CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 01

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

2. W szkicowniku narysuj profil, jak pokazano poniżej, rozpoczynając od
początku układu współrzędnych. Profil należy szkicować odręcznie, tj. bez
zwracania uwagi na wymiary.

1. Kliknij znacznik płaszczyzny XY na symbolu układu współrzędnych a następnie
uruchom szkicownik, klikając ikonę Sketcher. Program przejdzie do szkicownika
ustawiając widok na prostopadły do płaszczyzny szkicowania (w tym przypadku jest
to płaszczyzna XY).

Etap 1

część do zamodelowania

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

W czasie rysowania program wychwytuje więzy
geometryczne pomiędzy poszczególnymi fragmentami
profilu oraz układem współrzędnych. W tym przypadku,
odcinki pionowe otrzymują więz pionowości
(vertical), poziome - poziomości (horizontal),
natomiast punkt zamykający profil - więz koincydencji
(coincidence). Każdy z więzów oznaczany jest
odpowiednim symbolem (patrz obrazek obok).
W szkicowniku występują więzy dwojakiego rodzaju:
wymiarowe (dimensional constraints) i geometryczne
(geometrical constraints). Wstawiane są w czasie
szkicowania po warunkiem włączenia odpowiednik
przełączników dostępnych na palecie <Sketch tools>.
Można je również wyłączyć przytrzymując w czasie
szkicowania przycisk Shift. Więzy mogą być
wyświetlane lub nie - decydują o tym odpowiednie
przełączniki z palety <Visualitation>.

więzy geometryczne

więzy geometryczne

diagnostyka

więzy wymiarowe

więzy wymiarowe

Dygresja - więzy

Sketcher

3. Po narysowaniu profilu i nadaniu kompletu więzów
(poprawny profil powinien być w kolorze zielonym), należy
wyjść ze szkicownika - ikona Exit workbench.

Profile

Exit workbench

4. Po wyjściu ze szkicownika uruchamiamy narzędzie
Pad

, które tworzy bryłę przez wyciągnięcie profilu;

ustalamy wysokość równą 25mm (patrz obrazek).

Pad

Włączenie diagnostyki powoduje, że program analizuje
poprawność więzów i sygnalizuje ich stan różnymi kolorami:
biały - nie pełna definicja (brak jakichś więzów),
zielony - pełna definicja,
fioletowy - profil przewymiarowany.

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 02

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Etap 2

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

1. Kliknij górną płaszczyznę bryły i
przejdź do szkicownika (kliknij ikonę

4. Narysuj prostokąt w taki sposób aby
program złapał więzy ze zrzutowanymi
krawędziami. Prostokąt można narysować
narzędziem Rectangle lub Profile.

5. Wyjdź ze szkicownika

6. Zaznacz narysowany właśnie szkic i wywołaj narzędzie Pocket, które
działa podobnie do Pad-a, tj. tworzy bryłę przez wyciągnięcie profilu, lecz w
przeciwieństwie do niego nie dodaje lecz odejmuje materiał.
Wpisz wielkość wyciągnięcia 3mm, jak pokazano na poniższym obrazku.

W przypadku gdyby program źle
rozpoznał kierunek wyciągania, co
w tym prostym przypadku raczej
nie powinno się zdarzyć, to należy
przełączyć go przyciskiem
Reverse Direction

.

3. Zrzutuj wskazane poniżej dwie krawędzie; do
rzutowania służą narzędzia z grupy 3D Geometry - w tym
przypadku można użyć pierwszego z nich (Project 3D
element

).

2. Przełącz szkicownik w tryb rysowania
elementów konstrukcyjnych
(pomocniczych); służy do tego przełącznik
Construction/Standard Element

na

palecie <Sketch tools>.

należy wskazać te dwie krawędzie;
rzutowane krawędzie oznaczane są
kolorem żółtym oraz, jeśli rzutowanie
odbyło się w trybie konstrukcyjnym,
linią kreskową

w ten sposób elementy rzutowane
przedstawiane są na drzewku

Rectangle

Profile

Pocket

Exit workbench

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Str. 03

Autor: J. Kiełbasa

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 3

1. Kliknij przednią płaszczyznę bryły i
przejdź do szkicownika (kliknij ikonę
Sketcher

)

2. Przełącz szkicownik w tryb konstrukcyjny (1), zrzutuj górną
krawędź bryły (2) oraz narysuj piony odcinek (3). Następnie
przełącz się z powrotem w tryb standardowy (4) i narysuj profil o
kształcie trapezu (5) tak aby górna jego podstawa pokrywała się ze
rzutowaną wcześniej krawędzią (więź Coincidence), natomiast
dolna była pozioma (więź Horizontal).
3. Nadaj bokom trapezu więzy symetrii w stosunku do pionowego
odcinka konstrukcyjnego. W tym celu kliknij lewy bok (6), następnie
z wciśniętym przyciskiem Ctrl kliknij bok przeciwległy (7) oraz
odcinek pionowy (8). Teraz kliknij ikonę Constraints Defined in
Dialog Box

i w oknie dialogowym Constraint Definition zaznacz

pozycję Symmetry.
Na koniec zadaj pozostałe więzy (wymiarowe) - użyj narzędzia
Constraint

.

4. Po wyjściu ze szkicownika, zaznacz szkic
i wywołaj narzędzie Pocket. Tym razem
zamiast określać wielkość wyciągnięcia, w
polu Type włącz opcję Up to plane i wskaż
płaszczyznę (1). Takie zdefiniowanie
granicy wyciągnięcia powoduje, że przy
ewentualnie zmianie wymiarów bryły
wywołującej zmianę położenia płaszczyzny
(1) rowek automatycznie się do tej zmiany
dostosuje.

2

3

4

5

6

7

8

1

Constraints Defined in Dialog Box

Constraint

więz symetrii

1

1

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 4

Str. 04

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij płaszczyznę dna rowka i przejdź
do szkicownika (kliknij ikonę Sketcher).

2

1

3

4

5

6

7

2. Przełącz szkicownik w tryb konstrukcyjny (1), zrzutuj górną krawędź bryły (2) oraz boczne krawędzie
rowka (3) i (4) oraz narysuj oś (5). Oś rysuje się narzędziem Axis.
3. Kliknij z wciśniętym Ctrl rzuty (3), (4) oraz oś (5) i nadaj więz symetrii.
4. Następnie przełącz szkicownik z powrotem w tryb standardowy (6) i narysuj połowę zarysu rowka tak, aby
początkowy i końcowy punkt profilu leżały dokładnie na osi (5), natomiast pozostałe części profilu były
odpowiednio powiązane z rzutami (jak pokazano na obrazku).
5. Wyjdź ze szkicownika, wskaż narysowany właśnie szkic i wywołaj narzędzie Groove. Domyślnie program
powinien przypisać parametrom Groove’a takie jak na załączonym obrazku.

Groove

Axis

Narysowanie osi obrotu przy użyciu narzędzia Axis zapewnia, że program
automatycznie ją rozpozna przy wywołaniu funkcji Groove (oraz Shaft).

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 5

Str. 05

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij płaszczyznę podstawy.

2. Kliknij ikonę Hole. W zakładce Extension ustaw opcję Up To Next
i w polu Diameter wpisz 25mm.
3. Wywołaj zakładkę Type i ustaw opcję Simple.
4. Wróć do zakładki Extension i kliknij Sketch. Po przejściu do
szkicownika zrzutuj (w trybie konstrukcyjnym) dwie krawędzie bryły
(jak pokazano na załączonym obrazku) i zwymiaruj do nich położenie
osi otworu.

Wskazówka
Każdorazowo przed postawieniem wymiarów określających położenie
osi otworu w funkcji Hole warto najpierw przesunąć wskaźnik osi
(biały punkt) z początku lokalnego układu współrzędnych (wektory
koloru żółtego); wystarczy uchwycić go wskaźnikiem myszy i
przeciągnąć. Dlaczego? Ponieważ często zdarza się, że przy
wskazywaniu punktu podczas wymiarowania program wychwytuje nie
oś otworu ale początek lokalnego układu współrzędnych.

Hole

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 6

Str. 06

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij krawędź wycięcia (1) a następnie wciśnij
Ctrl

i kliknij płaszczyznę podstawy bryły (2).

2. Wywołaj narzędzie Hole i określ parametry jak
pokazano na załączonych zrzutach.

Komentarz
Taki sposób wywołania Hole powoduje
automatyczne wycentrowanie osi otworu - nie
trzeba przechodzić do szkicownika. Elementem
centrującym jest w tym przypadku oś wskazanego
na początku wycięcia.

2

1

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 7

Str. 07

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij płaszczyznę podstawy.

2. Kliknij ikonę Hole. W zakładce Extension ustaw
opcję Up To Next i w polu Diameter wpisz 7mm.
3. Wywołaj zakładkę Type i ustaw opcję Countersunk;
parametry określ jak pokazano na załączonym zrzucie
ekranu.
4. Wróć do zakładki Extension i kliknij Sketch. Po
przejściu do szkicownika zrzutuj (w trybie
konstrukcyjnym) oś największego otworu (1) oraz
prawą krawędź (2). Pozostając nadal w trybie
konstrukcyjnym narysuj odcinek prostej począwszy od
rzutu osi (2) aż do znacznika osi wykonywanego
otworu lub dalej - odcinek musi być poziomy
(Horizontal) lub prostopadły do rzutu krawędzi (2)
(Perpendicular). Następnie zwymiaruj odległość osi
otworu do rzutu krawędzi (2) - pamiętaj o wskazówce
ze strony 5.

2

1

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 8

Etap 9

Str. 08

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

Chamfer

1

1. Kliknij krawędź (1) otworu od strony rowka a następnie
wybierz funkcję Chamfer, która służy do wykonania
załamania krawędzi, tzw. fazowania. Parametry określ
zgodnie z tym co pokazano na sąsiednim zrzucie.

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy (PPM) na
pozycji PartBody na drzewku. W menu rozwijalnym
wybierz polecenie Define In Work Object.
2. Kliknij z wciśniętym Ctrl otwór i fazę wykonane w
poprzednich operacjach (mały skrajny otwór) i
wybierz funkcję Rectangular Pattern.
3. W zakładce First Direction ustaw parametry
jak pokazano na sąsiednim zrzucie (1), następnie
kliknij w polu Reference element (2) i wskaż na
modelu krawędź (2). W razie konieczności, gdyby
kopia odkładana była w złym kierunku, przełącz go
przyciskiem Reverse.

1

2

2

Wskazówka
Aby wykonać szyk dwóch i więcej elementów trzeba najpierw je wskazać (na
drzewku lub w modelu) a dopiero po ich zaznaczeniu wywołać funkcję
Rectangular Pattern

.

Rectangular Pattern

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 10

Str. 09

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij płaszczyznę tylną bryły.

2. Kliknij ikonę Hole. W zakładce Extension
ustaw opcję Blind (1), w polu Bottom wybierz
V-Bottom

(2), w polu Angle wybierz 120deg

(3).
3. Wywołaj zakładkę Thread Definition,
włącz opcję Thread (4) i wprowadź parametry
jak pokazano na załączonym zrzucie.
4. Wywołaj zakładkę Type i ustaw opcję
Countersunk

; parametry według załączonego

zrzutu (5).
5. Na koniec wróć do zakładki Extension i
przejdź do szkicownika (6).
6. W szkicowniku zrzutuj w trybie
konstrukcyjnym pokazane krawędzie (7 i 8) i
zwymiaruj do nich położenie środka otworu
(wg załączonego zrzutu).

4

5

2

1

3

6

7

8

CATIA V5 - materiały pomocnicze

styczeń 2006

Autor: J. Kiełbasa

Modelowanie bryłowe - ćwiczenie 1

Etap 11

Str. 10

K

ATEDRA

K

ONSTRUKCJI

M

ASZYN

Politechnika Rzeszowska

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy (PPM) na pozycji PartBody na drzewku.
W menu rozwijalnym wybierz polecenie Define In Work Object.
2. Kliknij na modelu lub drzewku utworzony w poprzednim kroku otwór
gwintowany a następnie wybierz funkcję Rectangular Pattern.
3. W zakładce First Direction w polu Parameters ustaw opcję
Instance(s) & Length

(1), w polu Instance(s) wpisz wartość 3 (łączna

liczba otworów, uwzględnia się w niej otwór oryginalny plus liczbę kopii),
natomiast w polu Length wpisz wartość 87mm (2). Następnie kliknij pole
edycyjne przy Reference element (3) i wskaż na modelu krawędź (3). W
razie konieczności, gdyby kopie odkładane były w złym kierunku, przełącz go
przyciskiem Reverse.

2

1

3

3