)
b). ocena spoistości szyjki:
- zbita (twarda),
- średnio rozpulchniona (średnia),
- rozpulchniona (miękka),
1
c). ocena długości szyjki:
- utrzymana (zachowana) 2,5-3 cm,
- skrócona l cm,
- zanikła (całkowicie zgładzona ),
d). rozwarcie wyjścia zewnętrznego i jakość brzegów
- grubość (cienkie - grube),
- podatność (podatne - niepodatne),
- rozwarcie:
o ujście zamknięte,
o drożne dla opuszki,
o l palec - 2cm, 2 palce - 4cm, 5 palców  l0 cm (nie wyczuwa się brzegów)
3. Ocena błon płodowych (łatwiej badać w skurczu):
- zachowane, napięte na główce,
- pęknięte, sączy się płyn owodniowy - kolor
4. Ocena części przodującej:
a). co jest częścią przodującą:
- główka,
- pośladki,
- rączka,
- bark,
- stópki,
jeśli wraz z główka przoduje rączka lub pępowina �� część poprzedzająca,
b). gdzie znajduje się część przodująca, (w stosunku do płaszczyzn miednicy) i stosunek
punktu prowadzącego do linii międzykolcowej
c). jakie jest ustawienie i ułożenie części przodującej:
q� główka:
�� szwy: który szew badamy; w jakim wymiarze; synklitycznie, asynklitycznie
�� ciemiączka: które ciemiączko, stosunek do spojenia łonowego, kości krzyżowej,
ścian bocznych miednicy,
�� punkt prowadzący: co jest punktem prowadzącym, stosunek do linii
międzykolcowej,
�� ustalenie się główki w przestrzeniach kanału rodnego
Główka nieustalona - płaszczyzna miarodajna nie przeszła wchodu miednicy (kresy
granicznej). Trudno dojść do główki - balotuje lub jest przyparta na wysokości -3/-2/-1
w stosunku do linii międzykolcowej. Szew strzałkowy przebiega w wymiarze
poprzecznym lub nieco skośnie. Można swobodnie dojść do promontorium i górnego
brzegu spojenia łonowego.
Główka ustalona w płaszczyz
nie wchodu - płaszczyzna miarodajna znajduje się na
wysokości linii granicznej lub ją przekroczyła. Punkt prowadzący osiąga linię
międzykolcową = O. Szew strzałkowy przebiega w wymiarze poprzecznym,
ciemiączko tylne w zależności od ustawienia po stronie P lub L, obniżone w stosunku
do ciemiączka przedniego. Do promontorium się nie dochodzi.
Główka ustalona w próżni - punkt prowadzący +2, szew strzałkowy przebiega
skośnie: w wymiarze skośnym I lub II; ciemiączko tylne bliżej spojenia łonowego,
kolce kulszowe prawie niedostępne.
Główka ustalona w cieśni (na dnie miednicy) - całe zagłębienie krzyżowo-biodrowe
zajęte jest przez główkę, szew strzałkowy w wymiarze prostym, ciemiączko tylne pod
spojeniem łonowym. Wybadanie kolców kulszowych jest niemożliwe.
2
Główka ustalona w płaszczyz
nie wychodu - w czasie skurczu widoczny jest odcinek
potylicy, szew strzałkowy w wymiarze prostym, ciemiączko tylne pod spojeniem
łonowym.
�� adaptacja kości czaszki,
�� różnicowanie ułożenia twarzyczkowego z pośladkowym,
�� przedgłowie
PRZEDGA
OWIE CAPUT SUCCEDANEUM obrzęk punktu prowadzącego
wskutek nagromadzenia przesięku w obrębie tkanek miękkich, między czepcem
ścięgnistym a okostną = obrzęk nadokostnowy.
Tworzy się zawsze w tym miejscu części przodującej, która znajduje się bardziej
ku przodowi i nieco głębiej w kanale rodnym. W ułożeniu potylicowym przednim:
Ustawienie I - okolica ciemiączka tylnego i prawej kości ciemieniowej (lewa kość
ciemieniowa wchodzi pod prawą). Ustawienie II - okolica ciemiączka tylnego
i lewej kości ciemieniowej.
Wielkość przedgłowia zależy od czasu trwania porodu oraz siły i czasu trwania
skurczów (długi poród i słabe skurcze = krótki i silne skurcze).
Duże przedgłowie - zagrożenie życia płodu (długi poród, silne skurcze).
q� miednica:
�� ułożenie,
�� grzebień krzyżowy pośrodkowy,
�� kość guziczna,
�� guzy kulszowe,
�� krętarze,
�� odbyt,
�� różnicowanie stopki z rączką,
q� położenie poprzeczne:
�� odmiana ustawienia: nóżki, rączki, grzbiet, brzuszek.
d). tendencja do zwrotu, tzn. w który wymiar skośny miednicy zwraca się szew
strzałkowy (najlepiej badać w czasie skurczu),
5. Ocena podatności mięśni dna miednicy.
6. Ocena kanału rodnego: kształt, wymiary:
a). promontorium - czy dochodzi się do promontorium, wystawanie wzgórka
b). pomiar sprzężnej przekątnej...
c). kość krzyżowa: kształt (krzywizna), długość, szerokość
d). kość guziczna - wystawanie, ruchomość
e). kolce kulszowe - łatwo czy trudno dostępne, wystające, ostre, słabo zaznaczone,
f). wymiar skośny tylny cieśni,
g). łuk łonowy i kąt podłonowy: łagodny, ostry, zaokrąglony,
7. Ocena treści na placach (śluz, krew, smółka)
8. ASP.
9. Udokumentowanie i analiza badania:
a). postęp porodu,
b). czy poród jest możliwy drogami i siłami natury,
c). kiedy należy spodziewać się zakończenia porodu
d). czy matce i dziecku nie zagraża niebezpieczeństwo.
3