Wypracowanie krok po kroku...

ANALIZA I INTERPRETACJA UTWORU (UTWORÓW)

I. Czynności wstępne:

1) przeczytaj uważnie temat pracy, zastanów się, ile jest w nim poleceń (np. porównaj, zwróć

uwagę, zinterpretuj itp.), wykonaj wszystkie polecenia;

2) pamiętaj, że będziesz oceniany nie tylko za treść, ale i kompozycję, język i styl pracy:

- zachowaj trójczłonowy podział wypowiedzi: wstęp, rozwinięcie, zakończenie,

- wyraźnie sygnalizuj, że analizujesz fragment (np. W analizowanym fragmencie

„Pana Tadeusza"...), wyraźnie zaznaczaj również odwołanie do całości utworu (np.
Odwołując się do całej epopei Mickiewicza...),

- formułując nową myśl, nie zapomnij o akapitach,
- dbaj o spójność wypowiedzi,

- unikaj powtórzeń, kolokwializmów, nie nadużywaj zaimków,

- pamiętaj, by pisać pracę, używając czasowników w tym samym czasie,

- stosuj urozmaicone słownictwo,

- zachowaj poprawność ortograficzną i interpunkcyjną.

II. Analiza i interpretacja:

1) analiza fragmentu utworu epickiego:

-

postaraj się umiejscowić go w całości utworu,

-

nazwij gatunek,

- nazwij typ prozy (np. powieść historyczna, fantastyczna, psychologiczna,

realistyczna, naturalistyczna),

-

określ i scharakteryzuj narratora (najczęściej mamy do czynienia z narratorem
trzecioosobowym lub pierwszoosobowym),

- określ bohaterów pojawiających się w tekście (przedstaw ich krótko, wskaż ich role

w tekście),

- określ sytuację narracyjną (co się dzieje we fragmencie),
- wymień formy podawcze (np. monolog, dialog, opis, opowiadanie),
- zwróć

uwagę na środki językowe.

2) analiza utworu lirycznego:
- nazwij gatunek,
- wymień formy podawcze,

- nazwij typ liryki (liryka bezpośrednia, pośrednia, opisowa, sytuacyjna,

inwokacyjna, podmiotu zbiorowego),

- lirykę podziel ze względu na temat (filozoficzno-refleksyjna, miłosna, patriotyczna,

religijna, agitacyjno-polityczna),

-

określ i scharakteryzuj podmiot liryczny (kim jest, jak się ujawnia, czy jest
indywidualny, a może zbiorowy, jaki zdradza stan psychiczny, jakie poglądy
reprezentuje itp.),

- określ i scharakteryzuj bohatera (bohaterów) lirycznego,

-

dokonaj szczegółowej analizy środków językowych, podawaj przykłady i
koniecznie określ ich funkcje,

- określ inne elementy kompozycji - wersyfikacja (sprawdź układ sylab i akcentów,

nazwij system wiersza, np. średniowieczny, sylabiczny, sylabotoniczny, toniczny,
wolny, biały), zbadaj rymy (męskie, żeńskie, dokładne, niedokładne, asonanse,
konsonanse, parzyste, przeplatane, okalające).

3) analiza utworu dramatycznego:

- postępuj wg wyżej wymienionych wskazówek, pamiętaj, by określić typ dramatu

(np. antyczny, szekspirowski, romantyczny, awangardowy, młodopolski itp.)

III. Staraj się znaleźć konteksty (np. szukaj związku z tłem epoki, w której powstał dany utwór,
z filozofią, z biografią autora, szukaj nawiązań)

IV. Wnioski