Rozdział 5
Wstęp do nowego Eksploratora
Nowy Pasek zadań: łatwiejszy dostęp do aplikacji
Jedną z pierwszych rzeczy, jaką zauważymy rozpoczynając pracę
z serwerem Windows NT 4, jest nowy Pasek zadań (Taskbar).
Standardowo jest on umieszczony u samego dołu ekranu (rysunek
5.1). Położenie to możemy jednak zmienić (rysunek 5.2).
Szczególnie rzuca się w oczy nowy przycisk - Start, wyświetlany na
jednym końcu paska; aktualny czas systemowy widoczny jest po
drugiej stronie. Podstawową funkcją paska zadań jest wyświetlanie
(w postaci przycisków) aktualnie realizowanych aplikacji.
Rys. 5.1. Pulpit
i Pasek zadań
w serwerze
W indows NT.
176 Rozdział 5
Rys. 5.2. Pasek
zadań z prawej
strony pulpitu.
Dzięki nowemu Paskowi zadań, przełączanie pomiędzy pracującymi
programami odbywa się niezwykle prosto: wśród widocznych na
nim przycisków klikamy ten - reprezentujący aplikację, do której
chcemy się przełączyć (rysunek 5.3).
Rys. 5.3. Pasek
zadań W indows
NT, ilustrujący
aktualnie
realizowane
aplikacje.
Wstęp do nowego Eksploratora 177
Uwaga: Przełączanie zadań z pomocą ALT+TAB także wygląda
nieco inaczej, niż w poprzednich wersjach serwera NT. Zamiast
jednej tylko zmieniającej się kolejno, ikony działającej aplikacji,
naciśnięcie klawisza TAB przy wciśniętym ALT wyświetla poziomy
pasek z ikonami i nazwami wszystkich programów, które w danym
momencie pracują. Selektor w kształcie kwadratu przesuwa się
z ikony na ikonę za każdym naciśnięciem klawisza TAB. Klawisz
ALT należy zwolnić wtedy, gdy selektor znajdzie się ponad ikoną
programu, do którego chcemy przejść. Kombinacja
SHIFT+ALT+TAB przemieszcza selektor w przeciwną stronę
poziomej listy programów.
Wzbogacony Menedżer zadań (Task Manager)
Menedżer zadań w Windows NT Server jest wiele oferującym
i przez to - bardzo cennym narzędziem. By uzyskać do niego
dostęp, należy prawym klawiszem myszy kliknąć puste miejsce na
Pasku zadań lub uruchomić kombinację klawiszy
CTRL+ALT +DEL. Wywołane zostanie wówczas okno dialogowe
Window s NT Security (zabezpieczeń systemu Windows NT ),
z którego wybieramy Task Manager. Po jego pierwszym
uruchomieniu zobaczymy kartę Applications (rysunek 5.4). Widać
w niej wszystkie zadania, które nasz komputer-serwer NT w danej
chwili wykonuje. Jeśli wybierzemy jedno z zadań, będziemy je mogli
zakończyć opcją End Task u dołu okna. Można również przełączyć
się do jednego z działających programów, klikając jego nazwę na
liście Menedżera i wybierając przycisk Switch To. Zaś po wybraniu
nowego zadania New Task, możemy, z wyświetlonego okna
dialogowego Create New Task (Utwórz nowe zadanie), uruchomić
zupełnie nową aplikację.
178 Rozdział 5
Rys. 5.4. Nowy
Menedżer zadań
w W indows NT.
Gdy klikniemy zakładkę karty Processes (Procesy), ujrzymy listę
wszystkich procesów, realizowanych obecnie w systemie
operacyjnym (rysunek 5.5). Można zaznaczyć jeden z tych
procesów, klikając jego nazwę. Jeśli teraz wybierzemy opcję End
Process (Zakończ proces), wtedy zostanie on zlikwidowany.
Trzecia karta Task Manager-a wyświetla wykresy graficzne: CPU
Usage (Użycie procesora), CPU Usage History, MEM Usage
(Użycie pamięci) oraz Memory Usage History (rysunek 5.6). Okno
to pozwala pobieżnie oszacować obciążenie serwera bez
wywoływania Monitora wydajności (Performance Monitor).
W menu Options widzimy pozycję Hide When Minimized (Ukryj
kiedy zminimalizowane). Jeśli ją wybierzemy, zminimalizowany
Menedżer zadań pojawi się na Pasku zadań. Jedyną oznaką jego
aktywności będzie zielony kwadracik po lewej stronie wskaz
nika
czasu systemowego (rysunek 5.6 i 5.7). Jeśli przez chwilę
przytrzymamy kursor myszy ponad tym wskaz
nikiem, zobaczymy
pole podpowiedzi Tooltip (inaczej  tips ), ilustrujące procentowe
obciążenie procesora. Możemy przywrócić Task Manager-a do
poprzedniej postaci - klikając dwukrotnie jego kwadratowy
wskaz
nik (lub klikając go prawym klawiszem myszy i - z menu
kontekstowego - wybierając opcję Restore Task Manager.
Wstęp do nowego Eksploratora 179
Rys. 5.5. Karta
Process
Menedżera zadań
w NT.
Przycisk i menu Start
W zakresie obsługi Windows NT przycisk Start ma znaczenie
strategiczne. Po jego kliknięciu wyświetlane jest menu startowe - tj.
wielopoziomowa lista dostępnych w systemie możliwości. Jak widać
na rysunku 5.8, w menu Start wykonać można praktycznie każdą
operację (np. uruchomić aplikację, znalez
ć plik, wyświetlić pomoc,
zmienić ustawienia systemowe, przywołać ostatnio używane
dokumenty, czy też wylogować się lub zamknąć system). Gdy
wskaz
nik myszy porusza się w górę lub dół listy opcji menu
startowego, jego ruchom towarzyszy wiernie pasek podświetlenia,
pojawiający się z chwilą wejścia w obszar menu Start (i znikający
z chwilą wyjścia).
180 Rozdział 5
Rys. 5.6. Karta
Performance
Monitor
(W ydajność) Task
Manager-a NT.
Rys. 5.7. Ikona
Task Manager-a
z wybraną opcją
Hide W hen
Minimized
Uwaga: Ponieważ Menedżer programów należy już bezpowrotnie
do przeszłości, stąd naciśnięcie CTRL+ESC nie wyświetli listy
aktywnych aplikacji (Task List). Choć okno dialogowe Windows NT
Security (Zabezpieczeń systemu Windows NT) nadal pozwala
zobaczyć listę wykonywanych w danej chwili zadań, to kombinacja
CTRL+ESC
Wstęp do nowego Eksploratora 181
wywołuje teraz menu Start. Jeśli pracujemy w pełnoekranowym
oknie wiersza poleceń i chcielibyśmy powrócić do pulpitu NT,
najprostszym sposobem będzie naciśnięcie ALT+ESC - jeśli prócz
tego działają inne programy. Jeśli inne programy nie działają,
wystarczy - by powrócić do Pulpitu - nacisnąć ALT+TAB.
Rys. 5.8. Przycisk
Start i menu Start
w W indows NT.
Cztery górne pozycje menu startowego zawierają różne podmenu,
które rozwijają się, gdy tylko wskaz
nik myszy pojawi się nad
którymś z nich. Pozycja Programs mieści na ogół wiele poziomów
podmenu, które zastąpiły grupy programów i ikony Menedżera
programów. W dalszym ciągu rozdziału dowiemy się, jak można
dodawać, usuwać i modyfikować opcje programowe, umieszczone
w menu Start. Listy opcji każdego z kolejnych poziomów podmenu
rozmieszczają się kaskadowo na przyległych obszarach pulpitu,
zapewniając łatwy dostęp i dobrą widoczność (patrz rysunek 5.9).
Przesuwaniu wskaz
nika myszy z jednej pozycji menu kaskadowego
na drugą towarzyszy rozwijanie się tych, które są uaktywniane.
182 Rozdział 5
Uwaga: Nowy interfejs Windows NT prezentuje kilka innych, nowych
pomysłów. Np. gdy przesuwamy kursor myszy ponad opcjami,
pasek wyróżnienia przemieszcza się wraz z nim - z jednej pozycji
menu do drugiej (bez wciskania któregokolwiek z klawiszy myszy).
Właściwość ta stanowi definitywne zerwanie z tradycją Windowsa
3.x i Windowsa NT 3.x. Dotyczy ona zarówno nowego menu Start,
jak i menu rozwijanych w programach aplikacji.
Rys. 5.9. Przycisk
Start w W indows
NT z kaskadą
rozwiniętych
podmenu.
Uruchamianie aplikacji
Aby uruchomić aplikację z menu Start, klikamy przycisk Start,
ustawiamy wskaz
nik myszy na pozycji Programs i klikamy jeden
z programów z rozwiniętego podmenu.
Wstęp do nowego Eksploratora 183
Wskazówka: Serwer Windows NT 4 dysponuje narzędziem o nazwie
Administrative Wizards (Kreatory administracyjne),
wspomagającymi wykonywanie rozlicznych zadań związanych
z zarządzaniem siecią. Aby dotrzeć do nowych Kreatorów, należy
kliknąć przycisk Start, wskazać myszą Programs, Administrative
Tools (Narzędzia administracyjne) i kliknąć Administrative
Wizards. Nowe narzędzia usprawniają wiele wykonywanych na co
dzień prac administracyjnych - takich, jak dodawanie nowych
użytkowników, dodawanie i modyfikowanie kont grupowych,
nadawanie uprawnień do folderów i plików, dodawanie drukarek
sieciowych i wiele, wiele innych (rysunek 5.10).
Rys. 5.10. Nowe
Administrative
W izards
(Kreatory
administracyjne)
w W indows NT.
Przywoływanie ostatnio używanych dokumentów
Windows NT Server 4 oferuje możliwość szybkiego powrotu do
ostatnio otwieranych dokumentów (takich jak pliki edytorów
tekstów, arkuszy kalkulacyjnych, a nawet baz danych), jeśli zostały
one utworzone przez zarejestrowane aplikacje 32-bitowe.
Wystarczy w tym celu kliknąć przycisk Start, wybrać Documents
i kliknąć nazwę dokumentu, z którym chcemy pracować (rysunek
5.11). Spowoduje to uruchomienie skojarzonej z dokumentem
aplikacji i samoczynne załadowanie do niej wybranego dokumentu.
184 Rozdział 5
Rys. 5.11. Opcja
Documents
w menu
startowym
W indows NT.
Modyfikowanie ustawień systemowych i monitorowanie
drukarek
Control Panel (Panel sterowania) Windows NT jest nadal centralną
 dyspozytornią , w której dokonuje się zmian większości ustawień
konfiguracyjnych systemu. By z menu Start dojść do Panelu
sterowania należy wybrać opcję Settings (Ustawienia) i kliknąć
następnie Control Panel (patrz rysunek 5.2). Z opcji Settings
menu startowego można również uzyskać dostęp do innych
składników systemu. Można przeglądnąć folder drukarek (Printers),
klikając pozycję Printers (Drukarki) w jego podmenu. Wybierając
zaś sąsiedni Pasek zadań dostosujemy do własnych potrzeb zarówno
pasek zadań, jak i programy menu Start (temat ten omówiony
został w dalszej części rozdziału).
Uwaga: Programy narzędziowe Panelu sterowania oraz drukarki,
będące częścią systemu, mieszczą się teraz w specjalnych folderach
systemowych Windows NT. Do folderów tych można się też dostać
z umieszczonej na Pulpicie ikony/okna My Computer. Szczególnym
rodzajem folderów są foldery systemowe, które stanowią część
systemu operacyjnego i nie mogą być kasowane.
Wstęp do nowego Eksploratora 185
Rys. 5.12. Opcja
Settings
(Ustawienia)
w menu Start.
Odszukiwanie plików, folderów i innych komputerów
Do odnajdywania poszczególnych folderów, plików lub innych
komputerów, będących częścią sieci użytkownika, służy opcja Find
(Znajdz
) z menu Start (rysunek 5.13). Naciskamy przycisk Start,
wybieramy Find, po czym klikamy pozycję Files or Folders (Pliki
lub foldery). W wyświetlonym polu tekstowym Named wpisać
trzeba nazwę szukanego, konkretnego pliku; można też poszukiwać
wszystkich plików lub folderów, które spełniają pewne kryteria
globalne (rysunek 5.14). Za pomocą listy rozwijanej Look in
(Szukaj w) określamy  przeszukiwany napęd lokalny lub sieciowy.
Nie należy zapomnieć o zaznaczeniu pola opcji Include subfolders
(Uwzględniaj podfoldery), jeśli wyszukiwanie powinno objąć
wszystkie podfoldery w obrębie określonego napędu. Kliknięcie
pola Find rozpoczyna wyszukiwanie; wyniki wyświetlane są
progresywnie w dolnym oknie.
Rys. 5.13. Opcja
Find w menu
startowym
W indows NT.
186 Rozdział 5
Rys. 5.14. Okno
dialogowe Find.
Plików i folderów można również poszukiwać w oparciu o ich
 datownik , kliknąwszy kartę Date Modified (Data modyfikacji).
Natomiast karta Adv anced (Zaawansowane) w narzędziu Find
umożliwia wyszukiwanie plików, zawierających określone łańcuchy
tekstowe. Można nawet zapamiętywać kryteria wyszukiwania, by
użyć ich póz
niej ponownie - należy kliknąć menu File i wybrać
Sav e Search (Zapisz wyszukiwanie). Dla każdej zapamiętanej
operacji wyszukiwania, na pulpicie serwera NT umieszczony zostaje
plik .fnd. Aby wraz z kryteriami zapisać i wyniki wyszukiwania,
klikamy menu Options i zaznaczamy Sav e Results (Zapisz
wyniki).
Można także lokalizować w sieci inne komputery - służy do tego
narzędzie Find: Computers z menu startowego. W polu tekstowym
Named (Nazwa) wpisujemy nazwę konkretnego komputera lub
wzorzec ze znakami globalnymi (rysunek 5.15). Przeszukiwanie
rozpoczyna się po wybraniu Find now (Znajdx
teraz), a rezultaty
pojawiają się w dolnym oknie. Jeśli użytkownik ma odpowiednie
uprawnienia dostępu, może przejrzeć zawartość znalezionego
komputera (lub komputerów) - klikając dwukrotnie jego nazwę,
albo klikając ją prawym klawiszem myszy i wybierając Open
(Otwórz) lub Explore (Eksploruj).
Wstęp do nowego Eksploratora 187
Rys. 5.15. Okno
dialogowe Find:
Computer
w W indows NT.
System pomocy
Menu Start zapewnia także - dzięki opcji Help - szeroką pomoc na
temat obsługi NT. Możemy ją też wywołać w inny sposób -
klawiszem F1 z pulpitu. Opcja ta prezentuje użytkownikowi
zupełnie nowy interfejs graficzny, z oknem dialogowym złożonym
z kart z zakładkami (tag). Karta Contents (Spis treści) zawiera spis
dostępnych tematów Pomocy (rysunek 5.16). Każdy z tych
tematów można, klikając dwukrotnie, penetrować w głąb aż do
znalezienia żądanych informacji. Ikony w formie książek
przedstawiają ogólne zakresy tematyczne. Znaki zapytania
symbolizują konkretne pozycje, wyświetlane po ich zaznaczeniu
i kliknięciu przycisku Display lub drukowane - po wybraniu Print u
dołu okna dialogowego Help (rysunek 5.17).
Rys. 5.16. Okno
dialogowe Help.
188 Rozdział 5
Rys. 5.17. Okno
dialogowe Help
z wyświetlonymi
pozycjami
pomocy.
Karta Index pomaga szybko znalez
ć określoną kategorię pomocy -
tak, by można było zlokalizować i przejrzeć informacje
w związanych z nią pozycjach (rysunek 5.18). W miarę wpisywania
kolejnych liter kategorii, zawęża się listę dostępnych tematów - do
tych, które odpowiadają wprowadzanej frazie. Gdy znajdziemy już
poszukiwany temat, klikamy jego tytuł w dolnym polu okna, po
czym wybieramy Display.
Rys. 5.18. Karta
Index okna
dialogowego
Help.
Find - nowa karta w oknie dialogowym Pomocy, pozwala wyszuki-
wać te tematy, które w swym tekście zawierają konkretne słowa
kluczowe. Procedura ta jest znacznie skuteczniejsza, niż
Wstęp do nowego Eksploratora 189
znajdowanie odnośników do pomocy przez samo tylko wpisywanie
nazw kategorii (patrz rysunek 5.19).
Przycisk Options (Opcje) zapewnia swobodę zmieniania różnych
parametrów wyszukiwania, takich jak wymóg pełnej zgodności słów
z wpisywanymi znakami. Można zażądać uwzględniania wszystkich
słów, które zaczynają się, kończą, lub tylko zawierają te litery,
które zostały wpisane. Tak więc należy najpierw - w górnym polu
rozwijanym - wpisać słowo (słowa), które chcemy znalez
ć.
Następnie kliknąć jeden z wyświetlonych terminów w środkowym
polu listy. Wreszcie w dolnym polu wybrać żądany temat i kliknąć
przycisk Display.
Rys. 5.19. Karta
Find (Znajdz
)
okna
dialogowego
Help.
Uruchamianie programów nie umieszczonych w menu Start lub
na Pulpicie
Opcja Run (Uruchom) menu Start pozwala wykonywać aplikacje,
a także otwierać foldery i dokumenty, które nie zostały
umieszczone ani w menu Start, ani - jako ikony - na pulpicie.
Kliknięcie opcji Run w menu startowym wywołuje jej okno
dialogowe (rysunek 5.20). Teraz, w rozwijanym polu listy Open
(Otwórz), należy wpisać właściwą literę napędu, ścieżkę i nazwę
pliku wykonywalnego, folderu lub dokumentu. W polu tym
przechowywana jest także lista ostatnio otwieranych pozycji. Jeśli
nie znamy dokładnej ścieżki lub nazwy pliku, zlokalizujemy je łatwo
190 Rozdział 5
- wybierając Browse (Przeglądaj). Gdy w omawianym polu znajdzie
się już pełne polecenie otwarcia lub uruchomienia, klikamy OK.
Rys. 5.20. Okno
dialogowe Run
w menu Start.
Wylogowanie się lub zamknięcie systemu
Wylogowanie się lub zamknięcie serwera NT wykonywane jest
podobnie, jak poprzednio. Kombinacja klawiszy CTRL+ALT+DEL
nadal wyświetla okno dialogowe Window s NT Security
(Zabezpieczenia systemu Windows NT). Można z niego zablokować
stację roboczą, wylogować się, zamknąć system, zmienić swe hasło,
przeglądnąć listę zadań, lub też wszystko anulować i powrócić do
serwera NT. Po naciśnięciu ALT+F4 nadal pojawia się okno
dialogowe Shut Dow n Window s (rysunek 5.21). Nowym sposobem
zatrzymania serwera lub tylko wylogowania się jest kliknięcie Shut
Dow n (Zamknij system) z menu Start, na co pojawi się takie samo
(jak po naciśnięciu ALT+F4) okno dialogowe Shut Dow n
Window s. Windows NT prosi o określenie, którą z trzech
możliwych akcji powinien wykonać:
Shut down the computer? (Zakończyć pracę komputera?)
Restart the computer? (Uruchomić ponownie komputer?)
Close all programs and log on as a different user? (Zamknąć
wszystkie programy i zalogować się jako inny użytkownik?)
Należy zaznaczyć odpowiedni przycisk i kliknąć Yes (Tak). Jeśli
natomiast chcielibyśmy anulować operację, nie wylogowując się lub
nie zatrzymując serwera, klikamy No.
Wstęp do nowego Eksploratora 191
Rys. 5.21. Okno
dialogowe Shut
Down W indows
(Zamknij system
W indows).
Jak dostosować Pasek zadań i menu Start
W Windows NT, zarówno Pasek zadań (Taskbar), jak i menu Start
można dostosowywać do indywidualnych potrzeb, wybierając -
z menu startowego - Settings i klikając Pasek zadań. Pojawia się
wtedy okno dialogowe Taskbar Properties (Właściwości: pasek
zadań) (rysunek 5.22), które składa się z dwóch kart: Taskbar
Options (Opcje paska zadań) i Start Menu Programs (Programy
menu Start). Karta opcji paska zadań oferuje cztery opcje, każdą
zaopatrzoną w pole do zakreślania:
Alw ays on top (Zawsze na wierzchu)
Auto hide (Automatyczne ukrywanie)
Show small icons in Start menu (Pokaż małe ikony w menu
Start)
Show Clock (Pokaż zegar)
Pola opcji Alw ays on top oraz Show Clock są standardowo
zaznaczone (oczywiście, można wyczyścić jedno lub oba z tych pól,
jeśli nie chcemy mieć paska zadań zawsze na wierzchu i/lub
wyświetlanego zegara systemowego). Z kolei standardowym
ustawieniem opcji Auto hide i Show small icons in Start menu są
pola puste. Pole automatycznego ukrywania zaznaczamy wtedy,
gdy nie chcielibyśmy widzieć paska zadań dopóty, dopóki specjalnie
nie przesuniemy wskaz
nika myszy poza pulpit - w miejsce, gdzie
powinien on być. Dopiero wtedy pasek się uaktywni i będzie
widoczny.
Pole opcji Show small icons in Start menu zaznaczamy wtedy,
gdy menu startowe o mniejszych wymiarach nam odpowiada lub
jeśli jest ono bardzo rozbudowane, z wieloma dodatkowymi
192 Rozdział 5
pozycjami dołączonymi na wierzchu (rysunek 5.23). Po dokonaniu
potrzebnych zmian klikamy Apply (Zastosuj) - aby uaktywnić
zmiany bez zamykania okna dialogowego Taskbar: Properties
(Właściwości: Pasek zadań), lub OK - aby uaktywnić zmiany
i zamknąć okno. Kliknięcie Cancel unieważnia wszystkie dokonane
zmiany i zamyka okno dialogowe.
Rys. 5.22. Okno
dialogowe
Taskbar:
Properties
(Właściwości:
Pasek zadań).
Rys. 5.23. Menu
Start z małymi
ikonami.
Wstęp do nowego Eksploratora 193
Wskazówka: Można w uproszczony sposób dodawać do menu Start
nowe programy, przeciągając i upuszczając ikony lub skróty do
programów z pulpitu bezpośrednio na przycisk Start. Dodatkowe
programy układać się będą kolejno na wierzchu menu startowego,
tak jak to widać na rysunku 5.23.
Kartę Start Menu Programs (Programy menu Start) wybieramy
wtedy, gdy chcemy dodać, usunąć lub zmodyfikować umieszczone
tam aplikacje, lub gdy trzeba skasować zawartość opcji Documents
(Dokumenty) menu startowego (rysunek 5.24).
Rys. 5.24. Karta
Start Menu
Programs
(Programy menu
Start) okna
dialogowego
Taskbar:
Properties
(Właściwości:
Pasek zadań).
Aby dodać nowe programy do menu Start:
1. Klikamy przycisk Add (Dodaj). Pojawia się okno dialogowe
Create Shortcut (Utwórz skrót).
2. W polu tekstowym Command Line (Wiersz polecenia)
wpisujemy literę napędu, ścieżkę i nazwę pliku wykonywalnego -
odpowiednią dla aplikacji, którą należy dodać do menu
startowego.
3. Jeśli nie jesteśmy pewni, jaka powinna być dokładna postać
wiersza poleceń, klikamy przycisk Browse (Przeglądaj)
i znajdujemy nazwę wykonywalnego pliku. (Jeśli wiemy to na
pewno, przeskakujemy od razu do punktu 9). Pojawi się nowe
okno Browse (rysunek 5.25). Jest ono bardzo podobne do
nowego okna Open (Otwórz), używanego do lokalizowania
i otwierania plików.
194 Rozdział 5
4. Klikamy rozwijaną listę Look in (Szukaj w) - aby wybrać literę
napędu, odpowiednią dla szukanego programu.
5. Klikamy dwukrotnie właściwy folder w głównym polu okna
dialogowego Browse (Przeglądaj) - by go otworzyć i wyświetlić
jego zawartość. Kontynuujemy otwieranie folderów, dopóki nie
znajdziemy nazwy pliku wykonywalnego dla szukanego
programu.
6. Zaznaczamy kliknięciem znaleziony plik.
7. Klikamy przycisk Open (Otwórz). Windows NT samoczynnie
wpisze wiersz poleceń w oknie dialogowym Create Shortcut
(Utwórz skrót) (rysunek 5.26).
8. Klikamy Next.
9. Wybieramy folder z programami, w którym powinien znalez
ć
się program dodawany do menu Start. Klikamy wybrany folder
albo przycisk New Folder (Nowy folder), jeśli program ma być
umieszczony w nowym folderze, dodanym do menu Start.
10. Klikamy Next.
11. Wpisujemy nazwę programu (Windows NT nazywa to skrótem
shortcut do programu) i klikamy Finish (Zakończ). Tym
samym wprowadziliśmy program do menu startowego (rysunek
5.27).
Rys. 5.25. Okno
dialogowe
Browse.
Wstęp do nowego Eksploratora 195
Rys. 5.26. Okno
dialogowe Create
Shortcut (Utwórz
skrót).
Rys. 5.27. Menu
Start z dodanym
nowym folderem
i nowym
programem.
Aby usunąć programy z menu Start:
1. Klikamy przycisk Remov e (Usuń). Pojawi się okno dialogowe
Remov e Shortcuts/Folders (Usuń skróty/foldery).
2. Kliknięciem zaznaczamy folder lub program, który chcemy
usunąć z menu Start.
3. Klikamy Remov e (Usuń).
4. Klikamy Yes, gdy pojawi się okno komunikatu Confirm File
Delete (Potwierdz
usunięcie pliku).
5. Procedurę te powtarzamy dla każdego programu lub foldera,
który chcemy usunąć.
6. Klikamy przycisk Close (Zamknij), aby powrócić do okna
dialogowego Taskbar Properties (Właściwości: Pasek zadań).
196 Rozdział 5
Uwaga: Usunięcie skrótów do programów nie powoduje
skasowania plików wykonywalnych w samych programach. Skróty
są jedynie połączeniami (lub wskaz
nikami) do rzeczywistych plików.
Dlatego skasowanie dowolnego skrótu, czy to z menu Start, czy
z Pulpitu, nie ma wpływu na pliki programów, gdyż te ostatnie są
przechowywane zwykle gdzie indziej - w folderach lokalnych lub
sieciowych. Skróty omówione są dokładniej w dalszej części tego
rozdziału, w podrozdziale zatytułowanym  Obiektowo zorientowana
metafora Pulpitu .
Kliknięcie przycisku Adv anced (Zaawansowane) pozwala użyć - do
manipulowania folderem Programs w menu Start - nowego
narzędzia do administrowania plikami i folderami. Jest nim -
Windows NT Explorer (Explorator Windows NT), omówiony pod
koniec rozdziału, w części zatytułowanej  Nawigacja wśród plików
i folderów .
Jeśli chcemy usunąć zawartość menu Documents (Dokumenty),
klikamy przycisk Clear (WyczyS
ć). W rezultacie opróżniona
zostaje lista ostatnio używanych dokumentów.
Ukończywszy adaptację Paska zadań i konfigurowanie menu Start,
klikamy OK i zamykamy okno dialogowe Taskbar Properties.
Nowy wystrój Okna
Ktoś, kto przyzwyczaił się do pracy z Windows 3.x lub Windows
NT 3.x, zauważy natychmiast, że  wystrój okien w NT 4 (i
Windows 95) jest zupełnie inny. Okna NT cieszą oko bardziej
wygładzonym, trójwymiarowym wyglądem. Nowy wzór poprawia
zarówno efektywność, jak i estetykę.
Nowy wygląd okien w NT
Tytuły programów aplikacji są teraz na pasku tytułowym
wyrównane do lewej, a nie wyśrodkowane. W prawym górnym rogu
paska tytułowego mieści się grupa czterech (jednocześnie pojawiają
się tylko trzy) nowych ikon, kontrolujących formę okna. Ikony te
realizują funkcje minimalizacji, przywracania, maksymalizowania
i zamykania okien i reagują na pojedyncze kliknięcia. Na rysunku
Wstęp do nowego Eksploratora 197
5.28 przedstawiono dla przykładu, jak te ikony wyglądają w oknie
zmaksymalizowanym:
Kreska pozioma jest przyciskiem minimalizacji.
Podwójny kwadrat oznacza przycisk przywracania.
 X to przycisk zamknięcia lub zakończenia.
Na rysunku 5.29 pokazano, jak ikony te wyglądają w oknie
przywróconym. Jedyna różnica polega na tym, że podwójny
kwadrat został zastąpiony ikoną przedstawiającą kwadrat
pojedynczy, który jest przyciskiem maksymalizacji. Prócz tego
można nadal używać znajomego pola Control Menu (Menu
sterowania) w lewym górnym rogu każdego okna. Wystarczy
kliknąć ikonę, która w każdym oknie zastąpiła znak minus, aby
ujrzeć standardowe opcje Control Menu.
Rys. 5.28. Users
Manager
(Menedżer
użytkowników)
w zmaksymalizow
anym oknie.
Rys. 5.29. Servers
Manager
(Menedżer
serwerów)
w przywróconym
oknie.
198 Rozdział 5
Menu reagują w tej wersji nieco inaczej: jeśli w pasku menu
klikniemy którąś z jego opcji, możemy wskaz
nik myszy przesuwać
w górę i dół wyświetlanej listy pozycji, a także w bok - by
wyświetlić inne opcje, bez przytrzymywania klawisza myszy. Jeśli
nie chcemy już oglądać opcji w rozwijających się samoczynnie
menu, musimy kliknąć albo jakąś pozycję menu, albo dowolne
miejsce poza jego paskiem.
Jak zmieniać widoki i określać zachowanie się okien
Okna programów aplikacyjnych nie są jedynymi typami okien,
jakie występują w serwerze Windows NT 4. Nowy pulpit ma na
początku cztery ikony, przeznaczone do pracy zarówno
z folderami, jak i plikami. Gdy klikniemy dwukrotnie My Briefcase
(Moja aktówka), otworzy się okno wyświetlające nowy Menu Bar
(pasek menu), Toolbar (pasek narzędzi) i Status Bar (pasek stanu),
z mnóstwem dających się dostosowywać opcji (rysunek 5.30).
Rys. 5.30. Okno
My Computer
(Mój komputer),
wyświetlające
menu View, pasek
narzędzi i pasek
stanu.
Jak widać na rysunku 5.30, okna My Computer, Network
Neighborhood (Otoczenie sieciowe), Recycle Bin (Kosz) i My
Briefcase (Moja aktówka) dają wielką swobodę w wyborze swego
wyglądu i prezentowania informacji. Jeśli nie chcemy wyświetlać
paska narzędzi, odkreślamy opcję Toolbar (Pasek narzędzi) w menu
View. Można też wyczyścić opcję Status Bar, by Pasek stanu nie
pojawiał się u dołu okna. Można wybrać jeden z czterech różnych
sposobów wyświetlania zasobów systemowych, folderów i plików:
Large Icons (Duże ikony), Small Icons (Małe ikony), List (Lista)
lub Details (Szczegóły) (patrz rysunek 5.31, 5.32 i 5.33). Innym
sposobem zmiany wyglądu okna jest kliknięcie prawym klawiszem
Wstęp do nowego Eksploratora 199
myszy pustego obszaru wewnątrz niego. W podobny sposób można
rozmieszczać ikony. Opcje widoków i rozmieszczania, udostępniane
kliknięciem prawego klawisza myszy, są takie same jak opcje,
dostępne w menu View. Opcje wsparcia prawego (lub wtórnego)
klawisza myszy opisane są w części tego rozdziału - pt.  Obiektowo
zorientowana metafora Pulpitu .
Rys. 5.31. Okno
My Computer
z dużymi ikonami
i bez paska
narzędzi.
Rys. 5.32. Okno
My Computer
z małymi ikonami
i bez paska
narzędzi.
Rys. 5.33. Okno
My Computer
w widoku Details
(Szczegóły) bez
paska narzędzi.
Można zdecydować się na rozmieszczenie ikon według: litery dysku
(Drive Letter), typu (Type), rozmiaru (Size) lub wolnego miejsca
200 Rozdział 5
(Free Space). Aby odświeżyć obraz okna, trzeba kliknąć
View\Refresh (Widok\Odśwież) lub nacisnąć klawisz funkcyjny F5.
Można również zmienić sposób, w jaki otwierane są kolejne
(potomne) okna, w trakcie eksplorowania zawartości folderów
i podfolderów na kolejnych, coraz to niższych poziomach. Gdy
klikniemy View\Options (Widok\Opcje), ujrzymy okno dialogowe
z trzema kartami (patrz rysunek 5.34). Karta Folder oferuje dwie
opcje przeglądania:
z otwieraniem oddzielnego okna dla każdego foldera  Browse
folders using a separate w indow for each folder (Przeglądaj
każdy folder w osobnym oknie).
bez otwierania oddzielnego okna dla każdego foldera, czyli
z wyświetlaniem zawartości każdego foldera po prostu w tym
samym, bieżącym oknie  Browse folders by using a single
w indow s that changes as you open each folder (Przeglądaj
foldery przy użyciu pojedynczego okna, które zmienia się po
otwarciu każdego foldera).
Rys. 5.34. Okno
dialogowe View\
Options(W idok\
Opcje) okna My
Computer.
Wstęp do nowego Eksploratora 201
Ostrzeżenie: Opcje przeglądania w View\ Options zmieniają nie
tylko reakcje okna, w którym się właśnie znajdujemy (na przykład
My Computer), lecz równocześnie sposób zachowania się okien
Network Neighborhood (Otoczenie sieciowe), Recycle Bin (Kosz)
i My Briefcase (Moja aktówka). Metodę przeglądania dla tych
czterech narzędzi nie można zmieniać indywidualnie - wszystkie
muszą korzystać z tej samej opcji przeglądania.
Karta View (Widok) pola Options wyS
wietla zapytanie, czy
chcemy, by Windows NT wyświetlał wszystkie pliki, czy też by
pewne pliki systemowe pozostawały ukryte, a ich rozszerzenia
wyświetlane były w polu listy (patrz rysunek 5.35). Można również
wybrać wyświetlanie w pasku tytułowym okna pełnej ścieżki i litery
napędu dla aktualnie pokazywanego foldera. Ponadto możliwe jest
ukrywanie rozszerzeń plików dla znanych typów plików (takich jak
.txt, .exe i .bmp - i innych, zarejestrowanych ).
Karta File Types (Typy plików) działa podobnie jak Menedżer
plików, który - jak pamiętamy - kojarzył rozszerzenia nazw plików
z określonymi aplikacjami. Typy plików można dodawać, usuwać
i redagować. Można również dodawać, usuwać lub redagować
wszelkie akcje, jakie aplikacje mogą wykonywać na skojarzonych
z nimi typami plików - takie, jak otwarcie pliku lub jego
wydrukowanie. Dozwolone jest nawet określenie domyślnej akcji
wykonywanej przez aplikację na jej zarejestrowanych typach
plików, jeśli podano więcej niż jedną akcję. Po zakończeniu
dostosowywania wszystkich aspektów menu View\Options klikamy
OK.
202 Rozdział 5
Rys. 5.35. Karta
View okna
dialogowego
View\Options dla
okna My
Computer.
Wskazówka: Jeśli użytkownik stwierdził, że w trakcie przechodzenia
przez kilka podfolderów otworzył zbyt wiele okien, może zamknąć
wszystkie okna folderów nadrzędnych, przytrzymując po prostu
klawisz SHIFT i klikając  X w prawym górnym rogu ostatniego
z otwartych okien  potomnych . Cała kaskada otwartych okien
natychmiast zniknie.
Obiektowo zorientowany Pulpit
Pozbywszy się Menedżera programów, Windows NT Server 4
oferuje teraz użytkownikowi nowoczesne środowisko, w którym
wszystko  ikony, foldery, pliki, drukarki itd.  traktowane są (w
obrębie środowiska) jako obiekty. Obiekty te są  inteligentne ,
dzięki czemu reagują w określony sposób na różne zdarzenia.
Windows był zawsze systemem operacyjnym sterowanym
 zdarzeniami . Użytkownik wyzwala różne zdarzenia, poruszając
i klikając myszą lub naciskając klawisze na klawiaturze. Za każdym
razem, gdy zajdzie zdarzenie, Windows NT wysyła, potwierdzający
ten fakt, komunikat. Z faktu, iż obiekty Windows NT zostały
zaprogramowane tak, by reagowały na zdarzenia wynika, iż
przypisane im funkcje będą przez nie realizowane - właśnie
w odpowiedzi na zdarzenia.
Wstęp do nowego Eksploratora 203
Prawy klawisz myszy
Innym istotnym ulepszeniem, wprowadzonym w serwerze NT 4,
jest szerokie wykorzystanie wtórnego przycisku myszy (często
określane jako wsparcie prawego przycisku myszy). Penetrowanie
wszystkich tych, nader różnorodnych, funkcji prawego klawisza
myszy zajęłoby nam sporo czasu. Widzieliśmy już, jak buduje się
skróty pulpitowe. Można także, klikając tym klawiszem pusty
obszar na pasku zadań, wszystkie aktywne okna ułożyć w kaskadę,
rozmieścić sąsiadujaco w pionie lub poziomie lub też
zminimalizować (rysunek 5.36). Tym samym sposobem można
przywołać Menedżera zadań oraz wszystkie programy, które
w danej chwili działają.
Przycisk Start można także klikać prawym przyciskiem myszy.
Możemy wówczas skorzystać z trzech możliwości: Open, czyli
otwarcie foldera menu startowego, Explore - otwarcie foldera menu
startowego z Eksploratora Windows NT oraz Find (Znajdz
) -
równoważne kliknięciu Start\Find\Files or Folders.
Kliknięcie prawym przyciskiem myszy pustego obszaru okna My
Computer, Netw ork Neighborhood (Otoczenie sieciowym),
Recycle Bin (Kosz) i My Briefcase (Moja aktówka) umożliwi nam
zmianę jego wyglądu, rozmieszczenie lub wyrównanie ikon lub
wklejenie jakiegoś obiektu. Możemy również anulować usunięcie,
skopiowanie lub przeniesienie, a także skontrolować właściwości
systemu NT Server (rysunek 5.37). Po kliknięciu prawym
przyciskiem myszy jedną lub więcej zaznaczonych ikon (w jednym
z tych okien), będziemy mogli ich pliki otworzyć, wydrukować,
oglądnąć za pomocą szybkiego podglądu (Quick View), wysłać do
innego miejsca, skopiować, wyciąć, utworzyć skrót, usunąć, zmienić
nazwę lub oglądnąć ich właściwości (patrz rysunek 5.38).
Technika klikania i ciągnięcia obiektów, takich jak pliki i foldery,
została tutaj bardzo dopracowana. Funkcje ich przemieszczania
realizują obecnie oba klawisze myszy. Gdy plik lub folder klikniemy
lewym przyciskiem i przeciągniemy - z jednego lokalnego foldera
do innego, również lokalnego1 (lub na lokalny pulpit) - Windows
NT przeniesie go nie żądając dodatkowego potwierdzenia. Jeśli zaś
1
Ściślej, na tym samym napędzie - przyp. tlum.
204 Rozdział 5
życzylibyśmy sobie skopiować obiekt, musimy w trakcie
przeciągania go do nowego miejsca trzymać wciśnięty klawisz
CTRL.
Przy próbie  przeciągnięcia i upuszczenia pliku lub foldera
z napędu sieciowego na napęd lokalny2 (lub vice versa), Windows
NT - zamiast przenieść - skopiuje go automatycznie. By wymusić
przeniesienie trzeba przy przeciąganiu trzymać wciśnięty klawisz
SHIFT.
Klikanie prawym przyciskiem myszy i przeciąganie stanowi
kwintesencję tego, co w obu metodach najlepsze. Gdy klikniemy
w ten sposób i przeciągniemy folder lub plik, Windows NT pyta, co
należy zrobić z danym obiektem. W momencie zakończenia
operacji  przeciągnij i upuść pojawia się małe menu podręczne,
oferujące cztery możliwości: Mov e Here (Przenieś tutaj), Copy
Rys. 5.36. Menu
podręczne,
wywoływane
z Paska zadań
(Taskbar)
Here (Kopiuj tutaj), Create Shortcut(s) Here (Utwórz skrót(y)
prawym
tutaj) i Cancel (Anuluj).
przyciskiem
myszy.
2
Lub miedzy rożnymi napędami lokalnymi - przyp. tlum.
Wstęp do nowego Eksploratora 205
Rys. 5.37. Menu
podręczne,
wywoływane
prawym
przyciskiem myszy
z pustego obszaru
okna.
Rys. 5.38. Menu
podręczne,
wywoływane
prawym
przyciskiem myszy
dla jednej lub
kilku
zaznaczonych
ikon.
Jak zaznaczać obiekty na Pulpicie
Pojedyncze obiekty ułożone na pulpicie  tj. aplikacje, foldery,
pliki  zaznaczane są tradycyjnie - kliknięciem. Można także
równocześnie wybierać kilka obiektów - myszą, z wciśniętym
klawiszem CTRL lub SHIFT. Klawisza CTRL używamy do
zaznaczania nieciągłej grupy obiektów (klikamy pierwszy
z zaznaczanych elementów, po czym przytrzymujemy wciśnięty
klawisz CTRL i klikamy wszystkie pozostałe obiekty, które
206 Rozdział 5
zamierzamy zaznaczyć). Natomiast klawisz SHIFT
wykorzystywany jest do zaznaczania grupy ciągłej (klikamy
pierwszy z zaznaczanych elementów, po czym wciskamy klawisz
SHIFT i klikamy ostatni z wybranych obiektów).
Całkiem nowy sposób zaznaczania wiąże się z wykorzystaniem
 lassa - należy z pustego miejsca na pulpicie przeciągnąć wskaz
nik
myszy ponad wszystkimi obiektami, które mają być wybrane.
Widać będzie, jak zarysowuje on linią punktową prostokątny
kontur. Za każdym razem, gdy kontur ten przejdzie ponad
obiektem, zostanie on zaznaczony. Gdy wszystkie zaznaczane
elementy będą już wyróżnione specjalnym kolorem, klawisz myszy
możemy zwolnić.
Wycinanie, kopiowanie i wklejanie
Znana z Windows idea wycinania, kopiowania i wklejania tekstu
i innych obiektów została w NT 4 znacznie rozwinięta i obejmuje
teraz niemal wszystkie typy obiektów. Schowek (Clipboard)
pozwala na skopiowanie jednego lub kilku plików - po to, by potem
wkleić je do innego foldera. Możliwe jest również skopiowanie pliku
i wklejenie go następnie do tego samego foldera pod inną nazwą.
Otworzywszy np. okno My Computer, zaznaczamy plik lub kilka
plików i klikamy Edit\Cut (Edycja\Wytnij) lub Edit\Copy (Edycja\
Kopiuj) - aby wyciąć (lub skopiować) plik(i) do Schowka (rysunek
5.39). Skrót tworzy tutaj kombinacja CTRL+X - dla wycinania
i CTRL+C - dla kopiowania. Po wycięciu lub skopiowaniu plików do
Schowka można je wkleić do innego foldera lub nawet wprost na
pulpit. Aby wkleić pliki do innego foldera, należy - w My
Computer, Network Neighborhood (Otoczeniu sieciowym) lub
Windows NT Explorer - dostać się do odpowiedniego miejsca,
kliknąć menu Edit i wybrać Paste (lub nacisnąć CT RL+V). Aby
wkleić pliki ze Schowka na Pulpit, klikamy w puste miejsce pulpitu
i naciskamy CTRL+V (lub w pustym obszarze pulpitu klikamy
prawym przyciskiem myszy i - z menu podręcznego - wybieramy
Paste) (rysunek 5.40). Po wybraniu opcji Paste zobaczymy na
ekranie animowane okno komunikatów, ilustrujące postęp
procedury kopiowania (rysunek 5.41).
Wstęp do nowego Eksploratora 207
Niektóre ikony Pulpitu, takie jak np. My Briefcase (Moja
aktówka), można kopiować jeszcze prościej  wystarczy ją
zaznaczyć pojedynczym kliknięciem, naciśnięcie CTRL+C - aby
skopiować i CTRL+V - w celu utworzenia duplikatu.
Rys. 5.39.
Kopiowanie
plików do
Schowka z okna
My Computer.
Rys. 5.40.
W klejanie plików
na pulpicie za
pomocą menu,
wyświetlanym po
kliknięciu
prawego klawisza
myszy.
Rys. 5.41.
Animowane okno
komunikatów,
ilustrujące
zaawansowanie
procesu
kopiowania
plików na pulpit.
Usuwanie obiektów
Obiekty usuwa się łatwiej, niż kopiuje. Nie można jednak usunąć
czterech ikon pulpitowych (to nie są skróty!), które instalowane są
standardowo wraz z serwerem NT: My Computer, Network
208 Rozdział 5
Neighborhood, Inbox i Recycle Bin. Jako ikony systemowe są one
nieusuwalne.
Pierwszą czynnością przy usuwaniu obiektu (lub kilku obiektów) jest
zaznaczenie tych, które zamierzamy skasować. Następnie
naciskamy klawisz DEL na klawiaturze lub prawym przyciskiem
myszy klikamy jeden z zaznaczonych obiektów i - z menu
podręcznego - wybieramy Delete (Usuń) (rysunek 5.42). Jeśli
pracujemy w oknie (takim jak My Computer), możemy również
kliknąć menu File i wybrać Delete. Pojawi się komunikat
ostrzegawczy z pytaniem, czy na pewno umieścić plik(i) w Koszu
(rysunek 5.43). Kosz (Recycle Bin) pełni funkcję pojemnika na
skasowane pliki, przechowując je na wypadek, gdyby użytkownik
pragnął je kiedyś odtworzyć. Następnie klikamy Yes - aby
wykonać procedurę (lub No - aby jej zaniechać). Jeśli wolelibyśmy,
by kasowany plik(i) nie znalazł się w Koszu, przed wybraniem
Delete wciskamy klawisz SHIFT. Wtedy, gdy usuwamy
z wciśniętym klawiszem SHIFT, pojawi się inny komunikat
ostrzegawczy, proszący o potwierdzenie procedury kasowania (czy
na pewno usunąć... ?) (rysunek 5.44). Usunięte w ten sposób pliki
nie wędrują do Kosza, dlatego nie można ich już odzyskać.
Rys. 5.42.
Usuwanie
obiektów.
Wstęp do nowego Eksploratora 209
Rys. 5.43.
Komunikat
potwierdzenia
usunięcia plików
i wysłania ich do
Kosza.
Rys. 5.44.
Komunikat
potwierdzenia
usunięcia plików
bez wysyłania ich
do Kosza.
Praca z nowymi skrótami pulpitowymi
Niektóre z utworzonych przez siebie obiektów możemy, w postaci
tzw. skrótów (shortcut), umieścić bezpośrednio na powierzchni
pulpitu. Skróty pulpitowe zapewniają szybki dostęp do aplikacji,
folderów i plików danych. Można także utworzyć skróty do
folderów i plików sieciowych. Ikony skrótów pulpitowych odróżnia
(od faktycznych plików) skierowana ku górze strzałka, będąca
stałym elementem graficznym ich ikon. Pulpit Windows NT jest
zwykłym folderem, niczym nie różniącym się od innych folderów.
Innymi słowy, jest on fizycznym obiektem, założonym na
lokalnym dysku twardym jako folder:
\\%systemroot%\profiles\%username%\pulpit.
Każdy lokalny użytkownik interakcyjny ma swój własny,
zindywidualizowany pulpit, i bezpośrednio na nim może pracować
zarówno z plikami, jak i skrótami. Aby utworzyć skrót pulpitowy
do programu aplikacji, foldera lub pliku danych (z zarejestrowanym
rozszerzeniem):
210 Rozdział 5
1. Klikamy prawym klawiszem myszy pusty obszar na pulpicie
i wybieramy New\Shortcut (Nowy obiekt\Skrót); pojawi się
okno dialogowe Create Shortcut (Utwórz skrót).
2. Wpisujemy pełną ścieżkę dostępu do foldera lub pliku (do
którego dostęp zapewni tworzony skrót) (rysunek 5.45).
3. Klikamy Next.
4. Wpisujemy nazwę wybraną dla skrótu.
5. Klikamy Finish (Zakończ); na pulpicie NT pojawi się nowa
ikona skrótu pulpitowego (rysunek 5.46).
Rys. 5.45. Okno
dialogowe Create
Shortcut.
Aby skorzystać ze skrótu pulpitowego, klikamy dwukrotnie ikonę
skrótu. Jeśli skrót ten zapewnia dostęp do foldera, otworzy się okno
wyświetlające zawartość tego właśnie foldera. Jeśli skrót odnosi się
do programu, rozpocznie on pracę. Jeśli zaś skrót związany jest
z plikiem danych, którego typ jest w systemie zarejestrowany,
skrót uruchomi wpierw skojarzoną z plikiem aplikację i następnie
załaduje automatycznie plik - tak, byśmy mogli z nim natychmiast
rozpocząć pracę. (rysunek 5.47).
Wstęp do nowego Eksploratora 211
Rys. 5.46. Ikony
nowo
utworzonych
skrótów
pulpitowych.
Atrybuty obiektów
Ponieważ obiektowo zorientowana praca wymaga, by wszystkie
obiekty posiadały właściwości (lub atrybuty), musimy mieć
możliwość ich modyfikowania. Z reguły dostęp do właściwości
obiektu uzyskujemy przez kliknięcie go prawym klawiszem myszy
i wybranie Properties (Właściwości). Kliknijmy na przykład ikonę
My Computer i - z menu podręcznego - wybierzmy Properties.
Wyświetlone zostaje okno dialogowe System (zwróćmy uwagę, że
jest to to samo okno dialogowe, które widzimy, gdy klikniemy
przycisk Start i wybierzemy Settings\Control Panel, a w nim
otworzymy ikonę System).
Wskazówka: Z okna My Computer obejrzeć można właściwości
dyskietki, kliknąwszy prawym klawiszem myszy ikonę napędu
dyskietek i wybierając Properties. Aby sformatować dyskietkę (lub
dysk twardy), klikamy prawym przyciskiem myszy ikonę litery
napędu i wybieramy Format (Formatuj) (rysunek 5.48).
212 Rozdział 5
Rys. 5.47. Okno
dialogowe
System.
Rys. 5.48. Menu
podręczne napędu
dyskietek,
wywoływane
prawym
klawiszem myszy.
Gdy prawym klawiszem myszy klikniemy ikonę Network
Neighborhood (Otoczenia sieciowego) i wybierzemy Properties,
zobaczymy całość ustawień sieciowych dla systemu (takie jak
zainstalowane adaptery (czyli karty) oraz protokoły, działające
usługi, powiązania sieciowe komputera oraz to, jak nasz serwer
identyfikuje się w sieci (patrz rysunek 5.49). Jeśli prawym
przyciskiem myszy klikniemy ikonę litery napędu, ikonę pliku lub
Wstęp do nowego Eksploratora 213
ikonę foldera i wybierzemy Properties, zobaczymy wszystkie
informacje odnoszące się wybranego obiektu (patrz rysunek 5.50).
Rys. 5.49. Okno
dialogowe
Properties/Network
Neighborhood.
Rys. 5.50. Okno
dialogowe
Properties
(Właściwości)
dla napędu C.
Adaptacja pulpitu
Wsparcie prawego przycisku myszy ułatwia znacznie adaptację
środowiska pulpitu w serwerze Windows NT. Pulpit serwera ma, jak
każdy inny obiekt, swoje właściwości. Aby więc nadać mu
specyficzne cechy, należy dokonać zmian w jego właściwościach.
Kliknijmy puste miejsce na pulpicie i wybierzmy Properties -
214 Rozdział 5
pojawi się okno dialogowe Display Properties (Właściwości:
Ekran). Zawiera ono pięć kart: Background (Tło), Screen Sav er
(Wygaszacz ekranu), Appearance (Wygląd), Plus! i Settings
(Ustawienia) (rysunek 5.51). Można w nich zmieniać wygląd tła
pulpitu, wybrać wygaszacz ekranu, dokonać wyboru spośród
różnych schematów barwnych i czcionek ekranowych, wypróbować
rozmaite ustawienia wizualne i skonfigurować rozdzielczość palety
barwnej monitora oraz częstotliwość odświeżania. Aby bez
zamykania okna dialogowego Display Properties sprawdzić, jak
wyglądają dokonane przez nas zmiany, klikamy Apply (Zastosuj).
Rys. 5.51. Okno
dialogowe
Display
Properties
(Właściwości:
Ekran).
Nawigacja wśród plików i folderów
Istnieje kilka sposobów zarządzania plikami i folderami w serwerze
NT 4. Ikony pulpitowe My Computer i Network Neighborhood
pozwalają przenosić, kopiować, kasować, zmieniać nazwy i w inny
sposób zarządzać plikami i folderami. Ponadto nowy Explorer
oferuje więcej funkcji, niż My Computer i Network Neighborhood,
w tym również globalny przegląd wszystkich zasobów systemowych
i sieciowych. Nowy Kosz zapewnia bezpieczną, chwilową przystań
dla niepotrzebnych (tymczasowo) plików. Nowa ikona My
Briefcase jest folderem synchronizującym wersje plików,
używanym do porównywania różniących się ich kopii.
Wstęp do nowego Eksploratora 215
Praca z ikoną My Computer
W rozdziale tym omówiliśmy już wstępnie rozmaite aspekty nowej
ikony My Computer i jej okna. Podsumujmy je teraz (klikając ją
dwukrotnie). W wyświetlonym oknie wyświetlane są wszelkie,
dostępne w danej chwili zasoby, ze wszystkimi aktualnie
przypisanymi napędami sieciowymi. Znajdziemy tam folder
Printers (drukarek systemowych) oraz Control Panel. Rysunek
5.52 pokazuje okno My Computer, z widocznym paskiem narzędzi.
Kliknięcie pierwszej ikony paska (licząc od lewej) cofnie nas
o jeden poziom w hierarchii folderów (ten sam efekt można
uzyskać naciskając klawisz BACKSPACE na klawiaturze). Jeśli
przytrzymamy wskaz
nik myszy bezpośrednio ponad ikoną przez
mniej więcej sekundę, pojawi się  tips (tooltip), opisujący jej
funkcję. Druga ikona na pasku narzędzi pozwala odwzorować, czyli
mapować udział sieciowy (share) - na literę napędu lokalnego.
Kolejna ikona spowoduje odłączenie od aktualnie wybranego napędu
sieciowego. Następne trzy ikony realizują znane już funkcje
wycinania, kopiowania i wklejania - jako że odnoszą się one teraz
także do folderów i plików. Kolejna ikona-narzędzie, skierowana
w lewo strzałka, jest instrukcją cofania - Undelete. Na prawo od
niej zamieszczono ikonę Delete - w formie ręcznie pisanego  X .
Z nią z kolei sąsiaduje ikona Properties. Ostatnie cztery ikony
paska narzędzi stanowią opcje widoku okna - do definiowania
sposobu wyświetlania litery napędów, folderów i plików.
Network Neighborhood
Ikona Network Neighborhood (Otoczenie sieciowe) wyświetla
wszystkie komputery i drukarki, istniejące w sieci użytkownika. Jej
otwarcie wywołuje okno z naszą obecną grupą roboczą lub zasobami
domeny serwera NT (rysunek 5.52). Pasek zadań i funkcje sterujące
okna są takie same, jakie ma jego software owy kuzyn  My
Computer. By zobaczyć inne grupy robocze i domeny, istniejące
w danej sieci, należy dwukrotnie kliknąć przedstawiającą globus
ikonę Entire Netw ork (Cała sieć). Jeśli nasz serwer stanowi część
wieloplatformowego środowiska sieciowego, ujrzymy ikony
przedstawiające rozmaite sieciowe systemy operacyjne. By
przyjrzeć się bliżej którejś z tych sieci, należy jej ikonę kliknąć
dwukrotnie.
216 Rozdział 5
Jeśli będzie to sieć Microsoft-u, zobaczymy grupę ikon
przedstawiających dostępne grupy robocze i/lub domeny serwerów
Windows NT (rysunek 5.53). Po otworzeniu ikony interesującej
nas grupy (lub domeny) - zobaczymy dostępne w niej komputery.
Następnie, w obrębie wybranej grupy roboczej lub domeny,
kliknijmy dwukrotnie ikonę tego komputera/serwera, któremu
chcielibyśmy się dokładniej przyjrzeć. Jeśli wybierzemy jeden
z komputerów, pojawi się grupa ikon reprezentujących wszystkie,
współużytkowane przez niego foldery i drukarki. Można kliknąć
dwukrotnie każdy z takich folderów i przejrzeć jego zawartość, lub
też jeden lub więcej współużytkowanych folderów kliknąć prawym
przyciskiem myszy i każdemu z nich przypisać literę napędu
lokalnego (rysunek 5.54). Natomiast współużytkowaną drukarkę
wybieramy prawym klawiszem myszy i - z menu podręcznego -
klikamy Install (Instaluj). Zainstalowane drukarki sieciowe
pojawiają się w folderze lokalnych drukarek; odwzorowane napędy
sieciowe - w oknie My Computer.
Rys. 5.52.
Początkowy
wygląd okna
Network
Neighborhood
(Otoczenie
sieciowe).
Rys. 5.53. W idok
całej sieci w oknie
Network
Neighborhood
(Otoczenia
sieciowego).
Wstęp do nowego Eksploratora 217
Rys. 5.54. W idok
współużytkowanyc
h folderów
i drukarek w oknie
Network
Neighborhood.
Recycle Bin (Kosz)
Nowy Recycle Bin jest centralną przechowalnią wyrzuconych
plików. Ilość miejsca na twardym dysku, jaką chcielibyśmy temu
zasobowi przypisać, można skonfigurować klikając prawym
klawiszem myszy ikonę Recycle Bin i wybierając Properties. By
otworzyć okno Kosza, klikamy dwukrotnie jego ikonę pulpitową.
Możemy przywrócić jeden, niektóre lub wszystkie, przechowywane
tam pliki - dzięki funkcji Restore z menu File (rysunek 5.55).
Ostrzeżenie: Kosz można całkowicie opróżnić, klikając File|Empty
(Plik|Opróżnij kosz) na pasku menu. Opcja ta ostatecznie kasuje
wszelkie pliki, które w nim były.
Rys. 5.55. Okno
Recycle Bin
z plikami do
usunięcia.
218 Rozdział 5
My Briefcase (Moja aktówka)
My Briefcase jest specjalnym folderem systemu Windows NT,
realizującym funkcję synchronizacji, czyli uaktualniania jednej
wersji pliku za pomocą innej jego kopii. Może on działać pomiędzy
komputerami w sieci lokalnej lub rozległej, poprzez telefoniczne
połączenie sieciowe, bezpośrednie połączenie kablowe lub za
pośrednictwem dyskietki.
Z reguły Moja aktówka znajduje zastosowanie wtedy, gdy jeden
dokument uaktualniany jest jednocześnie z dyskietki i z dysku
twardego (bądz
sieciowego). Należy wtedy skopiować go (lub je)
z dysku lokalnego lub sieciowego do Mojej aktówki (klikając
i przeciągając prawym klawiszem myszy). W menu podręcznym,
pojawiającym się w momencie upuszczenia pliku (plików) do
Aktówki, trzeba wybrać Make Sync Copy (Wykonaj kopię
synchroniczną). Następnie przenosimy całą jej zawartość na
dyskietkę. Po dokonaniu zmian w pliku lub plikach,
przechowywanych w Aktówce na dyskietce, powracamy
z dyskietką do tego samego komputera, w którym ów plik (lub
pliki) zostały po raz pierwszy do niej skopiowane. Wkładamy
dyskietkę do napędu, otwieramy ikonę napędu dyskietek,
dwukrotnie klikamy ikonę My Briefcase i obserwujemy jej okno.
Aktówka powinna - w kolumnie Status - sygnalizować konieczność
uaktualnienia plików (rysunek 5.56). Trzeba wówczas kliknąć menu
Briefcase i wybrać Update Selection (Aktualizuj zaznaczenie),
albo Update All (Aktualizuj wszystko), co zsynchronizuje wersje
plików z Aktówki z ich oryginałem. W trakcie synchronizacji
Aktówka wyświetla datę i godzinę ostatniej modyfikacji,
zakodowaną w różniących się wersjach plików (rysunek 5.57). Aby
zaakceptować uaktualnienie, należy kliknąć Update (Aktualizuj)
(rysunek 5.58).
Wstęp do nowego Eksploratora 219
Uwaga: Pewne aplikacje, takie jak Access 95, w istocie modyfikują
funkcje Aktówki. W trakcie instalacji program ten zapisuje
w rejestrach NT specjalny identyfikator klasy dla Aktówki. Za
każdym razem, gdy do niej przeciągany jest plik bazy danych
Access 95 (.mdb), wywoływany jest jednocześnie reconciler (kod
konsyliatora) aktówki. Zamiast standardowego okna My Briefcase
Update (Aktualizuj Moją aktówkę), pojawia się okno Replication
(Replikacji) Access 95. Inne aplikacje mogą w podobny sposób
wpływać na Aktówkę.
Rys. 5.56.
Kontrola stanu
uaktualnienia
pliku w oknie My
Briefcase.
Rys. 5.57. Okno
dialogowe My
Briefcase Update
(Aktualizuj Moją
aktówkę).
Rys. 5.58. Okno
komunikatu
Updating
Briefcase
(Aktualizowanie
aktówki).
220 Rozdział 5
Explorer
Nowy Windows NT Explorer jest godnym następcą Menedżera
plików. Zapewnia on globalną perspektywę wszystkich zasobów
dostępnych komputerowi użytkownika, także i w sieci (rysunek
5.59). Okno Eksploratora podzielone jest na dwa panele. Lewy
mieści widok folderów, prawy - wyświetla zawartość każdego
foldera, otworzonego w lewym panelu. Wszędzie tam, gdzie obok
nazwy zasobu w lewym panelu widać znak plus (+), lista folderów
i podfolderów może być rozwinięta. Gdy obok zasobu widać znak (-
), lista może zostać jedynie zwinięta.
Pliki można tutaj przenosić, kopiować, usuwać i zmieniać im nazwy
na wszelkie, omawiane w tym rozdziale, sposoby. Aby przeciągnąć
określone pliki lub foldery z prawego panelu Eksploratora do
lewego, należy w lewym panelu dotrzeć do foldera docelowego,
klikając tylko znaki plus (klikanie samych folderów w lewym
panelu zmieni obraz zawartości w panelu prawym). Dopiero gdy
zobaczymy zarówno pliki z
ródłowe po stronie prawej, jak i folder
docelowy po stronie lewej, będziemy mogli wykonać operację
 przeciągnij i upuść .
Obraz Eksploratora możemy kształtować. Jeśli na przykład
chcielibyśmy oglądnąć zawartość folderów umieszczonych
w obrębie C:\WINNT, możemy uruchomić Eksploratora z wiersza
poleceń, podając następujące argumenty: Explorer /e, root,
c:\winnt (rysunek 5.60).
Wstęp do nowego Eksploratora 221
Rys. 5.59. Nowy
W indows NT
Explorer.
Rys. 5.60.
Eksplorer
w W indows NT.