CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 01

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

zespół do zamodelowania

Uwaga
Wszystkie części wchodzące w
skład zespołu zostały wcześniej
zamodelowane. W tym ćwiczeniu
wykonywany jest tylko ich montaż.

Modelowanie zespołów

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 02

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Uwaga 1
Zespoły tworzone są w module Assembly Design. Zapisywane są w plikach z
rozszerzeniem CATProduct.
Aby zacząć pracę z nowym zespołem można:
1. Rozpocząć nowy plik - w tym celu należy wybrać polecenie New z menu File), lub
kliknąć ikonę New, a następnie w oknie dialogowym wskazać typ pliku Product.
2. Wywołać moduł Assembly Design - w tym celu należy wybrać polecenie Assembly
Design

z menu górnego \Start\Mechanical Design.

Modelowanie zespołów

New

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 03

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Existing Component

Uwaga 2
W przypadku gdy dysponujemy modelami wszystkich części składowych,
należy wstawiać je do zespołu poleceniem Existing Component. Można je
odszukać w menu górnym \Insert\Existing Component, w menu
podręcznym (wywoływane przez kliknięcie prawym przyciskiem myszy na
nazwie zespołu na drzewku) \Components\Existing Component..., można
również odszukać odpowiednią ikonę w palecie Product Structure Tools.
Wybór metody zależy jedynie od osobistych preferencji (ja stosuję menu
podręczne).

Uwaga 3
Warto nadawać odpowiednie nazwy zespołom,
podzespołom oraz pojedynczym częściom -
łatwiej później poruszać się na drzewku i
wyszukiwać konkretne części. Nazwę zmieniamy
w oknie Properties (zakładka Product), które
wywołuje się z menu podręcznego (menu
podręczne wywołuje się klikając prawym
przyciskiem myszy na danej pozycji na
drzewku).

zmiana nazwy w Properties

menu podręczne

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 04

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Uwaga 4
Części i podzespoły w zespole wiąże się ze sobą odpowiednimi więzami. Jest
ich cztery rodzaje plus dodatkowy jeden o specjalnym zastosowaniu. Są to:

Coincident Constraint
Contact Constraint
Offset Constraint
Angle Constraint
oraz Fix Component

Więz Fix Component jest więzem specjalnym, ponieważ w zasadzie stosuje
się go raz, na początku budowy zespołu, nadaje się go tej części, która pełni
funkcję części bazowej dla reszty zespołu - część potraktowana Fix’em
zostaje zablokowana i staje się czymś w rodzaju “punktu” odniesienia dla
pozostałych części.

W niniejszym przykładzie zastosowane zostaną oprócz Fix’a tylko dwa
pierwsze więzy (Coincidence i Contact).

Uwaga 5
Pracując w Assembly Design mamy możliwość również edycji modeli,
czyli przechodzenia do Part Design (wystarczy rozwinąć model na
drzewku i dwukrotnie kliknąć jego nazwę na poziomie powyżej
PartBody

). Z tego względu, aby zapanować nad zmianami, które mogą

dotyczyć części (pliki CATPart) jak również podzespołów wchodzących
w skład zespołu (pliki CATProduct) nie należy używać Save lub Save
As...

Powinno posługiwać się funkcją Save Management... -

dostępna w menu górnym \File.

Modelowanie zespołów

Fix Component

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Offset Constraint

Angle Constraint

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 05

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 1 - budowa podzespołu

1. Rozpocznij nowy plik typu Product i zmień mu nazwę na
zespol_obudowy_lozyska.
2. Wstaw komponent Obudowa_lozyska.CATPart i zafiksuj go.
3. Następnie wstaw komponent Panewka_lozyska.CATPart.

4. Uchwyć myszą kompas (złap za środkowy czerwony
punkt) i najedź na panewkę (np. na pokazaną obok na
czerwono krawędź otworu panewki) i puść kompas. Jeśli
zmieni kolor na zielony to znaczy, że chwycił panewkę.
Następnie chwyć za oś Z kompasu i “wyciągnij” panewkę z
obudowy. W analogiczny sposób można część przesuwać w
innych kierunkach oraz obracać (chwytając za odpowiedni
element kompasu). Aby wrzucić kompas na jego wyjściowe
miejsce należy go przeciągnąć na symbol układu
współrzędnych umieszczony w prawej dolnej części ekranu.

Modelowanie zespołów

Existing Component

kompas

Fiksowanie: kliknij ikonę Fix
Component

a następnie kliknij

model części, która ma być
zafiksowana.

Fix Component

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 06

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 1 cd.

5. Nadawanie więzów.

6. Zapisz zespół pod nazwą
zespol_obudowy_lozyska.CATProduct

i zamknij plik.

5a. Koincydencja średnic - wybierz ikonę Coincidence Constraint.
Kliknij średnicę (1) panewki, a następnie średnicę (2) otworu obudowy.

5c. Styk płaszczyzn czołowych kołnierza panewki i roztoczenia w obudowie -
wybierz ikonę Contact Constraint.
Kliknij czoło (5) panewki, a następnie czoło (6) obudowy. Na koniec, jeśli
będzie taka potrzeba, to kliknij ikonę Update All.

5b. Koincydencja płaszczyzn ZY.
Odnajdź na drzewku w gałęziach obydwu modeli pozycję Absolute Axis
System

i wyświetl (przełącz Hide/Show).

Następnie wybierz ikonę Coincidence
Constraint

.

Kliknij płaszczyznę ZY panewki (3), a
następnie jej odpowiednik w obudowie
(4). W polu Orientation okna
dialogowego Constraint Properties
wybierz opcję Same.

Poprawnie ustalona panewka
w obudowie powinna
wyglądać jak na sąsiednich
zrzutach. Koincydencja
płaszczyzn ZY służy do
odpowiedniego zorientowania
otworów olejowych w
panewce i obudowie. Jest to
w tym przypadku czysto
teoretyczny więz.

W rzeczywistości obydwie części powinny mieć odpowiednie cechy
pozwalające zrealizować to ustalenie w bardziej bezpośredni sposób
(np. kołkowanie).

Modelowanie zespołów

1

2

3

4

5

6

Update All

Coincidence Constraint

Contact Constraint

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 07

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 2 - montaż podzespołu do korpusu

1. Otwórz nowy plik typu CATProduct, zmień nazwę
(na drzewku) na zespol_napedowy.
2. Wstaw komponent Fragment_korpusu.CATPart i
zafiksuj go.
3. Wstaw komponent
zespol_obudowy_lozyska.CATProduct

(utworzony w

poprzednim kroku), uchwyć go kompasem i odsuń.

Modelowanie zespołów

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 08

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 2 cd.

4. Nadawanie więzów.
4a. Wybierz Coincidence Constraint i wskaż średnicę (1)
na zespole obudowy łożyska, a następnie średnicę (2) w
wycinku korpusa.

4b. Wybierz Coincidence Constraint i wskaż średnicę (3)
otworu w obudowie łożyska, następnie otwór (4) w
korpusie.

4c. Wybierz Contact Constraint i wskaż czoło (5)
obudowy łożyska, a następnie czoło (6) korpusu.

5. W razie potrzeby użyj Update All.

Uwaga: Jeśli ikona Update All jest
wygaszona to znaczy, że nie ma potrzeby
uaktualniania położenia części zgodnie z
nadanymi więzami. Innymi słowy, położenie
części jest już aktualne.

1

2

3

4

5

6

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

zmontowane: obudowa łożyska

i korpus (wycinek korpusu)

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 09

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 3 - montaż wałka i wpustów

1. Wstaw komponent Walek.CATPart oraz dwukrotnie komponent
Wpust_pryzmatyczny_8x7x40.CATPart

(na drzewku mają znaleźć się dwie kopie wpustu).

2. Używając kompasu przesuń wałek oraz wpusty, przy czym wpusty ustaw w pobliżu rowków
wpustowych na wałku. Można też ukryć (przełącznik Hide/Show) korpus z zespołem obudowy
łożyska.
Uwaga: Pamiętaj aby wpust ustawić fazą na zewnątrz wałka.

Modelowanie zespołów

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 10

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 3 cd.

3. Montaż wpustów.
3a. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż płaszczyznę
boczną wpustu (1) oraz odpowiadającą jej płaszczyznę w
rowku. Zadbaj o to, żeby groty (3) skierowane były w tę samą
stronę - kierunek można przełączać w polu Orientation (3).

3b. Ponownie wywołaj Coincidence Constraint i wskaż
powierzchnię cylindryczną (4) wpustu oraz odpowiadającą jej
powierzchnię (5) w rowku.

3c. Wywołaj Contact
Constraint

i wskaż

powierzchnię podstawy (6)
wpustu oraz odpowiadającą
jej powierzchnię dna (7)
rowka.

4. W ten sam sposób zamontuj drugi wpust.

Wskazówka
Zamiast koincydencji płaszczyzn bocznych (jak w p.3a) można zrobić bliźniaczą
koincydencję osi powierzchni cylindrycznych (jak w p. 3b) drugiego końca wpustu.

Modelowanie zespołów

1

3

3

2

4

5

6

7

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

wałek z wpustami

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 11

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 4 - montaż koła pasowego

1. Wstaw komponent Kolo_pasowe.CATPart i przesuń
go za pomocą kompasu. Dodatkowo go też obróć tak
aby mniej więcej zgrać położenie rowka pod wpust w
piaście koła z wpustem na wałku.

2. Wywołaj Coincidence
Constraint

i wskaż średnicę (1)

piasty koła, a następnie
odpowiadającą jej średnicę (2)
na wałku.

3. Wywołaj Coincidence Constraint
i wskaż powierzchnię boczną (3)
wpustu oraz odpowiadającą jej
powierzchnię (4) rowka w piaście
koła. Zadbaj o to, aby orientacja
wektorów (5) była zgodna.

4. Wywołaj Contact
Constraint

i wskaż

powierzchnię czołową (6) na
wałku wpustu, a następnie
odpowiadającą jej
powierzchnię (7) piasty koła.
5. W razie potrzeby użyj
Update All

.

Modelowanie zespołów

1

2

4

3

5

5

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

6

7

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 12

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 4 - zabezpieczenie koła pierścieniem osadczym

1. Wstaw komponent Pierscien_osadczy_24.CATPart
i przesuń (obróć) go kompasem w pobliże miejsca
osadzenia.
2. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę
wewnętrzną (1) pierścienia oraz średnicę czopa (2).

3. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę
otworu (3) pierścienia oraz stożek wgłębienia na czopie (4).
4. Użyj Update All, jeśli jest taka potrzeba.

Modelowanie zespołów

2

1

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

5

3

4

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 13

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 5 - zabezpieczenie pierścienia osadczego

1. Wstaw komponent Wkret_M8x8.CATPart i przesuń
(obróć) go kompasem w pobliże miejsca osadzenia.
2. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę
wkręta (1) oraz średnicę otworu (2) w pierścieniu
osadczym.

Tak powinien wyglądać
wkręt po użyciu Update

A tak po odkryciu (Hide/Show)
pierścienia osadczego.

3. Wywołaj Contact Constraint i
wskaż powierzchnię stożkową (3)
wkręta oraz odpowiadającą jej
powierzchnię wgłębienia (4) w
czopie.

Wskazówka
Wcześniej ukryj pierścień osadczy
(przełącznik Hide/Show).

1

2

3

4

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 14

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 6 - montaż koła zębatego

1. Wstaw komponent Kolo_zebate.CATPart i przesuń
(obróć) go kompasem.
2. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę
otworu (1) w piaście oraz odpowiadającą jej średnicę
(2) na wałku.

3. Wywołaj Contact Constraint
i wskaż powierzchnię boczną (3)
wpustu oraz odpowiadającą jej
powierzchnię (4) rowka w piaście
koła.

4. Wywołaj Contact Constraint
i wskaż powierzchnię czołową (5)
piasty oraz odpowiadającą jej
powierzchnię (6) odsadzenia na
wałku.
5. Użyj Update All (o ile to
konieczne).

1

2

3

4

5

6

Tak powinno wyglądać
koło zębate po użyciu
Update All

.

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 15

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 7 - zabezpieczenie koła pierścieniem sprężynującym

1. Wstaw komponent Pierscien_osadczy_sprezynujacy_28.CATPart
i przesuń (obróć) go kompasem.
2. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę wewnętrzną
(1) pierścienia oraz odpowiadającą jej średnicę (2) na wałku.

1

2

3. Wywołaj Contact Constraint i wskaż powierzchnię
czołową (3) pierścienia oraz odpowiadającą jej powierzchnię
(4) rowka osadzenia pierścienia na wałku.
4. Użyj Update All (o ile to konieczne).

3

4

Tak powinien wyglądać
pierścień po użyciu Update

A tak po odkryciu (Hide/Show)
koła zębatego.

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 16

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 8 - mocowanie obudowy łożyska do korpusu

1. Wstaw komponent Podkladka_12x24.CATPart i przesuń (obróć)
go kompasem.
2. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę wewnętrzną
(1) podkładki oraz odpowiadającą jej średnicę (2) w obudowie.

5. Wstaw komponent
Sruba_M12x40.CATPart

i przesuń

(obróć) go kompasem.

6. Wywołaj Coincidence
Constraint

i wskaż

średnicę śruby (5) oraz
odpowiadającą jej średnicę
(6) otworu w obudowie.

7. Wywołaj Contact Constraint i wskaż
powierzchnię czołową (7) podkładki oraz
odpowiadającą jej powierzchnię (8) pod łbem
śruby.
8. Użyj Update All (o ile to konieczne).
9. W ten sam sposób wstaw pozostałe 3
zestawy podkładek i śrub.

1

2

3

4

3. Wywołaj Contact Constraint i wskaż powierzchnię
czołową (3) podkładki oraz odpowiadającą jej
powierzchnię (4) nabki na obudowie.
4. Użyj Update All (o ile to konieczne).

Coincidence Constraint

Contact Constraint

Update All

8

7

6

5

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Str. 17

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie zespołów

Etap 9 - montaż końcowy

1. Wywołaj Coincidence Constraint i wskaż średnicę wewnętrzną
(1) panewki oraz odpowiadającą jej średnicę (2) wałka.

2

1

4

3

2. Wywołaj Contact Constraint i wskaż powierzchnię czołową (3) panewki
oraz odpowiadającą jej powierzchnię (4) piasty koła pasowego.
3. Użyj Update All (o ile to konieczne).
4. Wyświetl wszystkie części zespołu (przełącznik Hide/Show)

ostateczna postać zespołu