S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

120

Sprawdzian z działu

Zróżnicowanie gospodarcze świata (część 1)

Grupa I

ZadanIe 1 (0–4 p.)

Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błęd-

nym B.

a) Obszary rolnicze na półkuli północnej zajmują największe powierzchnie

w średnich szerokościach geograficznych.

b) Większość głównych obszarów rolniczych świata pokrywa się z rejonami

występowania gleb aluwialnych i czarnoziemów.

c) Obszary zajęte pod uprawy stanowią 1/3 powierzchni wszystkich

lądów.

d) Procentowy udział terenów uprawnych w stosunku do ogólnej powierzchni

kontynentu jest największy w Ameryce Południowej.

ZadanIe 2 (0–4 p.)

W zestawieniach podano największe obszary upraw: kukurydzy, pszenicy, trzciny cukrowej i ziemniaków.

W każdym zestawieniu podkreśl obszar niespełniający kryteriów przyporządkowania.

a) Nizina Amazonki, Nizina Chińska, Nizina Gangesu, Nizina Francuska, Nizina La Platy.

b) Nizina La Platy, Równiny Centralne w USA, Wyżyna Abisyńska, Wyżyna Brazylijska

(południowa część), Wyżyna Meksykańska.

c) Nizina Mandżurska, Nizina Hudsońska, Nizina Polska, Nizina Wschodnio-Europejska, Nizina Za-

chodnio-Syberyjska (południowa część).

d) Ameryka Środkowa, Archipelag Malajski, Australia (północno-wschodnie wybrzeże), Nizina Chiń-

ska, Nizina Gangesu.

ZadanIe 3 (0–2 p.)

Na podstawie opisu rozpoznaj roślinę uprawną.

a) Stanowi podstawę wyżywienia dla około połowy ludności świata. Do uprawy tej rośliny niezbęd-

ne są dobre gleby i temperatura powietrza powyżej 18°C w ciągu całego okresu wegetacji.

..................................................................................................................................................................................................

b) Roślina okopowa strefy umiarkowanej, mająca duże wymagania glebowe. Jest uprawą bardzo pra-

cochłonną, w 100% przeznaczoną dla przetwórstwa przemysłowego.

..................................................................................................................................................................................................

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

121

ZadanIe 4 (0–4 p.)

Przyporządkuj każdemu z głównych obszarów chowu bydła odpowiadający mu opis.

1. Europa Zachodnia

A. Chów o kierunku mięsnym i mlecznym opierający się na

2. Brazylia i Argentyna

naturalnych pastwiskach i chów o kierunku mlecznym

3. Północno-Wschodnia Afryka

bazujący również na paszach przemysłowych.

4. Stany Zjednoczone

B. Ekstensywny, często wędrówkowy chów bydła

o bardzo niskiej produktywności; odbywa się

na naturalnych pastwiskach.

C. Przemysłowy, intensywny chów bydła mlecznego.

D. Uwarunkowane kulturowo wysokie pogłowie bydła.

E. Chów bydła mięsnego na dużych, naturalnych

pastwiskach.

1.

2.

3.

4.

ZadanIe 5 (0–4 p.)

W tabeli podano pogłowie zwierząt i udział w światowej hodowli w 2008 roku dla: Australii, Chin, Indii

i Stanów Zjednoczonych. Wpisz nazwy państw w odpowiednie miejsca tabeli.

Państwo

Pogłowie (w mln sztuk)

Udział w światowej hodowli (w %)

bydło

trzoda

owce

bydło

trzoda

owce

176

14

63

16,5

1,9

5,5

28

b.d.

100

2,0

b.d.

11,4

82

427

174

7,5

49,1

12,6

97

62

b.d.

7,0

6,2

b.d.

b.d. – brak danych
Źródło: Tablice szkolne. Geografia, Wyd. Adamantan, Warszawa 2010.

ZadanIe 6 (0–4 p.)

Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błęd-

nym B.

a) Współcześnie powierzchnia leśna najszybciej zmniejsza się w Ameryce Południowej.

b) W ostatnich latach w Europie powierzchnia lasów nieznacznie

wzrasta.

c) W ostatnich latach wylesienie w Ameryce Północnej wyraźnie

wzrosło.

d) Główną przyczyną wylesiania Afryki jest pozyskiwanie nowych terenów

pod pola uprawne i pastwiska.

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

122

ZadanIe 7 (0–2 p.)

Na podstawie niżej zamieszczonych danych podaj nazwę państwa, w którym prowadzi się racjonalną go-

spodarkę leśną oraz argument potwierdzający Twój wybór.

Państwo

Pozyskiwanie drewna (w hm

3

)

Drewno ogółem

Drewno użytkowe

Indonezja

106

29

Kanada

155

153

Brazylia

256

110

Źródło: Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS

2010

a) Państwo ................................................................................................................................................................................
b) Argument .............................................................................................................................................................................

ZadanIe 8 (0–1 p.)

W latach 2000–2008 połowy hodowanych w wodach morskich ryb i innych organizmów wzrosły o 65%.

Podkreśl przyczynę, która nie wyjaśnia dynamicznego rozwoju marikultury.

a) Wzrost zanieczyszczenia wód oceanu światowego.

b) Spadek średniej temperatury wód oceanu światowego.

c) Wyznaczenie morskich stref wyłączności ekonomicznej.

d) Zwiększone zapotrzebowanie na owoce morza.

ZadanIe 9 (0–4 p.)

Podkreśl błędy zamieszczone w poniższych zdaniach.

a) W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat produkcja żywności na świecie wzrastała wolniej niż liczba

ludności.

b) Obecnie nadwyżki produkcji żywności występują w Europie, Ameryce Północnej

i Ameryce Południowej.

c) Spożycie 2300–2700 kalorii i 50–80 g białka to norma wyżywienia obfitego.

d) W drugiej połowie XX wieku w Afryce produkcja żywności na 1 mieszkańca wzrastała rocznie

o około 0,3%.

ZadanIe 10 (0–4 p.)

Podaj numery, którymi na mapie oznaczono wymienione niżej porty morskie.

Port

Numer na mapie

Port

Numer na mapie

Long Beach

Port Hedland

Dubaj

Rotterdam

Nagoja

Singapur

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

123

ZadanIe 11 (0–3 p.)

Przyporządkuj wymienione niżej państwa do odpowiedniej grupy krajów.

Państwa: Angola, Boliwia, Chiny, Egipt, Hiszpania, RPA

Grupa:

a) wyżywienia obfitego ......................................................................................................................................................
b) wyżywienia skromnego, ale wystarczającego .....................................................................................................
c) wyżywienia niedostatecznego i głodowego .........................................................................................................

ZadanIe 12 (0–1 p.)

Podkreśl przyczynę, która spowodowała następujące zmiany na terenach wiejskich.

Na dawnych terenach uprawnych wybudowano stacje obsługi samochodów, restauracje i motele. Po-

wstały również wielkie składy, magazyny i tereny handlowe. Wiele osób spośród miejscowej ludności

znalazło zatrudnienie w rozwijających się różnorodnych usługach, co przynosi im znacznie większe do-

chody niż praca w rolnictwie.

a) Przemysł

b) Procesy urbanizacyjne

c) Transport

d) Nowy system gospodarki rolnej

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

124

Sprawdzian z działu

Zróżnicowanie gospodarcze świata (część 1)

Grupa II

ZadanIe 1 (0–4 p.)

Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błęd-

nym B.

a) Większość głównych obszarów rolniczych świata pokrywa się z rejonami

występowania gleb aluwialnych i czarnoziemów.

b) Obszary zajęte pod uprawy stanowią 1/3 powierzchni wszystkich

lądów.

`

c) Procentowy udział terenów uprawnych w stosunku do ogólnej powierzchni

kontynentu jest największy w Ameryce Południowej.

d) Obszary rolnicze na półkuli północnej zajmują największe powierzchnie

w średnich szerokościach geograficznych.

ZadanIe 2 (0–4 p.)

W zestawieniach podano największe obszary upraw: kukurydzy, pszenicy, trzciny cukrowej i ziemniaków.

W każdym zestawieniu podkreśl obszar niespełniający kryteriów przyporządkowania.

a) Nizina Mandżurska, Nizina Hudsońska, Nizina Polska, Nizina Wschodnio-Europejska, Nizina

Zachodnio-Syberyjska (południowa część).

b) Nizina Amazonki, Nizina Chińska, Nizina Gangesu, Nizina Francuska, Nizina La Platy.

c) Nizina La Platy, Równiny Centralne w USA, Wyżyna Abisyńska, Wyżyna Brazylijska (południowa

część), Wyżyna Meksykańska.

d) Ameryka Środkowa, Archipelag Malajski, Australia (północno-wschodnie wybrzeże), Nizina

Chińska, Nizina Gangesu.

ZadanIe 3 (0–2 p.)

Na podstawie opisu rozpoznaj roślinę uprawną.

a) Zboże o niewielkich wymaganiach glebowych, uprawiane w strefie klimatu umiarkowanego

chłodnego, głównie w Europie. Jest rośliną alimentacyjną, pastewną i przemysłową.

..................................................................................................................................................................................................

b) Roślina uprawiana na dobrych glebach w klimacie umiarkowanym ciepłym i podzwrotnikowym.

Dostarcza wysokogatunkowego tłuszczu i białka. Jej największym producentem są Stany

Zjednoczone.

..................................................................................................................................................................................................

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

125

ZadanIe 4 (0–4 p.)

Przyporządkuj każdemu z głównych obszarów chowu bydła odpowiadający mu opis.

1. Brazylia i Argentyna

A. Chów o kierunku mięsnym i mlecznym opierający się

2. Stany Zjednoczone

na naturalnych pastwiskach i chów o kierunku

3. Europa Zachodnia

mlecznym bazujący również na paszach

4. Północno-Wschodnia Afryka

przemysłowych.

B. Ekstensywny, często wędrówkowy chów bydła

o bardzo niskiej produktywności; odbywa się

na naturalnych pastwiskach.

C. Przemysłowy, intensywny chów bydła mlecznego.

D. Wysokie pogłowie bydła uwarunkowane jest kulturowo.

E. Chów bydła mięsnego na dużych naturalnych pastwiskach.

1.

2.

3.

4.

ZadanIe 5 (0–4 p.)

W tabeli podano pogłowie zwierząt i udział w światowej hodowli w 2008 roku dla: Australii, Chin, Indii

i Stanów Zjednoczonych. Wpisz nazwy państw w odpowiednie miejsca tabeli.

Państwo

Pogłowie (w mln sztuk)

Udział w światowej hodowli (w %)

bydło

trzoda

owce

bydło

trzoda

owce

97

62

b.d.

7,0

6,2

b.d.

28

b.d.

100

2,0

b.d.

11,4

176

14

63

16,5

1,9

5,5

82

427

174

7,5

49,1

12,6

b.d. – brak danych
Źródło: Tablice szkolne. Geografia, Wyd. Adamantan, Warszawa 2010.

ZadanIe 6 (0–4 p.)

Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błęd-

nym B.

a) Główną przyczyną wylesiania Afryki jest pozyskiwanie nowych terenów pod pola

uprawne i pastwiska.

b) W ostatnich latach wylesienie w Ameryce Północnej wyraźnie

wzrosło.

c) Współcześnie powierzchnia leśna najszybciej zmniejsza się

w Ameryce Południowej.

d) W ostatnich latach w Europie powierzchnia lasów nieznacznie

wzrasta.

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

126

ZadanIe 7 (0–2 p.)

Na podstawie niżej zamieszczonych danych podaj nazwę państwa, w którym prowadzi się rabunkową

gospodarkę leśną oraz argument potwierdzający Twój wybór.

Państwo

Pozyskiwanie drewna (w hm

3

)

drewno ogółem

drewno użytkowe

Niemcy

55

51

Stany Zjednoczone

380

319

Indonezja

106

29

Źródło: Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS

2010.

a) Państwo ................................................................................................................................................................................
b) Argument .............................................................................................................................................................................

ZadanIe 8 (0–1 p.)

W latach 2000–2008 światowe połowy ryb morskich spadły o 6%. Podkreśl przyczynę, która nie wyjaś-

nia spadku światowych połowów w tych latach.

a) Intensywny rozwój sztucznych hodowli morskich (marikultury).

b) Wyznaczenie limitów połowów dla większości łowisk.

c) Zanik łowisk w strefach upwellingu.

d) Wzrost zanieczyszczenia wód oceanu światowego.

ZadanIe 9 (0–4 p.)

Podkreśl błędy zamieszczone w poniższych zdaniach.

a) Spożycie poniżej 2300 kalorii i mniej niż 50 g białka w ciągu doby to norma wyżywienia

skromnego, ale wystarczającego.

b) W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat produkcja żywności na świecie wzrastała wolniej niż liczba

ludności.

c) Obszarem permanentnego głodu jest Azja Wschodnia.

d) W drugiej połowie XX wieku w Afryce produkcja żywności na 1 mieszkańca wzrastała rocznie

o około 0,3%.

ZadanIe 10 (0–4 p.)

Podaj numery, którymi na mapie oznaczono wymienione niżej porty morskie.

Port

Numer na mapie

Port

Numer na mapie

Durban

Madras

Hamburg

Montreal

Hongkong

Osaka

S P R AW DZ I A N Y L E KC J I

127

ZadanIe 11 (0–3 p.)

Przyporządkuj wymienione niżej państwa do odpowiedniej grupy krajów.

Państwa: Brazylia, Indonezja, Nikaragua, Peru, Tanzania, Włochy

Grupa:

a) wyżywienia obfitego ......................................................................................................................................................
b) wyżywienia skromnego, ale wystarczającego .....................................................................................................
c) wyżywienia niedostatecznego i głodowego .........................................................................................................

ZadanIe 12 (0–1 p.)

Podkreśl przyczynę, która spowodowała następujące zmiany na terenach wiejskich.

Zmieniła się dawna zabudowa wiejska – wyburzono niektóre budynki gospodarcze, a domy mieszkalne zo-

stały zmodernizowane. Część rolników przestała uprawiać ziemię, gdyż użytkowane przez siebie gospo-

darstwa rolne podzieliła na małe działki budowlane lub rekreacyjne. Dawni rolnicy znaleźli zatrudnienie

w usługach lub zaczęli dojeżdżać do pracy w mieście.

a) Przemysł

b) Procesy urbanizacyjne

c) Transport

d) Turystyka